Brexit: Η πρόταση του Μπόρις Τζόνσον δεν πείθει τις Βρυξέλλες

Ο «συμβιβασμός» που προτείνει ο βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον για την διευθέτηση του ζητήματος των ιρλανδικών συνόρων δεν πείθει τους Ευρωπαίους, οι οποίοι καλούνται τώρα να αποφασίσουν, 28 ημέρες πριν από το Brexit, εάν θα ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις με αυτήν την βάση ώστε να αποφευχθεί μία έξοδος χωρίς συμφωνία στις 31 Οκτωβρίου.

Η πρόταση Τζόνσον δόθηκε χθες στη δημοσιότητα και έτυχε ψυχρής υποδοχής από τις Βρυξέλλες, γεγονός που δείχνει την απόσταση που χωρίζει τις δύο πλευρές στην πρώτη διαδικασία αποχώρησης κράτους από την Ευρωπαϊκή Ενωση, που συγκροτήθηκε επάνω στα ερείπια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.

Η «συμβιβαστική πρόταση» δεν απορρίφθηκε από τις Βρυξέλλες, αλλά περιλαμβάνει» ορισμένα «προβληματικά σημεία» για τη μεγάλη ενιαία αγορά, που αποτελεί κόκκινη γραμμή για τους Ευρωπαίους.

Η πρόταση του Μπόρις Τζόνσον «δεν μπορεί να λειτουργήσει», διότι είναι μία προς τα πίσω κίνηση που δεν επιδέχεται επεξεργασίας και αφήνει μεγάλη διάσταση απόψεων ανάμεσα στις θέσεις της Βρετανίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δήλωσε ανώτατος ευρωπαίος αξιωματούχος.

«Δεν περιλαμβάνει καμία αξιόπιστη λύση για τους τελωνειακούς ελέγχους. Και υψώνει σκληρό σύνορο στο νησί της Ιρλανδίας», είπε ενώ άλλος ευρωπαίος αξιωματούχος δήλωσε ότι «θα πρέπει να τύχει δραστικής επανεπεξεργασίας», προειδοποιώντας ότι δεν υπάρχει πολύς χρόνος μέχρι την ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής στις 17 και 18 Οκτωβρίου

Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ γνωστοποίησε τις ανησυχίες του κατά την διάρκεια τηλεφωνικής επικοινωνίας του χθες με τον βρετανό πρωθυπουργό.

«Ο πρόεδρος αναγνώρισε θετική πρόοδο, κυρίως σε ό,τι αφορά την πλήρη εναρμόνιση του ρυθμιστικού πλαισίου για το σύνολο των εμπορευμάτων και τον έλεγχο των εμπορευμάτων που προέρχονται από την Βρετανία και εισέρχονται στην Βόρεια Ιρλανδία», αναφέρεται σε ανακοίνωση που εξέδωσε η προεδρία η Κομισιόν.

«Αλλά σημείωσε επίσης ότι υπάρχουν ορισμένα προβληματικά σημεία που θα χρειασθούν επιπλέον επεξεργασία τις επόμενες ημέρες, κυρίως σε ό,τι αφορά την διαχείριση του backstop», αναφέρεται στην ανακοίνωση.

«Χρειάζεται να έχουμε στην διάθεσή μας μία νομικά λειτουργική λύση που να καλύπτει όλους τους στόχους του backstop: την αποφυγή ενός σκληρού συνόρου (στην Ιρλανδία) , την προστασία της συνεργασίας Βορρά-Νότου και της οικονομίας του νησιού, καθώς και την προστασία της ενιαίας αγοράς και της θέσης της (Δημοκρατίας της) Ιρλανδίας εντός αυτής», είπε ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ στον Μπόρις Τζόνσον.

Αντίστοιχη αντίδραση από τον επικεφαλής διαπραγματευτή της Ευρωπαϊκής Ενωσης Μισέλ Μπαρνιέ, ο οποίος διαπραγματεύθηκε επί δύο χρόνια την συμφωνία του διαζυγίου, η οποία απορρίφθηκε τρεις φορές από το βρετανικό κοινοβούλιο.

«Υπάρχει πρόοδος, αλλά, για να είμαι ειλικρινής, μένει ακόμη πολλή δουλειά να γίνει για να εκπληρωθούν οι στόχοι του backstop: απουσία συνόρων, προστασία της ιρλανδικής οικονομίας, δηλαδή προστασία των καταναλωτών, των πολιτών και των επιχειρήσεων στην ενιαία αγορά», είπε ο Μισέλ Μπαρνιέ.

Από την πλευρά του ο πρωθυπουργός της Ιρλανδίας Λίο Βαράντκαρ, του οποίου την άποψη «θέλει να ακούσει ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ», θεωρεί ότι η πρόταση του Λονδίνου δεν εκπληροί «απολύτως» τις απαιτήσεις ως προς τα ιρλανδικά σύνορα.

