Η κατάρρευση των τιμών πετρελαίου πλήττει τα σχέδια του Μπιν Σαλμάν
Η Σαουδική Αραβία παίρνει δραστικά μέτρα για να ανορθώσει την οικονομία της, καθώς η κατάρρευση των τιμών πετρελαίου, αλλά και η κρίση του κορωνοϊού απειλούν τα φιλόδοξα σχέδια του Πρίγκηπα, Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, να μειώσει την εξάρτηση της χώρας από τις εξαγωγές αργού πετρελαίου.
Η μεγαλύτερη εξαγωγός πετρελαίου στον πλανήτη ανακοίνωσε δραστικά μέτρα για την εξοικονόμηση πόρων, στα οποία περιλαμβάνεται η μείωση των χρημάτων που λαμβάνουν οι πολίτες της Σαουδικής Αραβίας και ο τριπλασιασμός του φόρου στις πωλήσεις στο 15% από τον επόμενο Ιούλιο.
Τα μέτρα λιτότητας θα βοηθήσουν να κλείσει η τρύπα του προϋπολογισμού, καθώς θα συμβάλουν κατά 8% στο ΑΕΠ της πλούσιας χώρας σε συνδυασμό με τις περικοπές δαπανών που ανακοινώθηκαν στις αρχές της χρονιάς. Ήδη η αύξηση του φόρου πωλήσεων αντιστοιχεί στο 5% του ΑΕΠ.
Επίσης, η κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας ανακοίνωσε νέα μείωση της παραγωγής πετρελαίου κατά 1 εκατ. βαρέλια ημερησίως από τον Ιούνιο σε μία ακόμα προσπάθεια να δώσει ώθηση στις τιμές πετρελαίου, που βούλιαξαν ως αποτέλεσμα του «πολέμου» για το μερίδιο αγοράς με τη Ρωσία και τις ΗΠΑ, αλλά και τη δραματική μείωση της ζήτησης για μαύρο χρυσό εξ αιτίας της πανδημίας.
Η Saudi Aramco, η κρατική εταιρεία πετρελαίου, ανακοίνωσε σημαντική μείωση 25% στα καθαρά κέρδη του πρώτου τριμήνου της χρονιάς. Η τιμή του πετρελαίου brent έχει χάσει τα δύο τρίτα της αξίας της, κάτω από τα 23 δολάρια το βαρέλι έως τα τέλη Μαρτίου, ενώ οι αμερικανικές τιμές πετρελαίου υποχώρησαν μέσα στον Απρίλιο ακόμα και σε αρνητικό πεδίο για να ανακάμψουν αργότερα.
Πριν λάβει τα μέτρα ο Μπιν Σαλμάν, η Σαουδική Αραβία είχε ανάγκη από υπερδιπλασιασμό των τιμών πετρελαίου για να ισοφαρίσει τις απώλειες του τεράστιου προϋπολογισμού της, που βαραίνει από τις κοινωνικές παροχές και τις αμυντικές δαπάνες.
Όλα αυτά τα στοιχεία σίγουρα δυσχεραίνουν το φιλόδοξο σχέδιο «Όραμα 2030» του Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, με στόχο να μειώσει την εξάρτηση της οικονομίας από το πετρέλαιο, να ανοίξει την οικονομία σε περισσότερους τομείς, να φτιάξει τεράστιες τουριστικές μονάδες, καθώς και μία φουτουριστική πόλη. Πρόκειται για το σχέδιο ΝΕΟΜ, αξίας 500 δισεκατομμυρίων δολαρίων, που αφορά στο χτίσιμο μίας φουτουριστικής πόλης στην Ερυθρά Θάλασσα.
Τα επίσημα αποθέματα της χώρας σε ρευστό υποχώρησαν το Μάρτιο κατά 26 δισ. δολάρια καταγράφοντας τη μεγαλύτερη μηνιαία πτώση στην ιστορία. Πλέον τα αποθέματα διαμορφώνονται στα 465 δισ. δολάρια σε σχέση με το πρόσφατο υψηλό του 2014 στα 750 δισ. δολάρια. Η πτώση μάλιστα υποχρέωσε την Κεντρική Τράπεζα της χώρας να βγάλει ανακοίνωση πριν από μερικές ημέρες ότι θα συνεχίσει να διατηρεί τη σύνδεση του νομίσματος, του ριάλ, με το αμερικανικό δολάριο.
Ωστόσο, οι οικονομικές προοπτικές της χώρας δεν είναι καλές: το ΔΝΤ εκτιμά ότι η οικονομία της Σαουδικής Αραβίας θα συρρικνωθεί φέτος κατά 2,3%. Η παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου έχει υποχωρήσει κατά 30%, ενώ οι εκτιμήσεις για το σύνολο του έτους μιλούν για πτώση 10%, από την οποία η αγορά πετρελαίου ίσως δεν καταφέρει να ανακάμψει ποτέ, όπως λένε οι ειδικοί.
Τον Απρίλιο του 2016, ο Μπιν Σαλμάν είχε ανακοινώσει το φιλόδοξο πλάνο του για το μέλλον της χώρας δημιουργώντας και ένα Επενδυτικό Ταμείο με 400 δισ. δολάρια, μεταξύ των οποίων κάποια δισ. δολάρια προήλθαν από τη δημόσια εγγραφή της Saudi Aramco. Όμως, η πρόσφατη πτώση της τιμής του πετρελαϊκού κολοσσού βάζει επιπλέον εμπόδια στα σχέδια του πανίσχυρου Πρίγκηπα.
Ένα άλλο πρόβλημα, σύμφωνα με αναλυτές, είναι το γεγονός ότι το «Όραμα 2030» γίνεται από την κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας, με ελάχιστη βοήθεια από διεθνείς επενδυτές, λόγω της καχυποψία των ανθρώπων που διαθέτουν κεφάλαιο, μετά το περιστατικό του 2017, όταν ο μπιν Σαλμάν κράτησε ομήρους στο ξενοδοχείο, Ritz-Carlton, στο Ριάντ 381 πλούσιους Σαουδάραβες, πολλοί εκ των οποίων αργότερα οδηγήθηκαν στη φυλακή…