Σταϊκούρας στο iefimerida.gr: Με το Ταμείο Ανάκαμψης θα οικοδομήσουμε ένα νέο αναπτυξιακό μοντέλο για την Ελλάδα
Σε παγκόσμιο επίπεδο, η πανδημία του κορονοϊού θέτει υπό δοκιμασία τις αντοχές των κοινωνιών και των οικονομιών. Καμία χώρα δεν είναι αρκετά ισχυρή και έτοιμη, ώστε να αντεπεξέλθει μόνη της στις τεράστιες επιβαρύνσεις που γεννά η πανδημία, αναφέρει σε άρθρο του στο iefimerida.gr ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας αναλύοντας τη συμφων.ια για το Ταμείο Ανάκαμψης.
Απολύτως ασφαλή και μόνιμα καταφύγια δεν υπάρχουν, ούτε για τα «βουβάλια» ούτε για τους «βατράχους». Επομένως, απαιτούνται κοινές ευρωπαϊκές λύσεις.
Λύσεις ουσιαστικές, τολμηρές και ανάλογες με τη σοβαρότητα της κατάστασης, απαλλαγμένες από όρους, περιορισμούς και αγκυλώσεις του παρελθόντος.
Είναι θετικό ότι, σε αντίθεση με τον τρόπο διαχείρισης της οικονομικής κρίσης πριν από μια δεκαετία, στην παρούσα υγειονομική κρίση τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και οι ευρωπαϊκοί θεσμοί επέδειξαν – μέσα από συμβιβασμούς – γρηγορότερα αντανακλαστικά, λαμβάνοντας σημαντικές αποφάσεις και ενεργοποιώντας μέτρα, τόσο στο δημοσιονομικό πεδίο όσο και για την ενίσχυση της ρευστότητας στην οικονομία.
Αποφάσεις που βοηθούν στην άμβλυνση των αρνητικών κοινωνικών και οικονομικών επιπτώσεων της κρίσης, στη γρηγορότερη επανεκκίνηση της οικονομικής δραστηριότητας και στη μείωση αποκλίσεων και ανισορροπιών.
Πιο συγκεκριμένα, μέχρι σήμερα:
1ον. Ήρθησαν δημοσιονομικοί στόχοι και περιορισμοί, δίνοντας στις Κυβερνήσεις την αναγκαία ευελιξία για τη λήψη όλων των απαραίτητων μέτρων για την αντιμετώπιση της κρίσης (π.χ. δημοσιονομικοί σταθεροποιητές, γενική ρήτρα διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης κ.ά.).
2ον. Έγινε πιο ευέλικτο το πλαίσιο για τις κρατικές ενισχύσεις και τις δημόσιες συμβάσεις.
3ον. Ελήφθησαν μέτρα, από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, που προσφέρουν μια ισχυρότατη δόση στήριξης στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα.
4ον. Ενεργοποιήθηκε ένα πακέτο μέτρων, ύψους 540 δισ. ευρώ, για τη στήριξη εργαζομένων, επιχειρήσεων και κρατών. Πακέτο μέτρων που περιλαμβάνει το πρόγραμμα SURE για τη βραχυχρόνια στήριξη της απασχόλησης, το πανευρωπαϊκό εργαλείο χρηματοδότησης των επιχειρήσεων μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, και τις ειδικές πιστοληπτικές γραμμές του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας.
Όλα τα ανωτέρω συνιστούν σημαντικές αποφάσεις, σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Όμως, ήταν σαφές ότι τα προαναφερθέντα, αν και ιδιαίτερα χρήσιμα, δεν αρκούσαν για μια δοκιμασία με τα χαρακτηριστικά της σημερινής. Ήταν απαραίτητο να ριχτεί στη «μάχη» και ένα πολύ ισχυρότερο «όπλο».
Μετά τη συμφωνία που επιτεύχθηκε στη μαραθώνια Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το Ταμείο Ανάκαμψης, προστίθεται στο «οπλοστάσιο» της Ευρώπης. Μία συμφωνία ιδιαίτερα σημαντική για την Ελλάδα, αλλά και συνολικά για την Ευρώπη. Μία συμφωνία:
Δίκαιη, γιατί στηρίζεται σε κοινό δανεισμό. Αφού, η χρηματοδότηση θα πραγματοποιείται με την εγγύηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Προϋπολογισμού της.
