Ποιες χώρες της Ευρώπης χρησιμοποιούν τα λιγότερα μετρητά

Οι σκανδιναβικές χώρες πρωτοπορούν στην υιοθέτηση ενός μέλλοντος χωρίς συναλλαγές με μετρητά, ενώ η Αρμενία, η Γεωργία και η Γερμανία υστερούν, σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση.

Η Σκανδιναβία είναι περισσότερο προετοιμασμένη για ένα μέλλον όπου τα μετρητά δεν θα χρησιμοποιούνται πλέον στις συναλλαγές από ό,τι η υπόλοιπη Ευρώπη, σημειώνει το Euronews.

Η Finansplassen, ένας νορβηγικός ιστότοπος οικονομικών πληροφοριών, συγκέντρωσε στοιχεία από την Παγκόσμια Τράπεζα, τη Eurostat και άλλες τράπεζες δεδομένων που είναι διαθέσιμες στο κοινό για να εξετάσει πόσο προσαρμοσμένη ήταν κάθε ευρωπαϊκή χώρα στις πληρωμές χωρίς μετρητά.

Αξιολόγησαν τον αριθμό των διαθέσιμων ΑΤΜ και τερματικών πληρωμών ανά 100.000 κατοίκους, το όριο που μπορούν να ξοδέψουν οι κάτοχοι καρτών κατά τις ανέπαφες αγορές και τον αριθμό των ατόμων που κάνουν ηλεκτρονικές τραπεζικές συναλλαγές.

Λιγότερα ΑΤΜ σημαίνει ότι η χώρα εξαρτάται λιγότερο από τα μετρητά και ένας μεγαλύτερος αριθμός τερματικών πληρωμών σημαίνει ότι υπάρχει «μεγαλύτερη υποδομή» για ηλεκτρονικές μεταφορές, σύμφωνα με εκπρόσωπο της Finansplassen.

Γιατί οι σκανδιναβικές χώρες;

Σύμφωνα με τη μελέτη, πέντε από τις 10 πρώτες χώρες χωρίς μετρητά είναι οι σκανδιναβικές χώρες.

Ο Olle Pettersson, εμπειρογνώμονας προσωπικών οικονομικών στην Finansplassen, δήλωσε στο Euronews Next ότι οι σκανδιναβικές χώρες ειδικότερα βρίσκουν τα συστήματα χωρίς μετρητά «χρήσιμα» επειδή τα συστήματα αυτά βοηθούν να ξεπεραστούν ορισμένες από τις προκλήσεις τους, όπως η αραιή πυκνότητα του πληθυσμού ή οι δύσκολες καιρικές συνθήκες που καθιστούν τις παραδοσιακές πληρωμές λίγο πιο δύσκολες.

Οι χώρες αυτές έχουν επίσης ένα πλεονέκτημα, συνέχισε ο Pettersson, επειδή έχουν υψηλή εμπιστοσύνη στους δημόσιους θεσμούς και μικρό πληθυσμό, γεγονός που καθιστά ευκολότερη τη δοκιμή νέων πολιτικών.

Το 2016, η μεγαλύτερη τράπεζα της Νορβηγίας DNB ζήτησε να σταματήσει η χρήση μετρητών, επειδή ανησυχούσε για παράνομες δραστηριότητες όπως το ξέπλυμα χρήματος, σύμφωνα με τον Independent.

Περίπου την ίδια εποχή, οι καταναλωτές συνέρρευσαν στο Vipps MobilePay, ένα «σκανδιναβικό πορτοφόλι για κινητά» που επιτρέπει στους πελάτες του «να στέλνουν χρήματα τόσο εύκολα όσο η αποστολή ενός μηνύματος», σύμφωνα με τον ιστότοπό του.

Το Vipps MobilePay ξεκίνησε το 2015 και σήμερα εκτείνεται σε 11,5 εκατομμύρια χρήστες στη Νορβηγία, τη Φινλανδία και τη Δανία, αναφέρει η εταιρεία.

Πρόσφατα, όμως, υπήρξαν κινήσεις από το νορβηγικό κοινοβούλιο για την επιστροφή των πολιτών της στα μετρητά. Τον Οκτώβριο, το Κοινοβούλιο ψήφισε αλλαγές στον νόμο περί οικονομικών συμφωνιών που θα διευκολύνει τους Νορβηγούς να πληρώνουν με μετρητά, αν χρειαστεί.

«Σε έναν ψηφιακό κόσμο, μπορεί να είναι εύκολο να ξεχάσουμε ότι υπάρχει μια μεγάλη ομάδα ανθρώπων που δεν είναι ψηφιακοί», δήλωσε τότε η Emilie Enger Mehl, υπουργός Δικαιοσύνης και Έκτακτης Ανάγκης της Νορβηγίας.

Η Διεύθυνση Πολιτικής Προστασίας της Νορβηγίας (DSB) συνιστά σε όλους να έχουν μαζί τους κάποια μετρητά λόγω της ευπάθειας των ψηφιακών συστημάτων πληρωμών σε ψηφιακές επιθέσεις.

«Ο κόσμος γύρω μας γίνεται όλο και πιο ταραγμένος, με τον πόλεμο, τις ψηφιακές απειλές και την κλιματική αλλαγή», πρόσθεσε η Mehl.

«Πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για μακροχρόνιες διακοπές ρεύματος, αποτυχίες συστημάτων ή ψηφιακές επιθέσεις που οδηγούν στην αποτυχία των ψηφιακών πληρωμών», επεσήμανε.

Στη Δανία, οι πληρωμές με μετρητά αποτελούν μόνο το 8% του συνόλου των συναλλαγών στη χώρα το 2023, σύμφωνα με έγγραφο της εθνικής τράπεζας.

Οι Δανοί είναι πιο πιθανό να χρησιμοποιήσουν πληρωμές μέσω κινητών τηλεφώνων επειδή ο αγοραστής «έχει πάντα μαζί του το κινητό του» και μπορεί εύκολα να βρει το ακριβές ποσό που χρειάζεται για να πληρώσει, αναφέρει η έκθεση.

«Αν και η χρήση των μετρητών μειώνεται, εξακολουθούν να είναι απαραίτητα στην κοινωνία», δήλωσε ο Κρίστιαν Κέτελ Τόμσεν, διοικητής της Εθνικής Τράπεζας της Δανίας

Τι ώθησε στις πληρωμές χωρίς μετρητά;

Η πανδημία COVID-19 αύξησε τις πληρωμές χωρίς μετρητά σε όλο τον κόσμο, ανεβαίνοντας από 91 κατά μέσο όρο πληρωμές χωρίς μετρητά ανά άτομο κάθε χρόνο το 2017 σε περίπου 135 το 2020, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) διαπίστωσε παρόμοια τάση στην Ευρώπη.

Η ΕΚΤ δήλωσε ότι η αλλαγή αυτή «δεν μπορεί να προσδιοριστεί» από έναν παράγοντα, αλλά υπέδειξε ότι οι «συμπεριφορές πληρωμών» που διδάχθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας ξεπέρασαν τους περιορισμούς.

Η πλειονότητα των καταναλωτών στην Ευρώπη προτιμά να πληρώνει με κάρτες ή άλλους τρόπους πληρωμής χωρίς μετρητά, επειδή είναι πιο βολικό, συνεχίζει η έρευνα. Ωστόσο, το 60% των ερωτηθέντων εξακολουθούσαν να δηλώνουν ότι επιθυμούν έναν τρόπο πληρωμής με μετρητά.