Ανάλυση Reuters: Η ΕΕ σχεδιάζει τα δικά της gigafactories αλλά είναι αμφίβολο αν θα πείσουν τη «AI βιομηχανία» να έρθει στην Ευρώπη

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συγκεντρώνει 20 δισεκατομμύρια ευρώ για την κατασκευή τεσσάρων «AI gigafactories», στο πλαίσιο της στρατηγικής της Ευρώπης να καλύψει το χαμένο έδαφος με τις ΗΠΑ και την Κίνα στην τεχνητή νοημοσύνη. Ωστόσο, σύμφωνα με ανάλυση του Reuters, ορισμένοι ειδικοί του κλάδου αμφισβητούν αν έχει νόημα η δημιουργία αυτών των εγκαταστάσεων.

Σύμφωνα με το Ruters, το σχέδιο για τα μεγάλα κέντρα δεδομένων δημόσιας πρόσβασης, το οποίο παρουσίασε η Πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τον περασμένο μήνα, θα αντιμετωπίσει προκλήσεις όπως η προμήθεια επεξεργαστών, η εξεύρεση κατάλληλων τοποθεσιών και η εξασφάλιση ηλεκτρικής ενέργειας.

Η ελπίδα είναι ότι νέες ευρωπαϊκές εταιρείες, όπως η Mistral από τη Γαλλία (που υποστηρίζεται από τη Nvidia), θα αναπτυχθούν και θα χρησιμοποιήσουν αυτές τις εγκαταστάσεις για να δημιουργήσουν μοντέλα AI, τα οποία θα λειτουργούν σύμφωνα με τους αυστηρούς κανόνες ασφάλειας και προστασίας δεδομένων της ΕΕ – πιο αυστηρούς από εκείνους των ΗΠΑ ή της Κίνας.

Ωστόσο, δεδομένης της απουσίας μεγάλων ευρωπαϊκών εταιρειών cloud όπως η Google και η Amazon, αλλά και της έλλειψης εταιρειών με εκατομμύρια συνδρομητές όπως η OpenAI , η κατασκευή τόσο ισχυρών υποδομών θεωρείται ένα επικίνδυνο εγχείρημα, αναφέρει το Reuters.

H Ευρωπαϊκή απάντηση στο Stargate του Τραμπ

Το σχέδιο gigafactory είναι μέρος της ευρωπαϊκής απάντησης στην Έκθεση Ντράγκι για την ανταγωνιστικότητα, η οποία προτείνει τολμηρές επενδύσεις και πιο ενεργή βιομηχανική πολιτική.

Η Φον ντερ Λάιεν παρουσίασε λεπτομέρειες για πρώτη φορά στις 11 Φεβρουαρίου, στη σύνοδο κορυφής για την τεχνητή νοημοσύνη στο Παρίσι, ως μέρος του InvestAI – μιας ευρωπαϊκής επένδυσης ύψους 200 δισ. ευρώ, που λειτουργεί ως η απάντηση της ΕΕ στο αμερικανικό πρόγραμμα Stargate ύψους 500 δισ. ευρώ.

«Τα gigafactories θα είναι μια σύμπραξη δημόσιου-ιδιωτικού τομέα, που θα επιτρέψει σε όλους τους επιστήμονες και τις εταιρείες – όχι μόνο στις μεγαλύτερες – να αναπτύξουν τα προηγμένα AI μοντέλα που χρειάζονται, ώστε η Ευρώπη να γίνει ήπειρος AI», δήλωσε η Φον ντερ Λάιεν.

Η χρηματοδότηση 20 δισεκατομμυρίων ευρώ θα προέλθει από ένα νέο ταμείο με χρήματα από υφιστάμενα προγράμματα της ΕΕ, εθνικές κυβερνήσεις και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.

Τα gigafactories θα περιέχουν 100.000 προηγμένους επεξεργαστές το καθένα, καθιστώντας τα, τέσσερις φορές μεγαλύτερα από τον μεγαλύτερο υπερυπολογιστή που κατασκευάζεται στην ΕΕ, το έργο Jupiter στη Γερμανία.

Οι GPU επεξεργαστές που απαιτούνται για την εκπαίδευση AI, και πωλούνται από την Nvidia, κοστίζουν περίπου 40.000 ευρώ ο καθένας – κάτι που σημαίνει πως το κόστος κάθε gigafactory θα φτάσει τα αρκετά δισεκατομμύρια ευρώ.

Ωστόσο, σύμφωνα με την ανάλυση του Reuters, αυτό παραμένει μικρό σε σύγκριση με τις τεράστιες επενδύσεις αμερικανικών εταιρειών. Για παράδειγμα, η Meta, δαπανά 10 δισεκατομμύρια ευρώ για την κατασκευή μιας εγκατάστασης με 1,3 εκατομμύρια GPU στη Λουιζιάνα, η οποία θα καταναλώνει 1,5 γιγαβάτ ηλεκτρικής ενέργειας.

Οι αντικειμενικές δυσκολίες του εγχειρήματος

Τα gigafactories της Ευρώπης θα αντιμετωπίσουν τα ίδια προβλήματα με τις ιδιωτικές επενδύσεις:

• Δυσκολία προμήθειας των μικροτσίπ της Nvidia
• Έλλειψη επαρκούς ηλεκτρικής ενέργειας

Επιπλέον, η κυβέρνηση των ΗΠΑ, υπό τον πρώην πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, είχε περιορίσει την πρόσβαση της Ευρώπης σε AI επεξεργαστές. Δεν είναι σαφές εάν η νέα διοίκηση Τραμπ θα διατηρήσει αυτούς τους περιορισμούς.

Είναι καλή ιδέα να δαπανηθούν τόσοι πόροι ;

Ο Μπερτίν Μάρτενς, από το οικονομικό ινστιτούτο Bruegel αναφέρθηκε στην ανταγωνιστική και ακριβή αγορά της τεχνητής νοημοσύνης. «Ο χρόνος ζωής αυτών των εργοστασίων, πριν τα μικροτσιπ χρειαστούν να αναβαθμιστούν ξανά, είναι περίπου ενάμισης χρόνος», δήλωσε.

Επιπλέον, το κινεζικό AI μοντέλο Deepseek απέδειξε ότι μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη στην τεχνητή νοημοσύνη με λιγότερη υπολογιστική ισχύ, εγείροντας το ερώτημα αν τα χρήματα της ΕΕ θα έπρεπε αντί για υποδομές, να επενδυθούν σε εφαρμογές AI που χρειάζονται διαφορετικούς τύπους ημιαγωγών.

Το Ευρωπαϊκό Chips Act του 2023 είχε ως στόχο να φέρει την κατασκευή επεξεργαστών στην Ευρώπη και να αυξήσει το μερίδιό της στην παγκόσμια παραγωγή chips στο 20%, αλλά απέτυχε στους περισσότερους στόχους.

Ποιοι θα επωφεληθούν από τα gigafactories;

Η Κομισιόν σχεδιάζει επίσης να αναβαθμίσει 12 επιστημονικά κέντρα υπερυπολογιστών ώστε να μετατραπούν σε AI factories. Οι πιθανές ωφελούμενες εταιρείες περιλαμβάνουν ευρωπαϊκούς κατασκευαστές chips, όπως η Infineon (Γερμανία) και η ST Microelectronics (Γαλλία), καθώς και AI startups όπως η SiPearl (Γαλλία) και η AxeleraAI (Ολλανδία).