Ποιες οι ενδεχόμενες συνέπειες ενός εμπορικού πολέμου ΕΕ -ΗΠΑ
Ο Ντόναλντ Τραμπ απείλησε να βάλει στο στόχαστρο την ΕΕ μετά την ανακοίνωση επιβολής δασμών στον Καναδά, το Μεξικό και την Κίνα. Την Δευτέρα ο Τραμπ ανακοίνωσε μια «παύση» ενός μηνός στους επαπειλούμενους δασμούς μετά από συνομιλίες με τη Μεξικανή ομόλογό του, Κλαούντια Σέινμπαουμ, και τον Καναδό πρωθυπουργό, Τζάστιν Τρουντό. Όμως η αβεβαιότητα παραμένει.
Οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγέας αγαθών στον κόσμο - αγοράζοντας προϊόντα αξίας 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2023. Επίσης, έχουν το μεγαλύτερο έλλειμμα στο εμπόριο αγαθών - οι εισαγωγές υπερβαίνουν τις εξαγωγές.
Ο Τραμπ διαμαρτύρεται εδώ και καιρό για το έλλειμμα ως ένδειξη «αθέμιτων» πρακτικών που χρησιμοποιούν οι εμπορικοί εταίροι των ΗΠΑ και το θεωρεί ως ένδειξη αδυναμίας της αμερικανικής οικονομίας μετά από δεκαετίες μετατόπισης της εργοστασιακής παραγωγής στο εξωτερικό.
Το μεγαλύτερο έλλειμμα στο εμπόριο αγαθών των ΗΠΑ είναι με την Κίνα, αξίας 279 δισ. δολαρίων το 2023, σημειώνει ο Guardian. Ακολουθεί η ΕΕ, με 208 δισ. δολάρια. Ωστόσο, η συνεκτίμηση του εμπορίου υπηρεσιών μειώνει σημαντικά το έλλειμμα με την ΕΕ, λόγω των μεγάλων όγκων διατλαντικών συναλλαγών σε χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, πνευματική ιδιοκτησία και άλλους επαγγελματικούς τομείς.
Το μεγαλύτερο πλήγμα η Γερμανία
Σε περίπτωση που ο Τραμπ επιβάλει δασμούς στην ΕΕ, ορισμένες χώρες είναι πιθανό να πληγούν περισσότερο από άλλες. Η Γερμανία έχει μακράν τις περισσότερες εξαγωγές αγαθών, αξίας 158 δισ. ευρώ το 2023. Οι Κάτω Χώρες εισάγουν τα περισσότερα αγαθά από τις ΗΠΑ, αξίας 76 δισ. ευρώ.
Ωστόσο, το ποσοστό των εξαγωγών προς τις ΗΠΑ σε σχέση με το συνολικό εμπόριο διαφέρει επίσης σημαντικά μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ. Η Ιρλανδία έχει μακράν το μεγαλύτερο μερίδιο, με ποσοστό άνω του 25%. Το εμπόριο της Γερμανίας και της Ιταλίας με τις ΗΠΑ αξίζει περίπου το 10% του συνολικού τους όγκου, ενώ τα κράτη της ανατολικής Ευρώπης έχουν μικρότερα μερίδια.
Τα μηχανήματα και ο εξοπλισμός μεταφορών είναι ο μεγαλύτερος τομέας των εξαγωγών αγαθών της ΕΕ το 2023, με επικεφαλής τη Γερμανία, την κυρίαρχη μεταποιητική δύναμη της περιοχής. Με σημαντικές δραστηριότητες στο Μεξικό, οι αυτοκινητοβιομηχανίες της Γερμανίας αντιμετωπίζουν ήδη σημαντικό πλήγμα.
Κατά τη διάρκεια της τελευταίας θητείας του Τραμπ, οι ΗΠΑ έβαλαν στο στόχαστρο διάσημα καταναλωτικά αγαθά, όπως γαλλικά κρασιά και τυριά, ιταλικά είδη πολυτελείας και σκωτσέζικα και ιρλανδικά ουίσκι, ενώ η ΕΕ αντέδρασε στοχεύοντας σε σύμβολα της Αμερικής - όπως το ουίσκι Kentucky, τα τζιν Levi's και τις μοτοσικλέτες Harley-Davidson.
Οι οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι οι δασμοί του Τραμπ θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν τον πληθωρισμό στις ΗΠΑ και να πλήξουν την οικονομική ανάπτυξη, με τους Αμερικανούς καταναλωτές να πληρώνουν τον λογαριασμό μέσω της υψηλότερης τιμής των εισαγόμενων προϊόντων.
Το κόστος δανεισμού για τις κυβερνήσεις έχει αυξηθεί απότομα τους τελευταίους μήνες εν μέσω των φόβων των επενδυτών για τους δασμούς του Τραμπ που υποδαυλίζουν τον πληθωρισμό. Η άνοδος της απόδοσης -στην πραγματικότητα του επιτοκίου- των κρατικών ομολόγων έχει προκαλέσει πονοκέφαλο σε αρκετά κράτη με υψηλά επίπεδα χρέους, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία.
Πόσο θα επηρεαστεί η Ελλάδα
Το μερίδιο των ΗΠΑ στις συνολικές εξαγωγές εμπορευμάτων της Ελλάδας διαμορφώθηκε στο 4,8% το 11μηνο Ιαν-Νοε-24, ελαφρώς υψηλότερα σε σύγκριση με τον μακροχρόνιο μέσο όρο (4,5%). Για το σύνολο του έτους 2024 οι εξαγωγές εμπορευμάτων της Ελλάδας προς τις ΗΠΑ αναμένεται να διαμορφωθούν στο 1,0% του ΑΕΠ.