Το Facebook έγινε Meta πριν ένα χρόνο -Το όνειρο του metaverse μοιάζει πιο μακρινό από ποτέ

Ακόμα και για τα δεδομένα του Facebook το 2021 ήτα μια δύσκολη χρονιά. Μια σειρά από καταδικαστικές εκθέσεις που βασίστηκαν σε διαρροές από έναν πληροφοριοδότη έθεσαν άβολα ερωτήματα σχετικά με τον αντίκτυπο του Facebook στην κοινωνία. Παράλληλα οι αλλαγές στην προστασία προσωπικών δεδομένων από την Apple απείλησαν τη βασική διαφημιστική δραστηριότητα της εταιρείας. Τα παραπάνω συνέπεσαν και στην ραγδαία άνοδο του TikTok.

Σε μια εκδήλωση εικονικής πραγματικότητας που πραγματοποιήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 2021 ο CEO, Μάρκ Ζούκερμπεργκ προσπάθησε να αλλάξει σελίδα στην εταιρεία. Ανακοίνωσε ότι αλλάζει το όνομα του Facebook σε Meta κάτι που θα σηματοδοτούσε την δυναμική οικοδόμηση μιας μελλοντικής εκδοχής του ίντερνετ που θα ονομαζόταν Metaverse.

Ένα χρόνο και δισεκατομμύρια δολάρια αργότερα το λεγόμενο Metaverse μοιάζει αρκετά χρόνια μακριά, χωρίς να είναι σίγουρο ότι θα γίνει και πράξη. Παράλληλα παρά την αλλαγή ονόματος η εταιρεία παραμένει μια επιχείρηση μέσων κοινωνικής δικτύωσης η οποία αντιμετωπίζει μεγαλύτερη οικονομική πίεση από ό,τι όταν προχώρησε στις σχετικές ανακοινώσεις.

Το Quest 2, ακουστικό εικονικής πραγματικότητας της Meta, κυκλοφόρησε πριν από δυο χρόνια και είναι ένα δημοφιλές προϊόν στην κατηγορία του αλλά παραμένει κάτι εξειδικευμένο. Το νεότερο και ακριβότερο Quest Pro, κοστίζει 1500 δολάρια, προορίζεται για πελάτες επιχειρήσεων και πιθανότατα δεν θα απασχολήσει ιδιαίτερα τους καθημερινούς καταναλωτές.

Υπάρχουν και άλλες εταιρείες που έχουν κάνει μετρημένες επενδύσεις στο Metaverse, μεταξύ άλλων προσλαμβάνοντας «υπεύθυνους Metaverse» αλλά δεν είναι σαφές αν οι καταναλωτές θέλουν πραγματικά να παίξουν, να εργαστούν ή ακόμα και να μάθουν τι σημαίνει ο δύσκολα προσδιορίσιμος όρος. Το Metaverse αναφέρεται, γενικά σε ένα είδος εικονικού κόσμου στο οποίο οι άνθρωπο μπορούν να περιφέρονται, καθώς και στην ιδέα να γίνει το διαδίκτυο πανταχού παρόν και διασυνδεδεμένο.

Μέχρι, και αν ποτέ, έρθει η ώρα του Metaverse η Meta βλέπει τη βασική της δραστηριότητα να συρρικνώνεται καθώς αντιμετωπίζει τον αυξανόμενο ανταγωνισμό από το TikTok. Ταυτόχρονα βλέπει τη διαφημιστική βιομηχανία να υποχωρεί εν μέσω φόβων ύφεσης. Η εταιρεία ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα τη δεύτερη τριμηνιαία πτώση των εσόδων της και είδε τα κέρδη να μειώνονται στο μισό σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Μπορεί να «πουλάει» περισσότερες διαφημίσεις αλλά κερδίζει λιγότερα χρήματα από αυτές. Την ίδια στιγμή η αύξηση χρηστών επιβραδύνεται. Αφού έφτασε το 1 τρισεκατομμύριο δολάρια το περασμένο καλοκαίρι, τώρα αξίζει περίπου το ένα τέταρτο αυτού του ποσού.

«Η επιχείρηση δεν αναπτύσσεται το 2022», δήλωσε ο Gil Luria, στρατηγικός σύμβουλος τεχνολογίας στην D.A. Davidson. «Υπάρχει η προσδοκία ότι θα αναπτυχθεί στο μέλλον, αλλά μπορεί να αποδειχτεί αισιόδοξη», πρόσθεσε.

Το στοίχημα δεν έχει «πληρώσει» ακόμα

Ένα στοίχημα που φαινόταν τολμηρό πριν από ένα χρόνο τώρα μοιάζει οριακά ανισόρροπο. Η Meta έχασε 9,4 δισεκατομμύρια δολάρια τους πρώτους εννέα μήνες του 2022 από τις προσπάθειες για το metaverse και αναμένει ότι οι απώλειες από τον τομέα αυτό θα «αυξηθούν σημαντικά σε ετήσια βάση» το 2023. Αυτό έχει ωθήσει ακόμα και ορισμένους υποστηρικτές της Meta να την παροτρύνουν να επανεξετάσει την αλλαγή στρατηγικής της και ενδεχομένως να την επιβραδύνει.

