Πώς θα μπορούσε να επηρεάσει την οικονομία της ΕΕ ενδεχόμενη επανεκλογή Τραμπ

Η ΕΕ εξαρτάται όλο και περισσότερο από την εξαγωγική αγορά των ΗΠΑ, γεγονός που την καθιστά ευάλωτη στους πιθανούς κλυδωνισμούς της εμπορικής πολιτικής του Ντόναλντ Τραμπ.

Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει στο μανίκι του ένα εμπορικό τέχνασμα που επιμένει ότι δεν φοβάται να χρησιμοποιήσει εάν επανεκλεγεί τον Νοέμβριο: έναν καθολικό δασμό έως και 20% σε όλα τα εισαγόμενα από το εξωτερικό προϊόντα.

«Εκτός από την αγάπη και τη θρησκεία, είναι η πιο όμορφη λέξη που υπάρχει: δασμός», δήλωσε ο Τραμπ σε συγκέντρωση στη Βόρεια Καρολίνα τη Δευτέρα.

Ο δασμός είναι ένας φόρος που επιβάλλεται στα ξένα προϊόντα κατά την είσοδό τους σε μια χώρα, με τον εγχώριο εισαγωγέα να αναμένεται να πληρώσει τον λογαριασμό.

Ο Τραμπ έχει απειλήσει να επιβάλει δασμό 60% στα κινεζικά προϊόντα και έως και 200% στα αυτοκίνητα που παράγονται στο γειτονικό Μεξικό.

Ο Ρεπουμπλικανός υποψήφιος ελπίζει ότι το εμπορικό εργαλείο θα ωθήσει τις εγχώριες αμερικανικές επιχειρήσεις, θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας και θα συρρικνώσει το ομοσπονδιακό έλλειμμα μέσω πρόσθετων φορολογικών εσόδων.

Αλλά οι επικριτές του στο εσωτερικό προειδοποιούν ότι το οικονομικό βάρος αυτών των δασμών θα μπορούσε να μετακυλιστεί στους Αμερικανούς καταναλωτές, ενώ οι σύμμαχοι στο εξωτερικό -συμπεριλαμβανομένης της Ευρώπης- φοβούνται ότι οι παράπλευρες απώλειες των δασμών του Τραμπ θα μπορούσαν να είναι καταστροφικές.

Τι θα συμβεί στο εμπόριο ΕΕ-ΗΠΑ

Η εμπορική σχέση ΕΕ-ΗΠΑ είναι η πιο πολύτιμη στον κόσμο, με αξία περίπου 1 τρισεκατομμυρίου ευρώ σε αγαθά και υπηρεσίες ετησίως.

Η ΕΕ επωφελείται περισσότερο από το εμπόριο αγαθών, σημειώνοντας πλεόνασμα 156 δισ. ευρώ μόνο πέρυσι, έναντι ελλείμματος 104 δισ. ευρώ στις υπηρεσίες.

Ένας γενικός δασμός 10% ή 20% θα καθιστούσε ακριβότερη την εισαγωγή προϊόντων της ΕΕ από τις αμερικανικές εταιρείες, πράγμα που σημαίνει ότι οι εξαγωγές της ΕΕ στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού θα μπορούσαν να καταρρεύσουν έως και κατά ένα τρίτο σε ορισμένους τομείς, σύμφωνα με οικονομικές εκτιμήσεις.

Τομείς όπως τα μηχανήματα, τα οχήματα και τα χημικά προϊόντα - οι οποίοι μαζί αποτελούσαν το 68% των εξαγωγών της ΕΕ προς τις ΗΠΑ πέρυσι - θα πληγούν περισσότερο.

Αυτό θα καθιστούσε τη Γερμανία, την οικονομική ατμομηχανή του ευρωπαϊκού μπλοκ, ιδιαίτερα ευάλωτη στους κραδασμούς, δεδομένης της εξάρτησής της από τις αμερικανικές εξαγωγές στους εν λόγω τομείς.

