Σε ποια χώρα οι εργαζόμενοι θέλουν να δουλεύουν περισσότερο -Γιατί δεν θέλουν την τετραήμερη εργασία

Η Ιαπωνία έχει εντείνει την προσπάθειά της για την υιοθέτηση της τετραήμερης εβδομαδιαίας εργασίας, αλλά αυτές οι κινήσεις αντιμετωπίζουν προκλήσεις σε μια χώρα διάσημη για την κουλτούρα της εργασιομανίας. 

Η ιαπωνική κυβέρνηση ξεκίνησε πρόσφατα μια εκστρατεία «μεταρρύθμισης του τρόπου εργασίας» με στόχο την προώθηση ευέλικτων μορφών εργασίας, λιγότερων ωρών και ορίων υπερωριών. 

Για περαιτέρω ενθάρρυνση αυτής της πρωτοβουλίας, το υπουργείο Εργασίας έχει επίσης αρχίσει να παρέχει επιδοτήσεις και δωρεάν συμβουλευτικές υπηρεσίες.

Η κίνηση σηματοδοτεί μια πιο συντονισμένη προσπάθεια αφού η κυβέρνηση υποστήριξε για πρώτη φορά μια μικρότερη εβδομάδα εργασίας το 2021. Αλλά η ιδέα δεν έχει ακόμη επιβληθεί και άργησε να κερδίσει έδαφος, σύμφωνα με το CNBC.

Η ιαπωνική κουλτούρα 

«Οι λόγοι που οι Ιάπωνες δουλεύουν πολλές ώρες είναι πολιτιστικοί και κοινωνικοί. Αυτά τα πράγματα δεν αλλάζουν γρήγορα», είπε ο Tim Craig, ο οποίος πέρασε πάνω από 20 χρόνια διδάσκοντας και διεξάγοντας έρευνα σε κορυφαίες σχολές επιχειρήσεων στην Ιαπωνία.

Ο Craig, ο οποίος έγραψε επίσης ένα βιβλίο για τη ιαπωνική λαϊκή και παραδοσιακή κουλτούρα, εξήγησε ότι οι Ιάπωνες δίνουν μεγάλη αξία στη δουλειά επειδή τείνουν να τη βλέπουν ως «θετικό μέρος της ζωής», αλλά η κοινωνική πίεση παίζει επίσης ρόλο.

«Αν πάνε σπίτι νωρίς, τότε οι συνάδελφοί τους θα τους κοιτάξουν στραβά και θα πρέπει να εργαστούν περισσότερο για να τους καλύψουν. Είτε έτσι είτε αλλιώς, δεν είναι καλό συναίσθημα», σημείωσε ο Κρεγκ.

Ο χώρος εργασίας είναι επίσης ο χώρος όπου οι περισσότεροι Ιάπωνες έχουν τις περισσότερες κοινωνικές τους αλληλεπιδράσεις, όπου οι εργαζόμενοι είναι συχνά πρόθυμοι να μείνουν περισσότερο για να βοηθήσουν την ομάδα, παρατήρησε ο Martin Schulz, επικεφαλής οικονομολόγος στη Fujitsu.

«Το να είσαι μέλος μιας εταιρείας είναι σχεδόν μέρος μιας κοινότητας και αυτό οδηγεί συχνά σε περισσότερες ώρες εργασίας, όχι τόσο αποτελεσματικές ώρες εργασίας», ανέφερε στο CNBC.

Υπερβολικά πολλές ώρες εργασίας

Τον περασμένο Οκτώβριο, το υπουργείο Υγείας δημοσίευσε την ετήσια λευκή του βίβλο που αναφέρεται στις υπερβολικά πολλές ώρες εργασίας της Ιαπωνίας και τη σύνδεσή τους με την κατάθλιψη και το karoshi ή αλλιώς θάνατο από υπερβολικό στρες λόγω εργασίας. Το 2022, 2.968 άνθρωποι στην Ιαπωνία πέθαναν από αυτοκτονία που αποδόθηκε στο karoshi, αύξηση από 1.935 το 2021. Η Ιαπωνία δεν έχει ακόμη δημοσιεύσει τη λευκή της βίβλο για τα στατιστικά στοιχεία του 2023.

Η έκθεση τόνισε ότι το 10,1% των ανδρών και το 4,2% των γυναικών εργάζονται πάνω από 60 ώρες την εβδομάδα, συνδέοντας αυτές τις πολλές ώρες με τη συχνότητα εμφάνισης karoshi.

«Πιστεύω ότι θα χρειαστεί χρόνος [για την τετραήμερη εβδομάδα εργασίας] για να διεισδύσει… δεν έχουμε συνηθίσει να είμαστε ευέλικτοι», δήλωσε ο Hiroshi Ono, καθηγητής ανθρώπινου δυναμικού στο Πανεπιστήμιο Hitotsubashi.

«Είναι ακόμα αρκετά σπάνιο και σε άλλες χώρες. Επομένως, νομίζω ότι η Ιαπωνία ειδικά θα χρειαστεί λίγο χρόνο για να το κάνει αυτό», πρόσθεσε.

Ο μικρός αριθμός εταιρειών που εφαρμόζουν μια τετραήμερη εβδομάδα εργασίας επίσης δεν είναι γενικά παραδοσιακές ιαπωνικές εταιρείες, παρατήρησε ο Ono, αναφέροντας το παράδειγμα της Microsoft Japan.

«Έτσι, για τις παραδοσιακές ιαπωνικές εταιρείες, μπορεί να χρειαστεί περισσότερος χρόνος», είπε.

Μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες της Ιαπωνίας, η Panasonic , κυκλοφόρησε την επιλογή τετραήμερης εβδομαδιαίας εργασίας για τους εργαζόμενους το 2022, αλλά μόνο περίπου 150 από 63.000 εργαζόμενους την επέλεξαν.

Η χρηματιστηριακή εταιρεία SMBC προσφέρει επίσης στους εργαζομένους μια τετραήμερη εβδομαδιαία επιλογή από το 2020. Ωστόσο, έχει περιορισμένη επιλεξιμότητα σε εργαζόμενους ηλικίας 40 ετών και άνω είτε για οικογενειακή φροντίδα είτε για «αυτόνομη εξέλιξη σταδιοδρομίας». Η επιλογή είναι επίσης διαθέσιμη μόνο από το τέταρτο έτος απασχόλησης και έπειτα.

Ενώ τα ποσοστά τετραήμερης εργασίας είναι μικρά, η πρωτοβουλία δεν είναι καθόλου αμφισβητήσιμη.

«Η συνολική ευελιξία βοηθά, σίγουρα», είπε ο Schulz της Fujitsu, προσθέτοντας ότι η κυβέρνηση πιέζει τις εταιρείες σκληρότερα για την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, έτσι ώστε να μην επιτρέπονται πλέον ατελείωτες ώρες υπερωριών.

Επιπλέον, ειδικοί ανέφεραν στο CNBC ότι η έννοια του karoshi δεν είναι φαινόμενο μοναδικό στην Ιαπωνία. Το 2019, περισσότεροι από 770 εργαζόμενοι πέθαναν λόγω εργασιακού στρες στη Σουηδία.

«Το μόνο πράγμα που είναι μοναδικό στην Ιαπωνία είναι ότι το υπουργείο συλλέγει πραγματικά δεδομένα για το karoshi», σημείωσε ο Ono.