Oι 5 προκλήσεις της ευρωπαϊκής οικονομίας για το 2025

Μεταξύ πολιτικών αναταραχών, ορισμένων αδύναμων οικονομικών στοιχείων και προειδοποιήσεων για περαιτέρω εξασθένιση της ανάπτυξης, η Ευρώπη πέρασε μια δύσκολη χρονιά.

Εν μέσω των δυσμενών προοπτικών, ωστόσο, οι αναλυτές υοστηρίζουν ότι θα μπορούσαν να υπάρξουν κάποια φωτεινά σημεία το 2025.

Η οικονομική ανάπτυξη στην Ευρώπη δεν πρόκειται να πάρει μπροστά σύντομα, με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να μειώνει την περασμένη εβδομάδα την πρόβλεψή της για την ανάπτυξη το 2025 στο 1,1%.

Ο πληθωρισμός της ευρωζώνης βρίσκεται επίσης στο επίκεντρο, αφού υποχώρησε για λίγο κάτω από τον στόχο της ΕΚΤ το φθινόπωρο στο 1,8%, αλλά αυξήθηκε ξανά πάνω από τον στόχο του 2% τον Νοέμβριο.

Καθώς οι επενδυτές και οι οικονομολόγοι προσπαθούν να αποκρυπτογραφήσουν τι θα επακολουθήσει για την περιοχή, ακολουθούν πέντε βασικά πράγματα που παρακολουθούν καθώς σταθμίζουν τις προοπτικές της Ευρώπης για το 2025, σύμφωνα με το CNBC.

Νομισματική πολιτική

Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ανακοίνωσαν την περασμένη Πέμπτη την τέταρτη και τελευταία μείωση των επιτοκίων τους για φέτος. Οι αγορές τιμολογούν άλλη μια μείωση κατά 25 μονάδες βάσης όταν το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ λάβει την πρώτη του απόφαση πολιτικής για το 2025.

Για τον Kallum Pickering, επικεφαλής οικονομολόγο της επενδυτικής τράπεζας Peel Hunt, αυτό δεν πάει αρκετά μακριά.

«Η οικονομική λογική συνηγορεί για κινήσεις 50 μονάδων βάσης, [αλλά] δεν νομίζω ότι θα πάνε για 50 μονάδες βάσης», δήλωσε ο Kallum Pickering, επικεφαλής οικονομολόγος της επενδυτικής τράπεζας Peel Hunt στην εκπομπή “Street Signs Europe” του CNBC.

«Θεωρώ ότι ο τόνος της ΕΚΤ είναι υπερβολικά γερακίσιος», πρόσθεσε ο Pickering, εξηγώντας ότι τα οικονομικά ζητήματα της Ευρώπης έχουν μετατοπιστεί από τα σοκ της προσφοράς σε προβλήματα από την πλευρά της ζήτησης - γεγονός που καθιστά αμφίβολο αν ο πληθωρισμός θα εξακολουθεί να είναι στάσιμος σε έξι μήνες.

Οπως και ο Pickering, η πλειονότητα των αναλυτών αναμένει ότι το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ -που σήμερα βρίσκεται στο 3%- θα μειωθεί στο 2% έως τα μέσα του 2025, ενώ ορισμένοι αναμένουν περαιτέρω μειώσεις κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους.

Σε σημείωμά τους προς τους πελάτες τους στα τέλη Νοεμβρίου, οι αναλυτές της Bank of America δήλωσαν ότι το 2025 είναι «η χρονιά που το βασικό επιτόκιο [της ΕΚΤ] θα πέσει κάτω από το 2%».

Κρίση εμπιστοσύνης

Ένας επιφυλακτικός καταναλωτής είναι ένας από τους πολλούς αντίθετους ανέμους που αντιμετώπισε η Ευρώπη φέτος.