Φιλοαναπτυξιακή, γιατί δίνει προτεραιότητα σε κομβικούς τομείς για το μέλλον της Ευρώπης, όπως είναι ο ψηφιακός μετασχηματισμός, η πράσινη ανάπτυξη και η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Εμπροσθοβαρής, καθώς το 70% των επιχορηγήσεων αποτελείται από πόρους που θα δεσμευτούν τα έτη 2021 και 2022. Το υπόλοιπο 30% θα δεσμευτεί μέχρι το τέλος του 2023.
Ευέλικτη, γιατί δίνει τη δυνατότητα στην κάθε χώρα, έχοντας την ιδιοκτησία των πολιτικών, να εφαρμόσει εκείνες τις μεταρρυθμίσεις που η ίδια επιλέγει και έχει ανάγκη, στα πλαίσια των κοινών στόχων που θέτει το πρόγραμμα Next Generation EU για το σύνολο της ευρωπαϊκής οικονομίας, σε σύνδεση με τη διαδικασία του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Αυτό είναι ξεκάθαρο ότι δεν σημαίνει όρους μνημονιακού τύπου για την εκταμίευση των κονδυλίων, η οποία θα γίνει με ταχύτερες και πιο ευέλικτες διαδικασίες από το υφιστάμενο ΕΣΠΑ. Εκταμίευση που θα ξεκινήσει το 2021.
Με αναδρομικό χαρακτήρα, καθώς προνοεί για τις έκτακτες συνθήκες που προκάλεσε η πανδημία του κορονοϊού, καθιστώντας τις σχετικές δράσεις που ξεκίνησαν από την 1η Φεβρουαρίου 2020 επιλέξιμες για χρηματοδότηση στο πλαίσιο του ReactEU και του Recovery and Resiliency Facility, υπό την προϋπόθεση ότι επιδιώκουν τους στόχους των αντίστοιχων προγραμμάτων.
Ορθολογική, γιατί κινείται, ισόποσα, στη λογική των επιδοτήσεων και των δανείων.
Επωφελής για τη χώρα, αφού η Ελλάδα αναμένεται να λάβει περίπου 19 δισ. ως επιχορηγήσεις, ενώ μπορεί να λάβει επιπλέον μέχρι 12,7 δισ. σε δάνεια. Επιπλέον, θα αντλήσει 40 δισ. ευρώ που προέρχονται από το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο για την περίοδο 2021-2027 και θα διατεθούν στο πλαίσιο του νέου ΕΣΠΑ και της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Συνεπώς, το συνολικό πακέτο για τη χώρα ανέρχεται περίπου στα 72 δισ. ευρώ – ποσό εξαιρετικά σημαντικό, ικανό να χρηματοδοτήσει την ανάταξη της ελληνικής οικονομίας και την παραγωγική ανασυγκρότησή της, που θα επιτευχθούν με σχέδιο, εμπιστοσύνη στις δυνάμεις μας και σκληρή δουλειά από όλους, κράτος, επιχειρήσεις και πολίτες.
Συνολικά το πακέτο ανέρχεται στα 750 δισ. ευρώ και, εάν σε αυτό το ποσό αθροίσουμε και το πακέτο μέτρων που έχει ήδη ενεργοποιηθεί (πρόγραμμα SURE, πανευρωπαϊκό εργαλείο χρηματοδότησης των επιχειρήσεων μέσω της ΕΤΕπ, ειδικές πιστοληπτικές γραμμές του ESM), τότε φτάνουμε στα 1,3 τρισεκατομμύρια ευρώ. Ένα πακέτο στήριξης πρωτοφανούς κλίμακας, μεγαλύτερο από το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο.