Ο ιρλανδός υφυπουργός Οικονομικών Πάτρικ Ο΄Ντόνοβαν δήλωσε ότι η πρόταση Τζόνσον αποτελεί βάση για συνομιλίες και όχι για συμφωνία.

«Δεν θεωρούμε ότι υπάρχουν οι εγγυήσεις τις οποίες έχει ανάγκη η Ιρλανδία», δήλωσε από την πλευρά του ο επικεφαλής διαπραγματευτής για το Brexit του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Γκι Φερχόφστατ. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα κληθεί να επικυρώσει οποιαδήποτε συμφωνία προκύψει με το Λονδίνο.

«Το γεγονός ότι η διευθέτηση θα τίθεται κάθε 4 χρόνια, όπως προβλέπουν οι προτάσεις Τζόνσον, υπό την έγκριση της Εθνοσυνέλευσης και της κυβέρνησης της Βόρειας Ιρλανδίας, πράγμα που σημαίνει την αμφισβήτησή της κάθε τέσσερα χρόνια, είναι δύσκολα αποδεκτό από τους Ευρωπαίους», εκτιμά ο Ερίκ Μορις, αναλυτής της Fondation Robert Schuman.

Eνιαίο ρυθμιστικό πλαίσιο για το νησί της Ιρλανδίας

Σύμφωνα με το σχέδιο, η Βόρεια Ιρλανδία θα παραμείνει στην ενιαία ευρωπαϊκή αγορά σε ό,τι αφορά τα προϊόντα, περιλαμβανομένων των αγροδιατροφικών προϊόντων, με την θέσπιση μία «ρυθμιστικής ζώνης» στο νησί. Αυτό θα απάλειφε όλους του ρυθμιστικούς ελέγχους ανάμεσα στην Ιρλανδία και την Βόρεια Ιρλανδία, αλλά αυτό σημαίνει την ύπαρξη διαφορετικού ρυθμιστικού πλαισίου ανάμεσα στην βρετανική επαρχία και το υπόλοιπο Ηνωμένο Βασίλειο.

Συμφωνία του κοινοβουλίου της Βόρειας Ιρλανδίας

Οι διευθετήσεις αυτές θα πρέπει να εγκριθούν κατά την διάρκεια της μεταβατικής περιόδου από την κυβέρνηση και το κοινοβούλιο της Βόρειας Ιρλανδίας για να τεθούν σε ισχύ μετά την λήξη της μεταβατικής περιόδου. Η έγκριση αυτή πρέπει να ανανεώνεται κάθε τέσσερα χρόνια.

Η ρυθμιστική εναρμόνιση θα μπορούσε να παραταθεί επ΄αόριστον, εάν το κοινοβούλιο της Βόρειας Ιρλανδίας το εγκρίνει. Σε αντίθετη περίπτωση το ενιαίο ρυθμιστικό πλαίσιο ακυρώνεται.

Έξοδος από την ευρωπαϊκή τελωνειακή ένωση

Η Βόρεια Ιρλανδία θα αποχωρήσει από την ευρωπαϊκή τελωνειακή ένωση μετά το τέλος της μεταβατικής περιόδου. Η επαρχία θα συνεχίσει να ανήκει στην ίδια με το υπόλοιπο Ηνωμένο Βασίλειο τελωνειακή ζώνη.

«Αυτό ήταν πάντα θεμελιώδους σημασίας για την κυβέρνηση αυτή, η αποχώρηση δηλαδή του Ηνωμένου Βασιλείου από την ευρωπαϊκή τελωνειακή ένωση στο τέλος της μεταβατικής περιόδου», γράφει ο Μπόρις Τζόνσον στην επιστολή του προς τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ. «Ο έλεγχος της εμπορικής μας πολιτικής είναι θεμελιώδους σημασίας».

Η κίνηση των εμπορευμάτων ανάμεσα στην Βόρεια Ιρλανδία και την Δημοκρατία της Ιρλανδίας θα πραγματοποιείται μέσω on line δηλώσεων.

Οι φυσικοί έλεγχοι δεν θα πραγματοποιούνται παρά «επί ενός μικρού ποσοστού των κινήσεων εμπορευμάτων με βάση μία αξιολόγηση κινδύνων». Οι έλεγχοι αυτοί θα μπορούν να πραγματοποιηθούν απευθείας στους χώρους των επιχειρήσεων ή σε "άλλα σημεία που μπορούν να τοποθετηθούν οπουδήποτε στην Ιρλανδία ή στην Βόρεια Ιρλανδία».

Για τους μικρούς εμπόρους το σχέδιο προβλέπει απλοποίηση των διαδικασιών.

Μέτρα βοήθειας προς την Βόρεια Ιρλανδία

Για να βοηθήσει την Βόρεια Ιρλανδία, η κυβέρνηση Τζόνσον προτείνει ένα «New Deal» για την βρετανική επαρχία με στόχο την τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας της Βόρειας Ιρλανδίας, καθώς και την υποστήριξη έργων υποδομής.