Το πρώτο crash test για τη Γαλλία και τη συνοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Ένα από τα ερωτήματα που «έκαιγαν» το πρωί της περασμένης Κυριακής, όταν άνοιγαν οι κάλπες στη Γαλλία, ήταν ποια θα είναι η νέα γαλλική κυβέρνηση και πώς θα αντιδράσει στο pressing της Κομισιόν για συμμάζεμα του ελλείμματος και του Χρέους της χώρας.

Το ερώτημα εξακολουθεί να «καίει», καθώς το αποτέλεσμα της κάλπης συνεπάγεται κυβερνητική αβεβαιότητα μέχρι νεωτέρας, την ώρα που οι αγορές άρχισαν στέλνουν μηνύματα στο Παρίσι, ανάλογα με αυτά που οδήγησαν στην υποβάθμιση του γαλλικού αξιόχρεου από την S&P.

Crash test

Το μόνο βέβαιο είναι ότι τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα δεν θα περιμένουν τις πολιτικές ζυμώσεις στη Γαλλία, καθώς χρονοδιαγράμματα και διαδικασίες δεν καταλαβαίνουν από πολιτικούς συσχετισμούς. Και μάλλον πολύ πιο γρήγορα απ’ ό,τι θα ήθελαν οι Γάλλοι αλλά και οι λοιποί Ευρωπαίοι, θα γίνει η πρώτη δυσάρεστη συζήτηση για την κατάσταση της γαλλικής οικονομίας.

Την ερχόμενη Δευτέρα, στη σύνοδο του Eurogroup, θα συζητηθεί γενικώς και αορίστως η κατάσταση της οικονομίας στην Ευρωζώνη, αλλά την Τρίτη στο Ecofin, όπου συμμετέχουν οι «σκληροί» του Βορρά, η ατζέντα είναι βαριά κι ασήκωτη: Το Συμβούλιο θα συζητήσει την ύπαρξη υπερβολικού ελλείμματος σε επτά κράτη- μέλη: Βέλγιο, Ιταλία, Ουγγαρία, Μάλτα, Πολωνία, Σλοβακία και Γαλλία.

Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, το Συμβούλιο θα κληθεί να εγκρίνει τις συστάσεις ανά χώρα, καθώς και τα συμπεράσματα για τις εμπεριστατωμένες επισκοπήσεις του 2024 στο πλαίσιο της διαδικασίας μακροοικονομικών ανισορροπιών.

Με απλά λόγια η γαλλική αντιπροσωπεία θα βρεθεί ενώπιον δύο… ζητημάτων:

(1) πώς θα (δια)χειριστεί τη διαφαινόμενη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος, που συνεπάγεται λιτότητα διαρκείας μέχρι να υποχωρήσει το έλλειμμα της κάτω από το 3% κι επανέλθει το Χρέος της σε καθοδική πορεία και

(2) τι θα απαντήσει στις αυστηρές συστάσεις της Κομισιόν, που ακουμπάνε και στον “πυρήνα” των κοινωνικών δαπανών.

Οι διαπιστώσεις…

Οι εαρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκή Επιτροπής για το 2024 προβλέπουν για τη Γαλλία, έλλειμμα 5,3% του ΑΕΠ, ενώ ο λόγος Χρέους της γενικής κυβέρνησης προς το ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί στο 112,4% μέχρι το τέλος του 2024. Σημειωτέον ότι το 2010 ήταν στο 85%.

Ειδικά όσον αφορά στην εκτιμώμενη, οριακή μείωση του ελλείμματος, που παραμένει πολύ πάνω από το κατώφλι του 3%, αποδίδεται στην απόσυρση των περισσότερων έκτακτων μέτρων που σχετίζονται με την ενέργεια, ενώ ο… ανήφορος του Χρέους- που είναι «κόκκινο» πανί για τους νέους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας, αντανακλά κυρίως την επίδραση του υψηλού πρωτογενούς ελλείμματος και των αυξανόμενων πληρωμών τόκων.

Το καλό για τη Γαλλία είναι ότι συμμορφώθηκε με τις υποδείξεις του περσινού καλοκαιριού, για χαμηλό ρυθμό αύξησης των πρωτογενών δαπανών, για σταδιακή απόσυρση των μέτρων στήριξης και για απορρόφηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης.

