H στρατηγική σημασία του λιθίου στην συμφωνία ΕΕ - Mercosur

Η στρατηγική σημασία του λιθίου είναι πιθανό να έπαιξε σημαντικό ρόλο στη συμφωνία της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τη Βραζιλία, την Αργεντινή και άλλες τρεις χώρες της Νότιας Αμερικής, υποστηρίζουν οι αναλυτές.

Μετά από 25 χρόνια συνομιλιών, η ΕΕ και οι πέντε χώρες της Mercosur (μια συμμαχία που περιλαμβάνει την Παραγουάη, την Ουρουγουάη και, πρόσφατα, τη Βολιβία) κατέληξαν σε μια πολυαναμενόμενη εμπορική συμφωνία στις 6 Δεκεμβρίου.

Η συμφωνία

Εάν επικυρωθεί από το μπλοκ των 27 χωρών, η εταιρική σχέση ΕΕ-Μερκοσούρ θα δημιουργήσει μία από τις μεγαλύτερες ζώνες ελεύθερου εμπορίου στον κόσμο, καλύπτοντας μια εκτιμώμενη έκταση άνω των 700 εκατομμυρίων ανθρώπων και αντιπροσωπεύοντας περίπου το 20% του παγκόσμιου ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο εκτελεστικός βραχίονας της ΕΕ, ανέφερε ότι η εμπορική συμφωνία έχει σχεδιαστεί για να αυξήσει το διμερές εμπόριο και τις επενδύσεις, να μειώσει τους δασμολογικούς και μη δασμολογικούς εμπορικούς φραγμούς, να δημιουργήσει πιο σταθερούς κανόνες και να προωθήσει κοινές αξίες, όπως η βιώσιμη ανάπτυξη.

Ποιοι διαφωνούν

Ωστόσο, δεν είναι όλοι υπέρ της συμφωνίας, σημειώνει το CNBC. Η Γαλλία και η Πολωνία είναι μεταξύ εκείνων που έχουν εκφράσει την αντίθεσή τους στη συμφωνία, προειδοποιώντας ότι θα μπορούσε να δημιουργήσει αθέμιτο ανταγωνισμό για την ευρωπαϊκή γεωργία.

Αναλυτές της ολλανδικής τράπεζας ING δήλωσαν ότι η σημασία των κρίσιμων πρώτων υλών, όπως το λίθιο, φαίνεται να «κάνει λιγότερα πρωτοσέλιδα» στην κάλυψη της συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου, παρά η σημασία του μετάλλου για το οικονομικό μέλλον της Ευρώπης.

«Αυτό προκαλεί έκπληξη, δεδομένου ότι α) η ΕΕ εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την Κίνα για κρίσιμες πρώτες ύλες, β) χώρες όπως η Αργεντινή, η Βολιβία και η Βραζιλία διαθέτουν μεγάλα αποθέματα ορισμένων από αυτές τις κρίσιμες πρώτες ύλες και γ) η ζήτηση της ΕΕ για αυτές τις ύλες αναμένεται να αυξηθεί μαζικά, ανέφεραν οι αναλυτές της ING σε ερευνητικό σημείωμα που δημοσιεύθηκε την Παρασκευή.

«Μπορεί να είναι δύσκολο να ποσοτικοποιηθεί η ακριβής οικονομική αξία της καλύτερης πρόσβασης σε αυτά τα υλικά μέσω στενότερων δεσμών με τη Mercosur, αλλά πιστεύουμε ότι αυτό το συγκεκριμένο στοιχείο είχε μεγάλη στρατηγική βαρύτητα για την ΕΕ κατά τη σύναψη της συμφωνίας - ειδικά καθώς η διαφοροποίηση ή η προμήθεια και η διασφάλιση του εφοδιασμού είναι σήμερα στην κορυφή της ατζέντας», πρόσθεσαν.

Η σημασία του λιθίου

Το λίθιο, που μερικές φορές αναφέρεται ως «λευκός χρυσός» λόγω του ανοιχτού χρώματος και της υψηλής αξίας του, θεωρείται κρίσιμο συστατικό για την απομάκρυνση από τα ορυκτά καύσιμα. Χρησιμοποιείται συνήθως σε ηλεκτρικά οχήματα, κινητά τηλέφωνα και επαναφορτιζόμενες μπαταρίες για φορητούς υπολογιστές.