Σε μια έκτακτη εκτίμηση για τον Νοέμβριο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαπίστωσε ότι η καταναλωτική εμπιστοσύνη μειώθηκε κατά 1,2 ποσοστιαίες μονάδες σε ετήσια βάση στη ζώνη του ευρώ. Εν τω μεταξύ, ο δείκτης οικονομικού κλίματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής - μια βαθμολογία εμπιστοσύνης που προκύπτει από έρευνες επιχειρήσεων και καταναλωτών - αν και σταθερός, παρέμεινε κάτω από τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο του όλο το έτος και σήμερα είναι ελαφρώς χαμηλότερα από το σημείο όπου έκλεισε το 2023.

Ωστόσο, ο Sylvain Broyer, επικεφαλής οικονομολόγος EMEA της S&P Global Ratings, δήλωσε στο CNBC ότι οι αλλαγές στη νομισματική πολιτική στην Ευρώπη θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην τόνωση των καθυστερημένων επιπέδων εμπιστοσύνης.

«Πιστεύουμε ότι η ΕΚΤ είναι σε θέση να επιταχύνει τις μειώσεις των επιτοκίων, οι οποίες θα μπορούσαν να βοηθήσουν [την ανάπτυξη], επειδή η εμπιστοσύνη είναι ακόμη χαμηλή παρά τη συνεχιζόμενη οικονομική ανάκαμψη», δήλωσε ο Broyer - ο οποίος είναι μέλος του “σκιώδους συμβουλίου” οικονομολόγων της ΕΚΤ - στην εκπομπή “Squawk Box Europe” του CNBC την περασμένη εβδομάδα.

«Η δημοσιονομική πολιτική ήταν περιοριστική τα τελευταία δύο χρόνια, αν προσθέσετε την περιοριστική νομισματική πολιτική, τα δύο σκέλη του μείγματος πολιτικής στην Ευρώπη ήταν περιοριστικά - αν το αλλάξουμε αυτό λίγο για το 2025, αυτό θα μπορούσε να βοηθήσει οριστικά».

Υπεραπόδοση της περιφέρειας

Ο Chris Watling, διευθύνων σύμβουλος και επικεφαλής στρατηγικός αναλυτής της Longview Economics, τόνισε την απόκλιση μεταξύ των ευρωπαϊκών οικονομιών, με μια χούφτα ευρωπαϊκών χωρών να βλέπουν την οικονομική τους τύχη να αλλάζει.

«Σε βάθος δύο έως τριών ετών, η Ευρώπη θα περάσει καλές στιγμές», δήλωσε ο Watling στην εκπομπή “Squawk Box Europe” του CNBC νωρίτερα αυτό το μήνα. «Νομίζω ότι η Νότια Ευρώπη είναι πραγματικά συναρπαστική - είναι η επιστροφή των PIIGS».

Το ακρωνύμιο PIIGS αναφέρεται στην Πορτογαλία, την Ιταλία, την Ιρλανδία, την Ελλάδα και την Ισπανία, καθεμία από τις οποίες θεωρούνταν ιστορικά ευάλωτη σε οικονομική αστάθεια και κρίσεις.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένει ότι το ΑΕΠ της Ισπανίας θα αυξηθεί κατά 3% φέτος και κατά 2,3% το 2025, ενώ ο ΟΟΣΑ αναμένει ότι η Ισπανία θα έχει την τρίτη ισχυρότερη ανάπτυξη από όλα τα κράτη του ΟΟΣΑ φέτος. Η ελληνική οικονομική ανάπτυξη, εν τω μεταξύ, αναμένεται να διαμορφωθεί στο 2,1% το 2024 και στο 2,3% το 2025.

Ωστόσο, η αισιοδοξία του Watling για τις χώρες αυτές έρχεται παρά την προειδοποίηση ότι οι χρηματοπιστωτικές αγορές της Ευρώπης θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν δυσκολίες τους πρώτους έξι μήνες του 2025.

«Το σπουδαίο με το να έχουμε μια ρωγμή στις αγορές το πρώτο εξάμηνο είναι ότι ενθαρρύνει τις κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο να μειώσουν περισσότερο τα επιτόκια και μας δίνει αυτή την επανεπιτάχυνση της παγκόσμιας οικονομίας στο τέλος του επόμενου έτους μέχρι το 2026», δήλωσε.