«Ο κόσμος είναι μπερδεμένος με το τι σημαίνει το Metaverse. Αν η εταιρεία επένδυε 1-2 εκατομμύρια δολάρια ετησίως σε αυτό το έργο, τότε αυτή η σύγχυση μπορεί να μην αποτελούσε καν πρόβλημα. Απλώς θα κάνατε έρευνα και ανάπτυξη αθόρυβα και οι επενδυτές θα είχαν επικεντρωθεί στην βασική επιχείρηση», έγραψε το Brad Gerstner, διευθύνων σύμβουλος της Altimeter Capital, μετόχου της Meta, σε ανοιχτή επιστολή προς τον Ζούκερμπεργκ. Προέτρεψε τη Meta να «περιορίσει τις επενδύσεις της στο metaverse σε όχι περισσότερα από 5 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως με πιο διακριτούς στόχους και μέτρα επιτυχίας». Ο σημερινός ρυθμός δαπανών, πρόσθεσε «είναι υπερμεγέθης και τρομακτικός ακόμη και για τα δεδομένα της Silicon valley».

Η ξαφνική αλλαγή που ετοίμαζε χρόνια

Παρόλο που η αλλαγή του ονόματος ανακοινώθηκε πριν από ένα χρόνο, η μεταφορά από το Facebook στη Meta ετοιμαζόταν εδώ και χρόνια. Ο Ζούκερμπεργκ είχε πει στο παρελθόν ότι πρόκειται για ένα μακροπρόθεσμο στοίχημα για την εταιρεία, και όχι για μεταμόρφωση εν μια νυκτί. Ξεκίνησε με την αγορά της Oculus VR από το Facebook το 2014, και στα χρόνια που πέρασαν από τότε, η εταιρεία παρουσίασε μια σειρά από ακουστικά που είναι όλο και πιο ικανά, προσιτά και φορητά.

Το τελευταίο headset της Meta, το Quest Pro, είναι η πρώτη της προσπάθεια να συνδυάσει την καθηλωτικότητα της εικονικής πραγματικότητας με τον πραγματικό κόσμο. Μπορεί να προβάλει κείμενο και πολλές λεπτομέρειες στην εικονική πραγματικότητα, να διαβάζει τα μάτια και τα χαρακτηριστικά του προσώπου για να δώσει την αίσθηση της σύνδεσης με άλλους ανθρώπους σε εικονικούς χώρους.

Το Quest Pro δεν θυμίζει σε τίποτα το Oculus Rift που ήταν διαθέσιμο το 2016. Εκείνο κόστιζε 599 δολάρια, αλλά οι χρήστες έπρεπε να το συνδέσουν με έναν ισχυρό υπολογιστή και να το χρησιμοποιήσουν με μια έξτρα κάμερα με αισθητήρα. Στην αρχή το εν λόγω headset δεν είχε καν χειριστήρια. Σε πρώτη φάση είχε σταλεί στους πελάτες με ένα χειριστήριο Xbox και ένα μικρό τηλεχειριστήριο χειρός.

Παρόλο που τα ακουστικά έχουν βελτιωθεί αρκετά, η VR και AR εξακολουθούν να είναι τεχνολογίες που βρίσκονται σε αρχικό στάδιο και αναζητούν σκοπό και δημοτικότητα. Η αγορά VR είναι ακόμα μικροσκοπική σε σύγκριση, ας πούμε, με μια καθιερωμένη αγορά gadget όπως τα παιχνιδομηχανές. Η ABI Research αναμένει φέτος ότι θα κυκλοφορήσουν 11,1 εκατομμύρια ακουστικά VR, εκ των οποίων το 70% θα είναι ακουστικά Quest 2. Αυτή είναι μια πτώση από την εκτίμησή της για 14,5 εκατομμύρια ακουστικά το 2021, εκ των οποίων τα Quest 2 αποτελούσαν το 85% του συνόλου.

Υπάρχουν δυνατότητες για αυτά τα προϊόντα, λένε ορισμένοι ειδικοί σε θέματα τεχνολογίας, αλλά βραχυπρόθεσμα η υιοθέτησή τους από καθημερινούς χρήστες παραμένει στην καλύτερη περίπτωση αβέβαιη.

