Το αμείωτο brain drain και τα στοιχεία για την εργασία στην Ελλάδα που προβληματίζουν

Παρά την υποχώρηση των ποσοστών ανεργίας, αυτή παραμένει σε υψηλά επίπεδα, διατηρώντας την Ελλάδα στην πρώτη θέση του βαθμολογικού πίνακα της Ευρώπης και μάλιστα με διαφορά. Η άλλη όψη του ίδιου νομίσματος, είναι ότι η Ελλάδα παραμένει στον πάτο της βαθμολογίας, ως προς τη δημιουργία νέων “κενών” θέσεων εργασίας.

Σύμφωνα με τα επικαιροποιημένα στοιχεία της Eurostat, το ποσοστό των “κενών” θέσεων στην Ελλάδα ήταν μόλις 0,7% έναντι 2,2% κατά μέσο όρο στην Ευρωζώνη κι αυτό εξηγεί εν πολλοίς τα σταθερά χαμηλά ποσοστά απασχόλησης στην εγχώρια αγορά εργασίας. Ως “κενή” ή “διαθέσιμη” θέση εργασίας (job vacancy) ορίζεται αυτή που είτε δημιουργήθηκε είτε πρόκειται να δημιουργηθεί, για την οποία ο εργοδότης αναζητά τους κατάλληλους εργαζόμενους.

Ένα ακόμα, ποιοτικό στοιχείο, δείχνει πώς κατανέμονται αυτές οι θέσεις εργασίας. Ως ήταν αναμενόμενο, η Ελλάδα επιβεβαιώνει το χαρακτηριστικό της ως οικονομία υπηρεσιών, καθώς οι “διαθέσιμες” θέσεις αντιστοιχούν στο 0,8% έναντι 0,5% στους τομείς της μεταποίησης και των κατασκευών.

Ενδεικτική είναι και η νέα έρευνα της Adecco για την απασχόληση στην Ελλάδα, καθώς μπορεί να καταγράφεται μια θετική τάση, μια αλλαγή ψυχολογίας στο πώς κινούνται οι επιχειρήσεις για να καλύψουν τα “κενά” τους, ωστόσο τα βασικά στοιχεία της πολυετούς κρίσης δεν έχουν απαλειφθεί. Για παράδειγμα, το 61% των ερωτηθέντων απάντησε ότι έχασε έστω μια φορά τη δουλειά του στην επαγγελματική του πορεία, ποσοστό ελαφρώς βελτιωμένο από το περσινό 64%. Αυτό που αποκαλύπτει τα δομικά χαρακτηριστικά της ανεργίας είναι ότι ο 1 στους 4 που βγήκαν από την αγορά εργασίας, εδώ και 2 χρόνια τουλάχιστον δεν μπορεί να ξαναμπεί.

Από την άλλη πλευρά, οι επιχειρήσεις φαίνεται ότι κινούνται πιο αποφασιστικά για την κάλυψη των κενών θέσεων εργασίας, αν λάβει κανείς υπόψιν ότι αυτές οι θέσεις καλύπτονται σε ποσοστό 85% σε λιγότερο από 1 μήνα, όταν πέρσι το ποσοστό δεν ξεπερνούσε το 23%.

Προβληματισμό προκαλεί, ωστόσο, το γεγονός ότι συνεχίζεται η φυγή των νέων, αν λάβει κανείς υπόψιν ότι το 22% των ερωτηθέντων ετοιμάζει βαλίτσες για το εξωτερικό, δείγμα του ότι οι πολιτικές αναστροφής του brain drain επί του παρόντος είναι αναποτελεσματικές.

Από τη συγκεκριμένη έρευνα ή μάλλον και από τη συγκεκριμένη έρευνα, γίνεται, επίσης, σαφές ότι δεν “κουμπώνει” η προσφορά με τη ζήτηση εργασίας, κοινώς οι απαιτήσεις των επιχειρήσεων δεν ταιριάζουν με τα προσόντα των υποψήφιων εργαζομένων. Υπάρχει, βέβαια και η άλλη ανάγνωση, όπως προκύπτει από όσους αφουγκράζονται την “πιάτσα”: το θετικό εργασιακό περιβάλλον, η αξιοκρατία, η επανακατάρτιση των εργαζομένων και οι κανονικές αποδοχές, είναι η εξαίρεση και όχι ο κανόνας στη μεταμνημονιακή ελληνική αγορά εργασίας.