Oι πιθανές επιπτώσεις της προεδρίας Τραμπ στην Ευρώπη: Aπό την Ουκρανία μέχρι το εμπόριο
Η νίκη του Ντόναλντ Τραμπ στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ θα μπορούσε να ανατρέψει τις σχέσεις με την ΕΕ σε θέματα από το εμπόριο έως την ασφάλεια και τη βοήθεια για την Ουκρανία.
Στην Ευρώπη κυριαρχεί η ανησυχία ότι η νίκη του Ντόναλντ Τραμπ θα μπορούσε να σημάνει προβλήματα για την ΕΕ σε θέματα από την ασφάλεια και τη βοήθεια για την Ουκρανία μέχρι τους εμπορικούς δασμούς, σύμφωνα με αναλυτές.
Ενώ η υποψήφια των Δημοκρατικών και αντιπρόεδρος Καμάλα Χάρις ήταν πιθανό να διατηρήσει το status quo με την ΕΕ σε τέτοια θέματα, ο Ρεπουμπλικανός Τραμπ έχει επανειλημμένα επικρίνει το μπλοκ και έχει απειλήσει να ανατρέψει τις τρέχουσες σχέσεις ΕΕ-ΗΠΑ.
Τι στάση θα τηρήσει στην Ουκρανία
Η βοήθεια για την Ουκρανία μετά την πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας τον Φεβρουάριο του 2022 θα είναι ένα από τα πιο επείγοντα σημεία συζήτησης μεταξύ της ΕΕ και του νέου προέδρου των ΗΠΑ.
Η Ουάσινγκτον έχει δώσει στο Κίεβο δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια σε στρατιωτική και οικονομική βοήθεια από το 2022.
Ωστόσο, οι Ρεπουμπλικανοί διχάζονται όλο και περισσότερο σχετικά με την παροχή περισσότερων χρημάτων στην Ουκρανία, ενώ ο Τραμπ έχει επικρίνει επανειλημμένα τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι και έχει αρνηθεί να υποστηρίξει μια νίκη του Κιέβου, υπονοώντας ότι θα μπορούσε να μειώσει την αμερικανική υποστήριξη σε περίπτωση που κερδίσει τις εκλογές.
«Ένα σενάριο είναι ότι ο Τραμπ θα διακόψει τις προμήθειες όπλων στην Ουκρανία», δήλωσε στο Euronews ο Bart Szewczyk, αναλυτής στο German Marshall Fund, σε συνέντευξή του.
Ο Τραμπ έχει επίσης πει ότι θα μπορούσε να τερματίσει τη σύγκρουση, αν εκλεγεί, πριν αναλάβει τα καθήκοντά του τον Ιανουάριο, χωρίς όμως να εξηγήσει τον τρόπο ή να δώσει λεπτομέρειες.
Ο Szewczyk δήλωσε ότι μπορεί να επιδιώξει να συνάψει συμφωνία με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν για να επιτευχθεί κατάπαυση του πυρός και να τερματιστεί ο πόλεμος «πάνω από τα κεφάλια των Ουκρανών και των Ευρωπαίων».
Το πιο πιθανό αποτέλεσμα είναι ότι μια κυβέρνηση Τραμπ θα συνεχίσει να παραδίδει όπλα στο Κίεβο, αλλά θα ζητήσει από την Ευρώπη να πληρώσει τον λογαριασμό. Η συνολική στήριξη της ΕΕ προς τον ουκρανικό στρατό εκτιμάται σήμερα σε 43,5 δισεκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με τα στοιχεία του μπλοκ, αλλά αυτό θα μπορούσε να αυξηθεί σε περισσότερα από 200 δισεκατομμύρια ευρώ εάν ένα τέτοιο σενάριο γινόταν πραγματικότητα, δήλωσε ο Szewczyk.
Εναλλακτικά, προειδοποίησε ότι είναι πιθανό να υπάρξει «χάος, ένα συνονθύλευμα προσπαθειών για μια ειρηνευτική συμφωνία, συνεχείς προμήθειες όπλων, σταμάτα-ξεκίνα κ.ο.κ. χωρίς κανένα λογικό ή λογικό λόγο».
