Μέση Ανατολή: Πώς θα μπορούσε να επηρεάσει την παγκόσμια οικονομία πιθανή κλιμάκωση των εντάσεων

Η παγκόσμια οικονομία εισέρχεται σε μια «επικίνδυνη περίοδο» όπως ποτέ άλλοτε, καθώς οι εντάσεις στη Μέση Ανατολή παραμένουν αυξημένες, δήλωσε ο αντιπρόεδρος της S&P Global, Daniel Yergin.

Από την έναρξη της σύγκρουσης Ισραήλ-Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου του περασμένου έτους, η αγορά πετρελαίου έχει βιώσει ελάχιστες διαταραχές, με τις τιμές να παραμένουν υπό πίεση ως αποτέλεσμα της αυξημένης αμερικανικής παραγωγής και της αδύναμης ζήτησης από την Κίνα.

Ωστόσο, το κλίμα αυτό έχει αλλάξει. Οι τιμές του πετρελαίου αυξήθηκαν την περασμένη εβδομάδα λόγω των φόβων ότι το Ισραήλ θα μπορούσε να στοχεύσει την πετρελαϊκή βιομηχανία του Ιράν σε αντίποινα για την επίθεση της Τεχεράνης με βαλλιστικούς πυραύλους, με τους αναλυτές του κλάδου να εκφράζουν ανησυχίες σχετικά με μια πραγματική απειλή για την προσφορά.

«Οι Ισραηλινοί δεν έχουν καταλήξει στο τι πρόκειται να κάνουν όσον αφορά ένα χτύπημα - αυτό είναι υπό συζήτηση», δήλωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν στους δημοσιογράφους σε ενημέρωση Τύπου στον Λευκό Οίκο την περασμένη εβδομάδα, προσθέτοντας ότι αποθάρρυνε το Ισραήλ από το να πλήξει τις ιρανικές πετρελαϊκές εγκαταστάσεις.

Την περασμένη εβδομάδα, και οι δύο δείκτες αναφοράς πετρελαίου σημείωσαν τη μεγαλύτερη εβδομαδιαία άνοδό τους από τον Μάρτιο του 2023. Κατά τη διάρκεια των συναλλαγών στην Ασία την Τρίτη, ο παγκόσμιος δείκτης αναφοράς Brent διολίσθησε κατά 1,77% στα 79,50 δολάρια το βαρέλι, ενώ ο αμερικανικός West Texas Intermediate διαπραγματευόταν κατά 1,83% χαμηλότερα στα 75,77 δολάρια το βαρέλι.

Iσχυρά αντίποινα

Ο Yergin δήλωσε στην εκπομπή «Squawk Box Asia» του CNBC ότι αναμένει ότι τα ισραηλινά αντίποινα δεν θα είναι απλώς μια επανάληψη του περασμένου Απριλίου, αλλά κάτι «πολύ ισχυρότερο».

Τον Απρίλιο, το Ιράν και το Ισραήλ «ήρθαν στα χέρια», αλλά τελικά απέφυγαν έναν πόλεμο πλήρους κλίμακας. Το Ιράν εκτόξευσε εκατοντάδες βαλλιστικούς πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη εναντίον του Ισραήλ σε αντίποινα για μια επίθεση σε μια ιρανική διπλωματική εγκατάσταση στη Συρία.

Όταν ρωτήθηκε αν η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού για ένα ακόμη σοκ στην προσφορά λόγω των εντάσεων στη Μέση Ανατολή, ο Yergin είπε ότι είναι μια επισφαλής περίοδος για τις αγορές.

«Νομίζω ότι είναι μια πολύ επικίνδυνη στιγμή, που δεν έχουμε ξαναδεί», είπε.

Επιπλέον, ενώ ο Yergin υποστήριξε ότι δεν είναι βέβαιο αν οι Ιρανοί διαθέτουν πυρηνικά όπλα, αυτό εξακολουθεί να είναι «σίγουρα στο παρασκήνιο», ιδιαίτερα μέσα από το πρίσμα των Ισραηλινών.

«Το στοίχημα είναι ότι οι Ισραηλινοί δεν θα επιτεθούν, δεν θα προσπαθήσουν να επιτεθούν στις πυρηνικές εγκαταστάσεις αυτή τη στιγμή. Αλλά σε λίγους μήνες από τώρα, σε λίγες εβδομάδες από τώρα, ό,τι κι αν είναι, το Ιράν θα έχει τη δυνατότητα - πιστεύεται - να παραδώσει ένα πυρηνικό όπλο, και αυτό αυξάνει το διακύβευμα», είπε, παρομοιάζοντας τη στιγμή με την κρίση των πυραύλων της Κούβας το 1962.

Τούτου λεχθέντος, το Ισραήλ ανησυχεί πολύ περισσότερο για τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν παρά για την ιρανική πετρελαϊκή βιομηχανία, δήλωσε ο Pavel Molchanov, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας επενδυτικών υπηρεσιών Raymond James. Το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν έχει προχωρήσει σε ένα στάδιο όπου, σε περίπου μία εβδομάδα, η χώρα θα μπορούσε δυνητικά να εμπλουτίσει αρκετό ουράνιο για πέντε όπλα σχάσης, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Iran Watch, ενός ιστότοπου που δημοσιεύεται από το Wisconsin Project on Nuclear Arms Control.

Τα στενά του Ορμούζ

«Το χειρότερο σενάριο θα ήταν κάτι που το Ιράν μπορεί να κάνει μόνο του, δηλαδή ένας αποκλεισμός των Στενών του Ορμούζ. Έτσι, αυτό δεν σχετίζεται άμεσα με τις ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές ή τους πυραύλους.

Το στενό, μεταξύ του Ομάν και του Ιράν, είναι ένα ζωτικής σημασίας κανάλι όπου ρέει καθημερινά περίπου το ένα πέμπτο της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου, σύμφωνα με την Αμερικανική Υπηρεσία Πληροφοριών Ενέργειας. Είναι μια στρατηγικής σημασίας υδάτινη οδός που συνδέει τους παραγωγούς αργού πετρελαίου στη Μέση Ανατολή με βασικές αγορές σε όλο τον κόσμο.

Η αδυναμία του πετρελαίου να διέλθει από το στενό, έστω και προσωρινά, μπορεί να αυξήσει το κόστος μεταφοράς, να οδηγήσει σε σημαντικές καθυστερήσεις στον εφοδιασμό και να αυξήσει τις παγκόσμιες τιμές της ενέργειας, με ορισμένους να εκτιμούν ότι το χειρότερο σενάριο θα μπορούσε να ωθήσει τις τιμές του πετρελαίου να ξεπεράσουν τα 100 δολάρια το βαρέλι.