Θα μπορούσε να οδηγήσει την ΕΕ σε ύφεση;

Ενώ οι οικονομολόγοι διαφωνούν σχετικά με την έκταση της ζημίας, οι περισσότεροι συμφωνούν ότι οι δασμοί του Τραμπ θα επιφέρουν καταστροφικό πλήγμα στην ευρωπαϊκή οικονομία.

Ένας οριζόντιος δασμός 10% θα μείωνε το ΑΕΠ της ευρωζώνης κατά 1%, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Goldman Sachs. Οι πιο ριζοσπαστικές προβλέψεις λένε ότι οι δασμοί του Τραμπ θα μειώσουν την ανάπτυξη της ευρωζώνης κατά 1,5% έως το 2028. Ένα τέτοιο σενάριο θα έσπρωχνε την οικονομία -που ήδη βρίσκεται υπό πίεση- στα πρόθυρα της ύφεσης.

Άλλοι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι ένας δασμός 10% θα μπορούσε στη χειρότερη περίπτωση να αποκόψει έως και 1,6% του ΑΕΠ της Γερμανίας, ενώ ο αντίκτυπος σε άλλες μεγάλες οικονομίες, όπως η Ισπανία, θα ήταν σημαντικά μικρότερος, στο 0,5%.

Οι επιπτώσεις θα μπορούσαν επίσης να περιλαμβάνουν απώλειες θέσεων εργασίας. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το διατλαντικό εμπόριο και οι επενδύσεις εκτιμάται ότι στηρίζουν άμεσα περίπου 9,4 εκατομμύρια θέσεις εργασίας τόσο στην ΕΕ όσο και στις ΗΠΑ.

Ωστόσο, το μπλοκ έχει ενισχύσει το εμπορικό αμυντικό οπλοστάσιό του τα τελευταία χρόνια, μεταξύ άλλων ως απάντηση στους απότομους δασμούς που επέβαλε ο Τραμπ σε χάλυβα και αλουμίνιο αξίας 6,4 δισεκατομμυρίων ευρώ στην ΕΕ κατά τη διάρκεια της πρώτης προεδρίας του.

Θα ήταν αναπόφευκτος ένας εμπορικός πόλεμος;

Η υπόσχεση του Τραμπ να επιβάλει δασμό 60% στα εισαγόμενα κινεζικά προϊόντα ενέχει τον πραγματικό κίνδυνο να παρασυρθεί η ΕΕ σε έναν ολοκληρωτικό εμπορικό πόλεμο.

«Ένας δασμός στα κινεζικά προϊόντα που εισέρχονται στις ΗΠΑ θα προκαλούσε αναπόφευκτα την ανακατεύθυνση πολλών προϊόντων στην ευρωπαϊκή αγορά», δήλωσε στο Euronews ο André Sapir, ανώτερος συνεργάτης του Bruegel και πρώην οικονομικός σύμβουλος του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Romano Prodi.

«Η ΕΕ θα πρέπει να απαντήσει σε αυτό με αντίποινα. Θα πρέπει να προστατευτεί».

Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερη ένταση των εμπορικών εντάσεων μεταξύ των Βρυξελλών και του Πεκίνου, οι οποίες κλιμακώθηκαν μετά την απόφαση της ΕΕ να επιβάλει υψηλούς δασμούς στα ηλεκτρικά οχήματα που κατασκευάζονται στην Κίνα.

«Η ΕΕ δεν έχει κάνει ό,τι και οι ΗΠΑ όσον αφορά την αποσύνδεση από την Κίνα και τη μείωση των εισαγωγών. Αυτό είναι ένα από τα λίγα πράγματα που κρατούν την ευρωπαϊκή οικονομία όρθια», εξήγησε ο Ζακ Μάιερς, βοηθός διευθυντής στο Κέντρο για την Ευρωπαϊκή Μεταρρύθμιση (CER).