«Πρώτα η Αμερική»
Ο Τραμπ υπερασπίζεται εδώ και καιρό τον απομονωτισμό των ΗΠΑ - μια στάση που έχει αυξηθεί σε δημοτικότητα στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα τα τελευταία χρόνια.
Σε μια προεκλογική συγκέντρωση τον Φεβρουάριο, δήλωσε ότι δεν θα υπερασπιστεί τα μέλη του ΝΑΤΟ από μια επίθεση της Ρωσίας εάν δεν εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους όσον αφορά τις δαπάνες για την άμυνα.
Οι ΗΠΑ είναι απογοητευμένες από το γεγονός ότι πολλά από τα 31 μέλη του ΝΑΤΟ δεν πληρούν τον ετήσιο στόχο για αμυντικές δαπάνες τουλάχιστον 2% του ΑΕΠ. Η στρατιωτική συμμαχία εκτιμά ότι 23 μέλη θα επιτύχουν τον στόχο φέτος, ενώ πριν από μια δεκαετία ήταν μόλις τρία κράτη.
Η Ουάσινγκτον πληρώνει σήμερα περίπου το 16,2% των κύριων προϋπολογισμών του ΝΑΤΟ, το ίδιο μερίδιο που συνεισφέρει και το Βερολίνο.
«Η ιδέα είναι ότι η Ευρώπη πρέπει πραγματικά να προετοιμάσει έναν κόσμο στον οποίο οι ΗΠΑ δεν θα παίζουν πλέον τον ρόλο που έχουν σήμερα», δήλωσε στο Euronews ο Serge Jaumain, καθηγητής στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών (ULB).
Αυτό θα μπορούσε να συμβεί υπό την κυβέρνηση Τραμπ, δήλωσε ο Jaumain, σημειώνοντας ότι η εποχή που οι ΗΠΑ ήταν «εξαιρετικά παρούσες σε ευρωπαϊκό επίπεδο» έχει τελειώσει.
Ο προστατευτισμός ξανά στη μόδα;
Μια άλλη αιτία ανησυχίας στην Ευρώπη είναι η απειλή ότι ο Τραμπ θα εφαρμόσει προστατευτική πολιτική και θα πλήξει άλλες χώρες με εμπορικούς δασμούς. Έχει ορκιστεί να επιβάλει δασμούς 10% στις εισαγωγές από όλα τα έθνη και δασμούς 60% στις εισαγωγές από την Κίνα.
Οι ΗΠΑ είναι ο κύριος εμπορικός εταίρος της ΕΕ. Το εμπόριο αγαθών μεταξύ των εταίρων έχει υπερδιπλασιαστεί την τελευταία δεκαετία και το 2022 ανήλθε σε σχεδόν 870 δισεκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του μπλοκ.
Οι τρεις κυριότερες εξαγωγές της ΕΕ προς τις ΗΠΑ είναι τα φάρμακα, τα φαρμακευτικά προϊόντα και τα οχήματα, ενώ το φυσικό αέριο, τα πετρελαιοειδή και το αργό πετρέλαιο είναι οι μεγαλύτερες εισαγωγές της ΕΕ από τις ΗΠΑ.
Ωστόσο, ο Τραμπ έχει επικρίνει την ΕΕ, προειδοποιώντας ότι θα «πληρώσει μεγάλο τίμημα» επειδή δεν αγοράζει αρκετά αμερικανικά προϊόντα.
«Όσον αφορά τις εμπορικές σχέσεις, η ιδέα είναι να προστατεύσουμε τις ΗΠΑ παντού», δήλωσε ο Jaumain. «Αυτά τα μέτρα (οι προτεινόμενοι δασμοί) είναι ενδεχομένως και αντίποινα κατά της Ευρώπης».
Ωστόσο, δεδομένης της απρόβλεπτης συμπεριφοράς του Ρεπουμπλικάνου υποψηφίου, τέτοιες προεκλογικές υποσχέσεις πρέπει να αντιμετωπίζονται με τον δέοντα σκεπτικισμό, σύμφωνα με αναλυτές όπως ο Jaumain.