Το κακό είναι ότι ακόμα κι έτσι, δεν «βγαίνουν» τα νούμερα. Η γενική εικόνα είναι ότι δημόσιο έλλειμμα θα παραμείνει στο 5% του ΑΕΠ το 2025, εφόσον δεν αλλάξει το μίγμα πολιτικής, ενώ ο λόγος Χρέους της γενικής κυβέρνησης προς το ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί σε 113,8% έως το τέλος του 2025.

Τα πράγματα ζορίζουν από τη στιγμή που η Κομισιόν μπαίνει σε λεπτομέρειες, «φωτογραφίζοντας» τα πεδία που απαιτείται συμμάζεμα.

Σύμφωνα με το κείμενο συστάσεων, που βρίσκεται στα χέρια των γαλλικών Αρχών, οι φορολογικές δαπάνες στη Γαλλία είναι πολυάριθμες και συνεπάγονται μεγάλη δημοσιονομική επιβάρυνση. Ο προϋπολογισμός του 2023 εκτιμά ότι το δημοσιονομικό κόστος των 465 καταγεγραμμένων φορολογικών δαπανών το 2022 ανήλθε σε 88 δισεκατομμύρια ευρώ (3,3% του ΑΕΠ)!

Ειδικότερα, η πίστωση φόρου για την έρευνα περίπου 7 δισ. ευρώ, η πίστωση φόρου για τους κατ' οίκον εργαζόμενους 5,7 δισ. ευρώ, η έκπτωση 10% επί των συντάξεων και των συνταξιοδοτικών ρυθμίσεων 4,4 δισ. ευρώ και το ποσοστό 10% για τα έργα βελτίωσης, μετατροπής, διαρρύθμισης και συντήρησης 4,3 δισ. Ευρώ, ήταν τα μεγαλύτερα κονδύλια.

Σε μια σχετική ανάλυση, που θυμίζει πολύ έντονα τους «κεραυνούς» της Τρόικας στα «μαύρα» μνημονιακά χρόνια της Ελλάδας, η Κομισιόν σημειώνει, μάλιστα, ότι από το 2013, παρά τις πολλές προσπάθειες ελέγχου του κόστους και του αριθμού των φορολογικών δαπανών, αυτές αυξήθηκαν κατά περισσότερο από 16% σε πραγματικούς όρους, χωρίς να επιτυγχάνουν απαραίτητα στη στόχευση τους, ως μέτρα κοινωνικής πολιτικής.

… και οι συστάσεις

Σε ένα κείμενο που… «μυρίζει» λιτότητα από την πρώτη σελίδα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επί της ουσίας ζητά από τη Γαλλία να αλλάξει ρότα.

«Στο 57,3% του ΑΕΠ το 2023, οι δημόσιες δαπάνες της Γαλλίας θα παραμείνουν πολύ πάνω από το επίπεδο της ΕΕ κατά μέσο όρο. Οι εαρινές προβλέψεις της Επιτροπής για το 2024 προβλέπουν παρόμοιο χάσμα το 2024 και 2025. Ως εκ τούτου, η δημοσιονομική εξυγίανση στη Γαλλία απαιτεί αποφασιστική δράση για τις δημόσιες δαπάνες», σημειώνουν οι τεχνοκράτες της Κομισιόν, παρατηρώντας, μάλιστα, ότι κάποια πρώτα κείμενα στερούνται συγκεκριμένων και ποσοτικοποιημένων μέτρων εξοικονόμησης για την τρέχουσα χρονιά.

Η «καυτή πατάτα» δεν έχει μόνο δημοσιονομικό περιεχόμενο. Στην πραγματικότητα η Γαλλία καλείται να δώσει πειστικές απαντήσεις για το πώς και πόσο γρήγορα θα “τρέξει” μεταρρυθμίσεις που αφορούν στο επιχειρηματικό περιβάλλον, στην εκπαίδευση, στην κατάρτιση του
εργατικού δυναμικού, στην “πράσινη” μετάβαση.

Και το ερώτημα που μένει να απαντηθεί είναι το πώς θα απαντηθούν αυτές οι συστάσεις από τη νέα πολιτική πραγματικότητα στη Γαλλία…