Συμπερασματικά, η συμφωνία για το Ταμείο Ανάκαμψης αποτελεί μία αποφασιστική και φιλόδοξη απάντηση της Ευρώπης στις προκλήσεις που έχει δημιουργήσει η υγειονομική κρίση σε όλα τα κράτη-μέλη της και συνολικά στην ευρωπαϊκή οικονομία. Επιβεβαιώνει ότι τα μεγάλα οράματα προσεγγίζονται με μεγάλες αποφάσεις και γενναίες πράξεις. Είναι όμως και μία μεγάλη εθνική επιτυχία, αφού η Ελλάδα εξαρχής υποστήριζε ότι έπρεπε να υπάρξει μία γενναία, αποφασιστική κοινή αντίδραση σε Ευρωπαϊκό επίπεδο.
Υπό τα νέα αυτά δεδομένα, η μεγάλη πρόκληση που έχουμε μπροστά μας είναι η ταχεία ανάταξη της οικονομίας. Θέλουμε, και μπορούμε, να καταστήσουμε το 2021 έτος δυναμικής ανάκαμψης για τη χώρα.
Πυξίδα και εφαλτήριο για την παραγωγική ανασυγκρότηση που έχει ανάγκη η ελληνική οικονομία, θα είναι το Εθνικό Αναπτυξιακό Σχέδιό μας, το οποίο θα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, πολιτικές και μεταρρυθμίσεις εστιασμένες:
Στην εφαρμογή, μετά την προσωρινή παρένθεση της υγειονομικής κρίσης, μιας συνετής δημοσιονομικής πολιτικής, με τη σταδιακή μείωση φορολογικών συντελεστών και, πρωτίστως, ασφαλιστικών εισφορών.
Στη συνέχιση του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων και αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας.
Στη στήριξη επενδυτικών πρωτοβουλιών υψηλής προστιθέμενης αξίας, με έμφαση στη βιομηχανία και τις υποδομές, και στη συνεχή επένδυση στο υψηλής ποιότητας ανθρώπινο δυναμικό μας.
Στην κατάθεση φιλο-αναπτυξιακών νομοσχεδίων, όπως το φορολογικό νομοσχέδιο που συζητείται στη Βουλή και περιλαμβάνει παρεμβάσεις για την ενίσχυση της αναπτυξιακής διαδικασίας.
Στην υλοποίηση διαρθρωτικών αλλαγών που αφορούν το κανονιστικό πλαίσιο για το επιχειρείν, τη διαχείριση των δημοσίων επενδύσεων, την αγροτική πολιτική, την έρευνα και την καινοτομία κ.ά.
Στον ψηφιακό μετασχηματισμό του Δημοσίου τομέα και της ελληνικής οικονομίας.
Στη μετάβαση σε ένα νέο μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης, δίνοντας έμφαση στην ψηφιακή και πράσινη οικονομία, επί τη βάσει του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα. Μεταξύ άλλων, έχουμε δεσμευτεί για την πλήρη απεξάρτηση από τον λιγνίτη έως το 2028, προχωράμε στη σταδιακή μετάβαση προς το φυσικό αέριο και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και χορηγούμε, με νομοθετικές πρωτοβουλίες, φορολογικά κίνητρα για την ενίσχυση της ηλεκτροκίνησης και της ενεργειακής αναβάθμισης των κτιρίων.
Εφαρμόζοντας συνεκτικές πολιτικές πάνω στους προαναφερθέντες άξονες και αξιοποιώντας τα κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης κατά τον βέλτιστο τρόπο, προς όφελος όλων των Ελλήνων, με σχεδιασμό, σύνεση, όραμα, υπευθυνότητα, διαφάνεια και κοινωνική δικαιοσύνη, θα οικοδομήσουμε ένα νέο παραγωγικό και αναπτυξιακό πρότυπο για την Ελλάδα.
Πρότυπο βασισμένο σε προϊόντα και υπηρεσίες υψηλής προστιθέμενης αξίας, στην εξωστρέφεια, σε κλάδους και τομείς όπου η χώρα μας διαθέτει συγκριτικό πλεονέκτημα, αλλά και σε τομείς που φιλοδοξεί να αναπτύξει νέα συγκριτικά πλεονεκτήματα.
Έτσι θα μπορέσουμε να κερδίσουμε το κρίσιμο «στοίχημα» της ισχυρής, βιώσιμης, έξυπνης και χωρίς αποκλεισμούς οικονομικής μεγέθυνσης.