«Βρώμικα σεντόνια παντού και θόρυβος όλο το 24ωρο» - Η πόλη που θέλει να αντισταθεί στην «επέλαση» του Airbnb 

Είναι μία από τις πόλεις που το ιστορικό της κέντρο έχει χαρακτηρισθεί ως μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς από την UNESCO και φιλοξενεί μερικά αριστουργήματα της τέχνης.

Ωστόσο, η εξάπλωση των βραχυχρόνιων μισθώσεων έχει ανεβάσει τα ενοίκια και έχει εκτοπίσει τους κατοίκους από το κέντρο της. Μέχρι τη δεκαετία του 1990, τα καταστήματα που εξυπηρετούσαν τους ντόπιους βρίσκονταν στο κέντρο της πόλης. Πλέον λίγα έχουν επιβιώσει. Δίπλα στα κουδούνια σε πολλές εισόδους κτιρίων, βρίσκονται θυρίδες για κλειδιά.

Οι 40.000 κάτοικοι που παραμένουν στο κέντρο της «βρέθηκαν ξαφνικά να ζουν σε διαμερίσματα-ξενοδοχεία με κόστος που έχει αυξηθεί έως και 30%, βρώμικα σεντόνια παντού, θόρυβος, κλήσεις ενδοεπικοινωνίας όλο το 24ωρο από τουρίστες που ζητούν βοήθεια από τους κατοίκους σαν να ήταν προσωπικό του ξενοδοχείου», δηλώνει ο δήμαρχος της πόλης.

Η Φλωρεντία (περί αυτής ο λόγος), η πόλη της «Αφροδίτης» του Μποτιτσέλι και του «Δαβίδ» του Μιχαήλ Άγγελου είναι τώρα η πόλη του Airbnb, όπως αναφέρει η αμερικανική εφημερίδα The Wall Street Journal σε δημοσίευμά της στην ιστοσελίδα της.

Σε ορισμένους δρόμους στο κέντρο της ιταλικής πόλης, τα περισσότερα κτίρια διαθέτουν τουλάχιστον μια θυρίδα, η οποία επιτρέπει στους επισκέπτες να έχουν πρόσβαση στο διαμέρισμα βραχυχρόνιας μίσθωσης χωρίς να χρειάζεται να συναντήσουν τον ιδιοκτήτη. Ορισμένα κτίρια διαθέτουν τέσσερις ή πέντε.

Καθώς η επέλαση της Airbnb εξαπλώνεται στη Φλωρεντία, οι κάτοικοι απομακρύνονται. Σχεδόν το 30% των σπιτιών στο κέντρο της Φλωρεντίας είναι καταχωρημένα στην Airbnb, σύμφωνα με μελέτη δύο καθηγητών του Πανεπιστημίου La Sapienza της Ρώμης. Και σε αυτά δεν περιλαμβάνονται τα διαμερίσματα που είναι καταχωρημένα σε άλλες πλατφόρμες όπως η Vrbo.

Σύμφωνα με την ίδια μελέτη, το ιστορικό κέντρο της Φλωρεντίας έχει περισσότερα κρεβάτια καταχωρημένα στην Airbnb από όσα των κατοίκων.

Η Ιταλία έχει ως επί το πλείστον επιτρέψει στις ιστοσελίδες βραχυχρόνιας μίσθωσης να λειτουργούν χωρίς ρύθμιση. Το αποτέλεσμα ήταν η έκρηξη των καταχωρίσεων.

Οι καταχωρήσεις Airbnb στη Φλωρεντία έχουν υπερδιπλασιαστεί από το 2016. Τα μακροχρόνια ενοίκια έχουν αυξηθεί κατά 42% σε αυτό το διάστημα, σύμφωνα με τον δήμαρχο Ντάριο Ναρντέλα. Τα τρία τέταρτα των βραχυχρόνιων μισθώσεων στη Φλωρεντία βρίσκονται στο ιστορικό της κέντρο.

«Αν είσαι ο μόνος κάτοικος σε ένα κτίριο και τα άλλα επτά διαμερίσματα είναι νοικιασμένα μέσω του Airbnb, αντιστέκεσαι για λίγο - και μετά φεύγεις», αναφέρει ο Μάσιμο Τορέλι, κάτοικος της Φλωρεντίας και μέλος μιας αριστερής ένωσης που αγωνίζεται για την οικονομικά προσιτή στέγαση των κατοίκων. «Πόσο καιρό θα αντέξουμε να έρχονται και να φεύγουν άνθρωποι όλες τις ώρες, να διασκεδάζουν, όλα αυτά που κάνουμε όταν είμαστε σε διακοπές; Είναι φυσιολογικό, αλλά θέλετε να ζείτε έτσι; Η Βενετία έχει χαθεί, αλλά μπορούμε ακόμα να σώσουμε τη Φλωρεντία».
Φοιτητές-κατασκηνωτές

Η έλλειψη των οικονομικά προσιτών κατοικιών απασχόλησε την Ιταλία φέτος, όταν φοιτητές άρχισαν να κατασκηνώνουν μπροστά από πανεπιστήμια στο Μιλάνο, τη Ρώμη και άλλες πόλεις για να διαμαρτυρηθούν για τα υψηλά ενοίκια.

