Γιατί δεν δίνουν δάνεια οι τράπεζες;
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος τον Οκτώβριο τα υπόλοιπα των δανείων προς τον ιδιωτικό τομέα μειώθηκαν κατά περίπου 2,1 δισ. ευρώ και περιορίστηκαν στα 174,5 δισ. ευρώ. Δεν αποτέλεσε είδηση, και πώς να αποτελέσει είδηση κάτι που συμβαίνει αδιάλειπτα για ενενηκοστό (90) μήνα;
Γιατί δεν δίνουν λεφτά οι τράπεζες; Μια από τις πιο διαδεδομένες κριτικές προς τις τράπεζες είναι ότι έλαβαν δεκάδες δισεκατομμύρια με τις ανακεφαλαιοποιήσεις αλλά δεν τα διοχετεύουν στην πραγματική οικονομία. Ωστόσο άλλο είναι η ρευστότητα (που προέρχεται κυρίως από τις καταθέσεις των πολιτών) και άλλο η κεφαλαιακή επάρκεια (που είναι τα κεφάλαια των μετόχων και τα αποθεματικά κεφάλαια). Οι ανακεφαλαιοποιήσεις ήταν κίνηση για την αποκατάσταση των κεφαλαίων των τραπεζών, δεν ήταν ρευστότητα. Υπενθυμίζουμε ότι στην πρώτη –και μεγαλύτερη ανακεφαλαιοποίηση- απαιτήθηκαν κεφάλαια ύψους 40,5 δισ. ευρώ προκειμένου οι τράπεζες να αποκτήσουν κεφάλαια ύψους 20 δισ. ευρώ ενώ τα υπόλοιπα αφορούσαν την κάλυψη ζημιών από το PSI και τα «κόκκινα» δάνεια. Η ΕΚΤ χορήγησε στις τράπεζες άπλετη ρευστότητα τα προηγούμενα χρόνια, για να αντιμετωπιστούν κάθε φορά τα κύματα αναλήψεων καταθέσεων - έτσι έμειναν όρθιες - αλλά όχι για να χορηγούν νέα δάνεια. Ίσως να ήταν ωραίο κάτι τέτοιο (και ακόμα καλύτερα να μην υπήρχε και ανάγκη αποπληρωμής των δανείων αυτών) αλλά δυστυχώς δεν γίνεται.
Για να μπορέσουν οι τράπεζες να εκπληρώσουν τον δανειοδοτικό τους ρόλο πρέπει να αυξήσουν τις καταθέσεις, κάτι που δεν συμβαίνει. Και πώς να συμβεί όταν η οικονομία, μετά την άνευ προηγουμένου βουτιά του ΑΕΠ κατά 25% τα προηγούμενα χρόνια, παραμένει σε μια αναιμική κατάσταση;
Οικονομία και τράπεζες, τράπεζες και οικονομία είναι απολύτως αλληλένδετα. Μόνο αν η χώρα επιστρέψει σε ισχυρή ανοδική πορεία θα ενεργοποιηθεί ένας ενάρετος κύκλος ώστε να βελτιωθεί η εμπιστοσύνη, να αρχίσουν να επιστρέφουν καταθέσεις, να αποσυρθούν τα capital controls, και τελικά οι τράπεζες να μπορέσουν να δώσουν νέα δάνεια ενισχύοντας τα έσοδά τους.