Πόσο σημαντική είναι η εξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο
Όλες οι χώρες της Δύσης παλεύουν να φτιάξουν σχέδια έκτακτης ανάγκης σε περίπτωση που η Ρωσία μειώσει την παροχή φυσικού αερίου που είναι απαραίτητη για τις επιχειρήσεις και για τη θέρμανση των νοικοκυριών της Ευρώπης.
Η Ευρώπη θα δυσκολευτεί να επιβιώσει για πολύ καιρό χωρίς το ρωσικό αέριο και το να βρεθεί εναλλακτική λύση είναι μία τεράστια πρόκληση για τη Γηραιά Ήπειρο, η οποία ήδη βιώνει έναν πολύ δύσκολο χειμώνα, σε πολλά επίπεδα.
Ανώτατοι αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου έλεγαν σε δημοσιογράφους ότι συζητούν με άλλες χώρες και εταιρείες για να στηρίξουν την παροχή φυσικού αερίου. Το ίδιο θέμα συζήτησε, την περασμένη εβδομάδα, και η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν με τον Τζο Μπάιντεν, στην τηλεφωνική τους επικοινωνία.
Ωστόσο, η εκτέλεση ενός τόσο περίπλοκου σχεδίου και μίας τόσο σημαντικής παρέμβασης στις αγορές ενέργειας είναι πάρα πολύ δύσκολη και, στην πραγματικότητα, χρειάζεται χρόνια για να οργανωθεί.
Το να αλλάξουν προορισμό τεράστιες ποσότητες ορυκτών καυσίμων σε μία στιγμή που η παγκόσμια αγορά και τα δίκτυα μεταφοράς βρίσκονται στα όριά τους απαιτεί τεράστια οργάνωση και συνεργασία μεταξύ των εξαγωγέων, όπως το Κατάρ, κάτι που ίσως αποδειχτεί αρκετά δύσκολο.
Επιπλέον, οι προμήθειες ενέργειας στην Ευρώπη βρίσκονται ήδη υπό σημαντική πίεση. Τα χαμηλά αποθεματικά και οι ιστορικά υψηλές τιμές του φυσικού αερίου τροφοδοτούν εδώ και μήνες τις ανησυχίες ότι σε περίπτωση που ο χειμώνας γίνει ασυνήθιστα βαρύς, οι χώρες θα πρέπει να αυξήσουν τη βοήθεια προς τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις που δυσκολεύονται να πληρώσουν τους λογαριασμούς.
Η όλη υπόθεση της ρωσο-ουκρανικής κρίσης ρίχνει φως και στη σημαντική εξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο. Το 2020, η Ρωσία προμήθευσε στην Ευρώπη το 38% του φυσικού αερίου, στέλνοντας περίπου 153 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα αερίου, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat.
Η Γερμανία, μεγαλύτερη οικονομική δύναμη της ευρωζώνης, είναι ιδιαιτέρως εξαρτώμενη από τη Ρωσία, ειδικά επειδή βρίσκεται σε διαδικασία μείωσης της εξάρτησής της από τα ορυκτά καύσιμα και την πυρηνική ενέργεια. Το ίδιο ισχύει για την Ιταλία και την Αυστρία, που παίρνουν φυσικό αέριο από αγωγούς που περνούν από την Ουκρανία.
Το φυσικό αέριο μπορεί να αποθηκευτεί, όμως ήδη τα αποθεματικά στην Ευρώπη έχουν μειωθεί, εξ αιτίας – μεταξύ άλλων – και της μείωσης των αποστολών της Ρωσίας στα τέλη της περυσινής χρονιάς.
Το χειρότερο σενάριο για την Ευρώπη θα ήταν η πλήρης διακοπή της παροχής φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Σε αυτή την περίπτωση, θα ήταν αδύνατο να καλυφθούν τα κενά τους επόμενους μήνες, δεδομένου του σημαντικού ρόλου της Ρωσίας στο ευρωπαϊκό ενεργειακό οικοσύστημα.
Βέβαια, θεωρείται αδύνατο να κάνει η Ρωσία κάτι τέτοιο, καθώς θα οδηγούσε στα βράχια και τη δική της οικονομία, που βασίζει το 40% του ΑΕΠ της στα έσοδα από το φυσικό αέριο.
Επίσης, θα έπληττε ανεπανόρθωτα το ηγετικό προφίλ του Πούτιν καθιστώντας τον αναξιόπιστο. Ταυτόχρονα, όμως, είναι και ένας απρόβλεπτος άνθρωπος, οπότε οι ηγέτες στη Δύση πρέπει να προετοιμαστούν – και πολύ γρήγορα – για κάθε ενδεχόμενο.