Δασμοί

Παρόλο που κάποια καλά νέα μπορεί να βρίσκονται στον ορίζοντα για την Ευρώπη, μια δεύτερη προεδρία Τραμπ - και οι δασμοί που μπορεί να την συνοδεύουν - μπορεί να δημιουργήσει νέα εμπόδια.

Οι απειλές του εκλεγμένου προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να επιβάλει δασμούς 10% έως 20% σε όλες τις εισαγωγές των ΗΠΑ έχει προκαλέσει αβεβαιότητα στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και έχει οδηγήσει σε ερωτήματα σχετικά με το πώς θα μπορούσε να αντιδράσει η περιοχή.

Στην έκθεσή της «European Road Ahead», η Citi ανέφερε ότι ένας δασμός 10% θα μπορούσε να μειώσει το ΑΕΠ της ΕΕ κατά 0,3% έως το 2026, «ενώ ένας νέος εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ-Κίνας θα μπορούσε να διπλασιάσει τη ζημία σε εκτεθειμένες χώρες όπως η Γερμανία».

«Θεωρούμε απίθανα τα ομοειδή αντίποινα, γεγονός που θα το καθιστούσε αποπληθωριστικό σοκ, αλλά ο παγκόσμιος κατακερματισμός θα πλήξει μακροπρόθεσμα την εξαρτώμενη από το εμπόριο Ευρώπη», προσθέτουν οι αναλυτές.

Η Janet Mui, επικεφαλής της ανάλυσης αγοράς στην εταιρεία διαχείρισης περιουσίας RBC Brewin Dolphin, δήλωσε ότι οι δασμοί είναι πιθανό να χρησιμοποιούνται ως διαπραγματευτικό χαρτί από την επερχόμενη αμερικανική κυβέρνηση.

«Οι δασμοί είναι φυσικά μια βασική απειλή. Αλλά είναι μάλλον μια λογική υπόθεση ότι ο Τραμπ δεν θα φτάσει μέχρι τέλους με τις απειλές του», πρόσθεσε.

Πολιτική αστάθεια

Η Ευρώπη αντιμετωπίζει επίσης πολιτική αβεβαιότητα εντός των συνόρων της, με δύο από τις μεγαλύτερες οικονομίες της περιοχής, τη Γαλλία και τη Γερμανία, να βρίσκονται σε πολιτική αναταραχή.

Ο πρώην πρωθυπουργός της Γαλλίας Μισέλ Μπαρνιέ απομακρύνθηκε και αντικαταστάθηκε νωρίτερα αυτό το μήνα, ενώ ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς έχασε τη Δευτέρα την ψήφο εμπιστοσύνης, ανοίγοντας το δρόμο για εκλογές στις αρχές του επόμενου έτους.

«Ο πυρήνας της Ευρώπης [φαίνεται] απίστευτα κακός οικονομικά και πολιτικά, και νομίζω ότι οι αγορές θα το αντανακλούν τελικά αυτό», δήλωσε ο David Roche, στρατηγικός αναλυτής της Quantum Strategy, στο CNBC νωρίτερα αυτό το μήνα.

Ωστόσο, ο Maximilian Uleer, επικεφαλής της ευρωπαϊκής στρατηγικής μετοχών και διακρατικών επενδύσεων στην Deutsche Bank, δήλωσε ότι η πολιτική αβεβαιότητα στη Γερμανία θα μπορούσε στην πραγματικότητα να πυροδοτήσει μια στροφή στην παραπαίουσα οικονομία της χώρας.

«Η Γερμανία είναι γνωστή για την πολιτική της σταθερότητα - υπήρξαν μόνο δύο περιπτώσεις διάλυσης συνασπισμού στην πρόσφατη ιστορία», ανέφερε σε σημείωμα προς τους πελάτες του στις 16 Δεκεμβρίου. «Και τις δύο φορές, η Γερμανία αντιμετώπιζε ύφεση, εισήγαγε μεταρρυθμίσεις και επανεμφανίστηκε ισχυρότερη … Μην υποτιμάτε την ικανότητα της Γερμανίας να αλλάξει», πρόσθεσε.