Κινδυνεύει το δολάριο; -Τι αναφέρει έρευνα του ΔΝΤ

Μπορεί οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής να έχουν τον ισχυρότερο στρατό στον κόσμο, όμως το καλύτερο όπλο που διαθέτουν είναι το νόμισμά τους. Ωστόσο, μετά από οκτώ δεκαετίες κυριαρχίας του δολαρίου, το αμερικανικό νόμισμα ίσως κινδυνεύει να χάσει τη θέση ως το σημαντικότερο αποθεματικό νόμισμα του πλανήτη.

Περίπου το 60% από τα 12,8 τρισεκατομμύρια δολάρια των παγκοσμίων αποθεματικών συναλλάγματος κρατούνται αυτή τη στιγμή σε δολάρια δίνοντας στις ΗΠΑ ένα σημαντικό πλεονέκτημα έναντι άλλων χωρών.

Και το πλεονέκτημα είναι το εξής: Καθώς το αμερικανικό δημόσιο χρέος που είναι σε δολάρια είναι πολύ ελκυστικό για τους επενδυτές, έχει ως αποτέλεσμα τα αμερικανικά ομόλογα να έχουν πολύ χαμηλά επιτόκια. Έτσι, οι ΗΠΑ δανείζονται από άλλες χώρες στο δικό τους νόμισμα, οπότε αν το δολάριο χάσει την αξία του, το ίδιο θα συμβεί και με τα ομόλογα. Ταυτόχρονα, οι αμερικανικές επιχειρήσεις έχουν τη δυνατότητα να κάνουν διεθνείς συναλλαγές χωρίς έξοδα μετατροπής νομίσματος.

Το σημαντικότερο ίσως είναι ότι σε εξαιρετικά κρίσιμες συνθήκες, οι ΗΠΑ μπορούν να διακόψουν την πρόσβαση σε δολάρια σε Κεντρικές Τράπεζες ανά τον κόσμο, απομονώνοντας και προκαλώντας ασφυξία στις οικονομίες τους. Ο πρώην διοικητής της κεντρικής τράπεζας της Ινδίας είχε αποκαλέσει αυτή τη δυνατότητα των ΗΠΑ «οικονομικό όπλο μαζικής καταστροφής».

Η Ουάσιγκτον πυροδότησε αυτό το όπλο απέναντι στη Ρωσία τον περασμένο Φεβρουάριο όταν η Μόσχα εισέβαλε στην Ουκρανία παγώνοντας 630 δισεκατομμύρια δολάρια σε αποθεματικά που έχει η Μόσχα σε τράπεζες του εξωτερικού και υπονομεύοντας την αξία του ρουβλίου. Αυτό έδωσε τη δυνατότητα στις ΗΠΑ να τιμωρήσουν τη Ρωσία χωρίς να πατήσουν αμερικανικά στρατεύματα στην Ουκρανία.

Όμως η μεγάλη δύναμη φέρει και μεγάλη ευθύνη: όταν χρησιμοποιεί μία χώρα ένα όπλο μαζικής καταστροφής, ακόμα και οικονομικό, ο κόσμος φοβάται. Έτσι για να προστατευτούν από μία κοινή μοίρα με τη Ρωσία, άλλες χώρες αρχίζουν να διαφοροποιούν τις επενδύσεις τους και να μειώνουν τα αποθεματικά τους σε δολάριο αγοράζοντας άλλα νομίσματα.

Αυτό, φυσικά, θα μπορούσε να πλήξει το καθεστώς του δολαρίου ως το σημαντικότερο αποθεματικό νόμισμα.

Σύμφωνα με μία νέα έρευνα που έκανε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το μερίδιο του δολαρίου στα παγκόσμια αποθεματικά συναλλάγματος μειώνεται διαρκώς εδώ και δύο δεκαετίες, ημερομηνία που συμπίπτει με την έναρξη του πολέμου των ΗΠΑ κατά της τρομοκρατίας και τις σχετικές κυρώσεις.

Έκτοτε, το ένα τρίτο των αποθεματικών που έχασε το δολάριο έγιναν γουάν και τα άλλα τρία τέταρτα μετατράπηκαν σε νομίσματα μικρότερων χωρών.

Οπότε ο Βασιλιάς – δολάριο θα χάσει το θρόνο του;

Αν μας έχουν διδάξει κάτι τα προηγούμενα δύο χρόνια, είναι ότι τίποτα δεν είναι αδύνατο. Ωστόσο, το να χάσει την πρωτοκαθεδρία το δολάρια μοιάζει προς το παρόν πολύ απίθανο.

Ένας σημαντικός λόγος είναι ότι η εναλλακτική του γουάν δεν είναι καθόλου καλή. Η Κίνα ακολουθεί εδώ και δεκαετίες μία πολιτική πίεσης του νομίσματος της, με αποτέλεσμα μόλις το 3% των παγκόσμιων συναλλαγών να γίνονται σε γουάν σε σύγκριση με το 40% των παγκόσμιων συναλλαγών που γίνονται σε δολάρια.