Η Λατινική Αμερική εκτιμάται ότι παρέχει περίπου το 35% της παγκόσμιας παραγωγής λιθίου, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας, με τη Χιλή (26%) και την Αργεντινή (6%) να πρωτοστατούν. Η περιοχή εκτιμάται ότι κατέχει περισσότερα από τα μισά παγκόσμια αποθέματα λιθίου, τα οποία βρίσκονται κυρίως στην Αργεντινή (21%) και τη Χιλή (11%).

Το λίθιο «απαραίτητο για βασικές βιομηχανίες

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν χαρακτήρισε την εμπορική συμφωνία ΕΕ-Mercosur ως μια «win-win συμφωνία» που μπορεί να εξοικονομήσει στις εταιρείες της ΕΕ εξαγωγικούς δασμούς αξίας 4 δισεκατομμυρίων ευρώ (4,24 δισεκατομμυρίων δολαρίων) ετησίως.

Εν τω μεταξύ, η Kάγια Κάλας επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, επεσήμανε τη σημασία της πρόσβασης σε κρίσιμες πρώτες ύλες στη δήλωσή της σχετικά με την εμπορική συμφωνία.

«Για τους Ευρωπαίους, ανοίγει μια τεράστια περιοχή με την οποία μπορούν να συναλλάσσονται ελεύθερα, συμπεριλαμβανομένης της πρόσβασης σε κρίσιμες πρώτες ύλες, και μειώνει τον κίνδυνο να μας αντικαταστήσουν οι ανταγωνιστές μας εν τη απουσία μας», δήλωσε η Κάλλας την Παρασκευή.

Για τον Federico Steinberg, επισκέπτη συνεργάτη του προγράμματος «Ευρώπη, Ρωσία και Ευρασία» του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών, μιας εξέχουσας αμερικανικής δεξαμενής σκέψης, τρεις παράγοντες κατέστησαν δυνατή τη συμφωνία μετά από ένα τέταρτο του αιώνα αδιέξοδων διαπραγματεύσεων.

Αυτοί ήταν η άνοδος του προστατευτισμού, «με παράδειγμα την επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ», το γεγονός ότι ο πρόεδρος της Βραζιλίας Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα και ο Αργεντινός Χαβιέρ Μίλεϊ ήταν ισχυροί υποστηρικτές μιας συμφωνίας και «σημαντικές στρατηγικές εκτιμήσεις από την πλευρά της ΕΕ», όπως οι συνεχιζόμενες ανησυχίες σχετικά με την ταχεία επέκταση του κινεζικού εμπορίου και των επενδύσεων στη Λατινική Αμερική.

Σύμφωνα με τους όρους της συμφωνίας, ο Steinberg δήλωσε ότι οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις είναι πιθανό να αποκτήσουν καλύτερη πρόσβαση στις αγορές δημόσιων προμηθειών, σε τομείς υπηρεσιών υψηλής αξίας και σε κρίσιμες πρώτες ύλες, όπως το λίθιο.

«Σε αντάλλαγμα, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα μειώσει τους δασμούς σε γεωργικά προϊόντα και άλλα αγαθά και θα συνεισφέρει 1,8 δισεκατομμύρια ευρώ μέσω της πρωτοβουλίας Global Gateway για τη στήριξη της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης της Mercosur», ανέφερε ο Steinberg σε σημείωμα που δημοσιεύθηκε την Παρασκευή.

Ενώ ορισμένοι στην Ευρώπη παραμένουν δυσαρεστημένοι με τους προτεινόμενους όρους, η εμπορική συμφωνία ΕΕ-Μερκοσούρ χαιρετίστηκε θερμά από την Ομοσπονδία Γερμανικών Βιομηχανιών (BDI), μια ομάδα-ομπρέλα των γερμανικών παραγωγών υπηρεσιών που σχετίζονται με τη βιομηχανία και απασχολούν περίπου 8 εκατομμύρια εργαζόμενους.

«Η εμπορική συμφωνία ΕΕ-Μερκοσούρ παρουσιάζει μια τεράστια ευκαιρία για τη διαφοροποίηση της πρόσβασης σε κρίσιμες πρώτες ύλες όπως το λίθιο και ο χαλκός, οι οποίες είναι απαραίτητες για βασικές βιομηχανίες όπως η ηλεκτροκίνηση και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας», ανέφερε η BDI σε δήλωσή της στις 6 Δεκεμβρίου.

«Σε καιρούς αυξανόμενου κατακερματισμού του παγκόσμιου εμπορίου, η εμπορική αυτή συμφωνία στέλνει ένα σαφές και στρατηγικό μήνυμα υπέρ του ελεύθερου και βασισμένου σε κανόνες εμπορίου», πρόσθεσαν.