Τι δεν καταλαβαίνει ο Ντόναλντ Τραμπ για την οικονομία

Η εκτίναξη του αμερικανικού χρηματιστηρίου είναι μόνο ένα στοιχείο – και για κάποιους δείκτες καθόλου σημαντικό – για την πορεία της οικονομίας. Ωστόσο, αυτό δεν εμποδίζει τον Ντόναλντ Τραμπ να επαναλαμβάνει διαρκώς την πεποίθησή του για την καλή πορεία της οικονομίας των ΗΠΑ και των εισοδημάτων των πολιτών χάρη στην ανάκαμψη με σχήμα V των δεικτών στη Wall Street.

«Όλοι έχουν μετοχές», δήλωσε ο Αμερικανός Πρόεδρος στο ABC, όμως αυτό είναι απολύτως ψευδές και στην πραγματικότητα η πορεία της αγοράς δεν έχει καμία σχέση με την πορεία των εισοδημάτων των Αμερικανών πολιτών, ειδικά της μεσαίας τάξης. Εκατομμύρια Αμερικανοί δεν επηρεάζονται καθόλου από την πορεία της αγοράς.

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία το 52% των πολιτών έχει κάποιου είδους επένδυση, η οποία όμως σχετίζεται με τα ασφαλιστικά ταμεία και τους λογαριασμούς συνταξιοδότησης, ενώ μόλις το 14% των νοικοκυριών επενδύει τα χρήματά του ή μέρος τους σε μετοχές.

Ο Τραμπ υποστήριξε ότι η πρόσφατη ανάκαμψη του Χρηματιστηρίου «δε βοηθά μόνο τους πλούσιους». Όπως τόνισε, «επηρεάζει τους πάντες, επηρεάζει κάποιον που έχει στην κατοχή μετοχές της IBM αξίας 10.000 δολαρίων ή όποιας άλλης εταιρείας».

Η αλήθεια είναι ότι ειδικά οι πλούσιοι Αμερικανοί επηρεάζονται πολύ περισσότερο από τις διακυμάνσεις των μετοχών. Σύμφωνα με στοιχεία της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, το πρώτο τρίμηνο του 2020, το 10% των νοικοκυριών στη χώρα είχε στην κατοχή του το 87% του συνόλου των μετοχών και των αμοιβαίων κεφαλαίων. Το ποσοστό αυτό είναι ιδιαιτέρως αυξημένο σε σχέση με το 82% του 2009, όταν ανέβηκε το Χρηματιστήριο μετά την κρίση.

Η μεσαία τάξη – που καθορίζεται από νοικοκυριά που βρίσκονται από το 20% έως το 80% του μέσου πλούτου – έχουν στην κατοχή τους μόλις το 6,6% των μετοχών.

Σε κάθε περίπτωση, το Χρηματιστήριο δεν είναι – ούτε υπήρξε ποτέ – η οικονομία. Ο δείκτης S&P 500 αντανακλά τα κέρδη και την περιουσία κάποιων από τις μεγαλύτερες εταιρείες του πλανήτη και όχι τον πλούτο των πολιτών. Οι μεγάλες εταιρείες μπορούν άνετα να συνεχίσουν να καταγράφουν κέρδη, την ώρα που μικρά εστιατόρια ή καταστήματα λιανικής κλείνουν αφήνοντας χιλιάδες ανθρώπους άνεργους.

Μάλιστα, σε κάποιες περιπτώσεις – όπως η τωρινή – το Χρηματιστήριο μπορεί να μην έχει καμία απολύτως σχέση με την πραγματική οικονομία. Για παράδειγμα, αυτή τη στιγμή ο δείκτης S&P 500 στη Wall Street διαπραγματεύεται σε ιστορικά υψηλά, την ώρα που η ανεργία έχει αυξηθεί δραματικά και μεγάλη άνοδο καταγράφουν και οι αιτήσεις εταιρειών για εισαγωγή στον πτωχευτικό κώδικα.

Όσον αφορά τις μειονότητες, οι χρηματιστηριακοί δείκτες είναι ακόμα πιο άσχετοι με την πραγματική κατάσταση των νοικοκυριών. Μόλις το 1,6% των «μαύρων» νοικοκυριών έχουν στην κατοχή τους μετοχές ή ομόλογα, ενώ το 92% των λευκών νοικοκυριών διαθέτει μετοχές ή ομόλογα, κυρίως από ασφαλιστικές εισφορές.

Αυτός είναι και ο λόγος που ο επόμενος Πρόεδρος των ΗΠΑ μάλλον δε θα προσπαθήσει να σχετιστεί τόσο πολύ με την πορεία της χρηματιστηριακής αγοράς όσο ο Ντόναλντ Τραμπ.