Οι ιδιοκτήτες ακινήτων στην Ιταλία συχνά προτιμούν να προσφέρουν τα διαμερίσματά τους στην Airbnb παρά να βρουν μακροχρόνιο ενοικιαστή. Μια κίνηση που μπορεί να είναι όχι μόνο πιο επικερδής αλλά και λιγότερο επικίνδυνη. Η ιταλική νομοθεσία καθιστά δύσκολη την έξωση των μακροχρόνιων ενοικιαστών που δεν πληρώνουν το ενοίκιο που οφείλουν. Εάν οι ενοικιαστές έχουν και παιδιά που ζουν μαζί τους, είναι σχεδόν αδύνατο.

Οι κάτοικοι της Φλωρεντίας, ωστόσο, έχουν απηυδήσει με τα καταλύματα Airbnb. Τον Οκτώβριο, ο δήμος ψήφισε νόμο που απαγορεύει τις νέες καταχωρίσεις στην Airbnb. Μόνο τα ακίνητα που ήδη προσέφεραν βραχυχρόνιες μισθώσεις μπορούν να συνεχίσουν. Η πόλη ελπίζει να καταστεί πρωτοπόρος στην Ιταλία, ανοίγοντας τον δρόμο για την αναχαίτιση της εξάπλωσης ότι η εξάπλωση της Airbnb.

«Προσπαθούμε να υπερκεράσουμε την αδράνεια της χώρας», δηλώνει ο Ναρντέλα. Ο ίδιος δηλώνει ότι κάνει ό,τι μπορεί ως δήμαρχος, δεδομένων των περιορισμένων εξουσιών των δήμων και ότι η Ιταλία χρειάζεται έναν εθνικό νόμο που να ρυθμίζει τις βραχυχρόνιες μισθώσεις. «Είμαι πεπεισμένος ότι αν κάνουμε εμείς το πρώτο βήμα, θα ακολουθήσουν και άλλοι».

Οι ιδιοκτήτες ακινήτων της Φλωρεντίας και οι επαγγελματίες διαχειριστές βραχυχρόνιων μισθώσεων από τη μεριά τους είναι αποφασισμένοι να πολεμήσουν τους περιορισμούς της πόλης στα δικαστήρια.

Η κυβέρνηση της Ιταλίας διαβουλεύεται για το τι πρέπει να κάνει σχετικά με τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, όμως δεν έχει προβεί ακόμη σε καμία σημαντική παρέμβαση. Το σχέδιο προϋπολογισμού της για το 2024 αυξάνει τον φορολογικό συντελεστή επί των κερδών από την ενοικίαση σε 26% από 21%, ξεκινώντας από το δεύτερο διαμέρισμα που νοικιάζει ένας ιδιοκτήτης. Η πρώτη ενοικίαση θα εξακολουθεί να φορολογείται με 21%. Οι επικριτές υποστηρίζουν ότι θα κάνει μικρή διαφορά.

Εκπρόσωπος της Airbnb δήλωσε ότι η εταιρεία «αναγνωρίζει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ιστορικές πόλεις και χαιρετίζει την πρόοδο της ιταλικής κυβέρνησης όσον αφορά τους νέους εθνικούς κανόνες, οι οποίοι θα βοηθήσουν στην υποστήριξη των πολιτικών στόχων των πόλεων όπως η Φλωρεντία».

Σε άλλους τουριστικούς προορισμούς της Ευρώπης έχουν εφαρμοσθεί περιορισμοί στις βραχυχρόνιες μισθώσεις. Το Άμστερνταμ εισήγαγε τους πρώτους του κανονισμούς το 2014, σύμφωνα με τους οποίους τα διαμερίσματα γενικά δεν μπορούν να ενοικιάζονται σε πλατφόρμες όπως η Airbnb για περισσότερες από 30 ημέρες το χρόνο. Οι ιδιοκτήτες μπορούν να νοικιάζουν μόνο ένα ακίνητο, ενώ για την προσφορά ενός ολόκληρου διαμερίσματος απαιτείται άδεια. Η Βαρκελώνη, το Παρίσι και το Βερολίνο έχουν επίσης περιορίσει επιθετικά τις βραχυχρόνιες ενοικιάσεις.

Η πόλη της Νέας Υόρκης άρχισε να εφαρμόζει νέους κανόνες τον περασμένο Σεπτέμβριο, τους οποίους η Airbnb έχει χαρακτηρίσει ως «de facto απαγόρευση των βραχυχρόνιων μισθώσεων». Οι οικοδεσπότες πρέπει να εγγραφούν στην πόλη, δεν μπορούν να νοικιάσουν ολόκληρο το ακίνητο και πρέπει να είναι παρόντες όταν έχουν επισκέπτες που πληρώνουν.

Οι επικριτές υποστηρίζουν ότι τα μέτρα της Φλωρεντίας δεν είναι αρκετά.

«Το πάγωμα της κατάστασης δεν επιλύει τα υπάρχοντα προβλήματα», τονίζει ο Φίλιπο Σελάτα, εκ των συγγραφέων της μελέτης του Πανεπιστημίου Sapienza. «Πόλεις όπως το Άμστερνταμ που κινητοποιήθηκαν πριν από αρκετά χρόνια κατάφεραν να ελέγξουν την αύξηση των βραχυχρόνιων μισθώσεων. Μπορεί να είναι πολύ αργά για τις πόλεις που κινητοποιούνται τώρα».