Τα ακουστικά δεν είναι Smartphone

Για τον Ζούκερμπεργκ και τη Meta δημιουργεί μια μεγάλη πρόκληση η αβεβαιότητα που υπάρχει για τη συγκεκριμένη τεχνολογία. Ο CEO της εταιρείας μετέφερε με επιτυχία τις δραστηριότητες του Facebook μια φορά στο παρελθόν, από τις επιτραπέζιες στις κινητές συσκευές λίγο μετά την εισαγωγή της εταιρείας στο χρηματιστήριο, μια κίνηση που βοήθησε στην υπερφόρτωση των διαφημιστικών δραστηριοτήτων του και εξασφάλισε την κυριαρχία του για μεγάλο μέρος της επόμενης δεκαετίας. Αλλά τα Smartphones ήταν ήδη παντού εκείνη την εποχή, μάλιστα πολλοί θεώρησαν ότι το Facebook είχε αργήσει να μπει σε αυτή την αγορά. Τώρα, η εταιρεία προσπαθεί να πρωτοστατήσει σε μια νέα τεχνολογία και ελπίζει ότι οι καταναλωτές θα ακολουθήσουν το παράδειγμα της.

Η Meta έχει τοποθετήσει την αλλαγή ως ένα είδος υπαρξιακής επιταγής για την εταιρεία. Αφού οι αλλαγές στην πολιτική απορρήτου από την Apple έπληξαν την ικανότητα της Meta να στοχεύει διαφημίσεις στους χρήστες της, η εταιρεία δεν θέλει να βασίζεται σε κανένα εξωτερικό λογισμικό ή κατάστημα εφαρμογών στο μέλλον. Αλλά υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ του να κοιτάζεις μια οθόνη υπολογιστή ή κινητού και του να φοράς ακουστικά εικονικής πραγματικότητας για πολλές ώρες.

Η Meta αντιμετωπίζει μια τεράστια πρόκληση όταν πρόκειται να παρουσιάσει το περιεχόμενο VR που να αρέσει στους χρήστες και να θέλουν να το χρησιμοποιούν επανειλημμένα. Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Wall Street Journal, τα εσωτερικά έγγραφα δείχνουν ότι η Horizon Worlds έχει λιγότερους από 200.00 ενεργούς μηνιαίους χρήστες. Αυτό το νούμερο μπορεί να μη φαινόταν μικρό αν δεν μιλούσαμε για μια εταιρεία που απαριθμεί 3,7 δισεκατομμύρια μηνιαίους ενεργούς χρήστες στις διάφορες υπηρεσίες της. Ένας εκπρόσωπος της Μeta που κλήθηκε να σχολιάσει το γεγονός ανέφερε ότι είναι «εύκολο να γίνει κανείς κυνικός με το Metaverse», αλλά η Meta πιστεύει ότι είναι «το μέλλον της πληροφορικής».

«Ξεκινούν με αυτή την ιδέα, ότι θέλουν να δημιουργήσουν έναν μεγάλο χώρο όπως το Horizon Worlds στον οποίο όλοι θα εμφανιστούν και θα αρχίσουν να κατασκευάζουν πράγματα», δήλωσε ο Avi Bar – Zeev, ιδρυτής της εταιρείας συμβούλων AR και VR RealityPrime και πρώην υπάλληλος της Apple, της Amazon και της Microsoft, όπου εργάστηκε πάνω στο VR headset Hololens. «Δεν υπάρχει κανένας εικονικός κόσμος που να ήταν ποτέ επιτυχημένος χτίζοντας έναν καμβά που οι άνθρωποι θα έρχονταν και θα άρχιζαν να ζωγραφίζουν».

Ο Ζούκερμπεργκ έχει δεχτεί έντονη κριτική για τον τρόπο με τον οποίο η Meta οραματίζεται τις αλληλεπιδράσεις εργασίας και παιχνιδιού σε εικονικούς χώρους, αφού δημοσίευσε στο Facebook μια φωτογραφία του avatar του στο Horizon Worlds. Μια φωτογραφία που αργότερα παραδέχτηκε ότι ήταν «αρκετά βασική».

Εν τω μεταξύ οι επενδυτές φαίνεται να έχουν βαρεθεί τις επενδύσεις στο Metaverse τη στιγμή που μέλλον της βασικής επιχειρηματικής δραστηριότητας της Meta είναι επίσης βαθιά αβέβαιο. «Νομίζω ότι συνοψίζοντας το πώς αισθάνονται οι επενδυτές αυτή τη στιγμή είναι ότι υπάρχουν πάρα πολλά περαματικά στοιχήματα σε σχέση με τα δοκιμασμένα στοιχήματα του πυρήνα της εταιρείας», δήλωσε ο αναλυτής της Jeffries, Brent Thill, στην κλήση για τα κέρδη της Meta την περασμένη εβδομάδα.

O Ζούκερμπεργκ από την πλευρά του υπερασπίζεται την αλλαγή στρατηγικής. «Θα έλεγα ότι υπάρχει διαφορά μεταξύ του να είναι κάτι πειραματικό και του να μη ξέρουμε πόσο καλό θα καταλήξει να είναι», ήταν η απάντηση του. «Νομίζω ότι οι άνθρωποι θα κοιτάζουν πίσω σε μερικές δεκαετίες από τώρα και θα μιλούν για τη σημασία όσων κάναμε», πρόσθεσε.