Στο μάτι του κυκλώνα ο επικεφαλής του ΠΟΥ

Ο Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγιέσους, ο πρώτος Αφρικανός που τέθηκε επικεφαλής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, βρίσκεται αντιμέτωπος με μία τεράστια πρόκληση, τον συντονισμό για την απόκριση στην πανδημία, στόχος που έγινε πολύ δυσκολότερος μετά την ένταση που ξέσπασε μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας.

Ο πρώην υπουργός Υγείας και Εξωτερικών της Αιθιοπίας βρίσκεται στο επίκεντρο των προσπαθειών για να τεθεί υπό έλεγχο η πανδημία, που έχει ήδη στοιχίσει τη ζωή περισσότερων από 300.000 ανθρώπους παγκοσμίως, ενώ τα κρούσματα πλησιάζουν τα 5 εκατομμύρια.

Ο Τέντρος εγκαινίασε την παγκόσμια διάσκεψη του Οργανισμού, λέγοντας ότι «ο ΠΟΥ βρίσκεται αντιμέτωπος με τη σημαντικότερη κατάσταση από την ίδρυσή του το 1948». Σε μία στιγμή που οι χώρες μέλη προσπαθούν να υιοθετήσουν ένα κοινό ψήφισμα για την πανδημία, οι προσπάθειές τους έχουν επισκιαστεί από την επιδείνωση των σχέσεων των δύο μεγαλύτερων οικονομιών στον κόσμο, των ΗΠΑ και της Κίνας.

Την περασμένη εβδομάδα, ο Τραμπ απείλησε να διακόψει τις σχέσεις του με την Κίνα – όπου ξεκίνησε πέρυσι η πανδημία – λόγω του ρόλου που έπαιξε στην εξάπλωση του COVID-19, ενώ έχει επανειλημμένως διατυπώσει – χωρίς καμία απόδειξη – την άποψη ότι ο κορονοϊός ξεκίνησε από Κινεζικό εργαστήριο.

Ο Αμερικανός Πρόεδρος έχει ταυτόχρονα ασκήσει δριμεία κριτική στον Τέντρος, κατηγορώντας τον ότι έχει στενές σχέσεις με την Κίνα και ότι δε διαχειρίστηκε καλά την κρίση της πανδημίας. Μάλιστα, τον περασμένο μήνα, ο Τραμπ ανακοίνωσε ότι η Ουάσιγκτον – ο μεγαλύτερος χρηματοδότης της υπηρεσίας του ΟΗΕ – σταματά την χρηματοδότηση.

Η πανδημία, σε συνδυασμό με την απειλή απώλειας της αμερικανικής χρηματοδότησης, αποτελεί ξεκάθαρα τη μεγαλύτερη πρόκληση της 3ετούς θητείας του Τέντρος.

Ο 55χρονος ειδικός στην ελονοσία και ο πρώτος εκλεγμένος επικεφαλής του ΠΟΥ θα έπρεπε να είχε τη νομιμοποίηση να διαχειριστεί την καταιγίδα. Ο ίδιος είναι γνωστός για το φιλικό του χαρακτήρα, ενώ γενικά έχει λάβει εγκωμιαστικά σχόλια για τον τρόπο που διαχειρίστηκε την κρίση. Ταυτόχρονα, είναι ιδιαιτέρως αγαπητός από τους συνεργάτες του.

Και παρότι πάντα φαίνεται να υπάρχει ένα χαμόγελο κάτω από το μουστάκι του, ο Τέντρος έχει και μία σκληρή πλευρά. Όταν δέχτηκε την κριτική του Τραμπ, τον προειδοποίησε σε πολύ αυστηρό ύφος: Αν δε θέλετε κι άλλα πτώματα, καλό θα ήταν να μην πολιτικοποιείτε την πανδημία, του είπε.

Μάλιστα, σε εκείνη την συνέντευξη Τύπου είχε αποκαλυφθεί ότι δεχόταν ρατσιστικά σχόλια, αλλά και απειλές για τη δολοφονία του. «Δε μου καίγεται καρφί… είμαι περήφανος που είμαι μαύρος ή περήφανος που είμαι νέγρος», είχε απαντήσει.

Όπως, όλα δείχνουν, ο Τέντρος δεν πτοείται. Επί των ημερών του, ο Οργανισμός έχει βελτιώσει το βαθμό απόκρισης σε έκτακτες καταστάσεις. Όταν ο ίδιος είχε αναλάβει το 2107, ο ΠΟΥ βρισκόταν σε πολύ κακό σημείο δεχόμενος αυστηρή κριτική για την απόκριση στον έμπολα από το 2013 έως το 2016 που είχε σκοτώσει 11.300 ανθρώπους στη Δυτική Αφρική.

Από τότε που ανέλαβε, όμως, η οργάνωση βελτιώθηκε και τα αποτελέσματα – τουλάχιστον έως την κρίση της πανδημίας – ήταν ορατά. Βέβαια, ακόμα τον κυνηγάει το σκάνδαλο του διορισμού του Ρόμπερτ Μουγκάμπε, Προέδρου της Ζιμπάμπουε, ως Πρέσβης καλής Θελήσεως. Ο διορισμός ξεσήκωσε πολλές αντιδράσεις και ο Τέντρος αναγκάστηκε να τον πάρει πίσω, δεχόμενος βέβαια πλήγμα στο κύρος του.

Όμως, οι δύο κρίσεις έμπολα κατά τη θητεία του, τις οποίες ο Οργανισμός διαχειρίστηκε πολύ καλά, έκαναν πολύ κόσμο να ξεχάσει την γκάφα με τον Μουγκάμπε. Το τι θα γίνει μετά την πανδημία, όμως, είναι άγνωστο…