EE: Οικονομικές κυρώσεις για μη σεβασμό του Κράτους Δικαίου
Η Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο υιοθέτησε αυτή την εβδομάδα πρόταση της Επιτροπής για τη δημιουργία ενός μηχανισμού βάσει του οποίου θα "κλειδώνουν" και θα "ξεκλειδώνουν" ευρωπαϊκοί πόροι προς τα κράτη-μέλη, ανάλογα με τον σεβασμό του κράτους δικαίου.
Η πρόταση της Επιτροπής αφορά «την προστασία του προϋπολογισμού της Ένωσης στην περίπτωση γενικευμένων ελλείψεων του κράτους δικαίου στα κράτη-μέλη» και το ΕΚ είναι πλέον έτοιμο να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για την τελική μορφή του κανονισμού με τους υπουργούς της ΕΕ. Η εν λόγω πρόταση αποτελεί «κομβικό μέρος του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου 2021-2027», τονίζει με ανακοίνωσή του το ΕΚ.
Με τη βοήθεια επιτροπής ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει κατά περίπτωση να εξακριβώνει αν υπάρχουν «γενικευμένες ελλείψεις όσον αφορά το κράτος δικαίου» και στη συνέχεια να αποφασίσει για τη λήψη ή όχι μέτρων, που θα μπορούν να περιλαμβάνουν την αναστολή πληρωμών από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό ή τη μείωση της προχρηματοδότησης. Τέτοιου είδους αποφάσεις θα μπορούν να εφαρμοστούν μόνο με τη σύμφωνη γνώμη του ΕΚ και του Συμβουλίου.
Η Επιτροπή θα ελέγχει αν συντρέχουν «λόγοι ανησυχίας» στην ομαλή λειτουργία των αρχών του κράτους-μέλους που είναι επιφορτισμένες με την εφαρμογή του προϋπολογισμού της ΕΕ, στην αποτελεσματική απονομή δικαιοσύνης από ανεξάρτητες δικαστικές αρχές, στην πρόληψη και τιμωρία της φοροαποφυγής και του φορολογικού ανταγωνισμού ή στη συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης και, όπου αυτό είναι απαραίτητο, με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία.
Ανάλογα με το μέγεθος των παρεκκλίσεων, η Επιτροπή μπορεί να λάβει ένα ή περισσότερα μέτρα μεταξύ των οποίων: η αναστολή ανειλημμένων δαπανών, η διακοπή χρονοδιαγραμμάτων πληρωμών, η μείωση της προχρηματοδότησης, η αναστολή πληρωμών.
Όταν το κράτος μέλος αντιμετωπίσει τις ελλείψεις που εντόπισε η Επιτροπή, το ΕΚ και το Συμβούλιο θα μπορούν να «ξεκλειδώσουν» τους σχετικούς πόρους.
Ένα σημαντικό στοιχείο αυτού του κανονισμού είναι ότι παρά τις κυρώσεις, η κυβέρνηση του κράτους-μέλους προβλέπεται να συνεχίσει να εφαρμόζει τα σχετικά προγράμματα της ΕΕ ή να χρηματοδοτεί και να εκτελεί πληρωμές προς τους τελικούς δικαιούχους.
«Ο σεβασμός του κράτους δικαίου και όλων των αξιών της ΕΕ είναι θεμελιώδεις αρχές πάνω στις οποίες οικοδομήσαμε την ευρωπαϊκή οικογένεια. Καμία κυβέρνηση δε μπορεί να παραβαίνει αυτές τις αρχές χωρίς να υφίσταται τις συνέπειες.», δήλωσε η συνεισηγήτρια της Επιτροπής Προϋπολογισμών Εϊντερ Γκαρντιαθαμπάλ Ρούμπιαλ (Σοσιαλιστές, Ισπανία)
Παράλληλα, με μη νομοθετικό ψήφισμά της, η ολομέλεια του ΕΚ καταγγέλλει κάθε μορφή βίας εναντίον των γυναικών, τις παραβιάσεις της διάκρισης των εξουσιών και τη ρητορική του μίσους.
Ως προς τον σεβασμό του κράτους δικαίου οι ευρωβουλευτές καταγγέλλουν και την «αναποτελεσματικότητα» που επέδειξαν τα θεσμικά όργανα της ΕΕ στην αντιμετώπιση των παραβιάσεων.
Το ψήφισμα επισημαίνει επίσης την ανάγκη της προάσπισης της ελευθερίας του λόγου και της ελευθερίας του συνέρχεσθαι , προειδοποιεί ότι η ρητορική μίσους «απενοχοποιείται» και καταδικάζει έντονα την άνοδο των ακροδεξιών δυνάμεων.
Ειδικότερα, υπογραμμίζει την ανάγκη να καταπολεμηθεί ο αντισημιτισμός και η ισλαμοφοβία, καθώς και οι διαρκείς διακρίσεις και ο στιγματισμός των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων στην ΕΕ. Το ΕΚ ακόμη εκφράζει τη θλίψη του που το 2017 δεν υπήρξε «σημαντική βελτίωση» όσον αφορά την ενσωμάτωση και τα θεμελιώδη δικαιώματα των Ρομά.
Τέλος, η ολομέλεια παροτρύνει το Συμβούλιο να άρει το αδιέξοδο για τη μεταρρύθμιση του Κανονισμού του Δουβλίνου και ενθαρρύνει τις εθνικές αρχές να διευκολύνουν τη χορήγηση ανθρωπιστικής βίζας σε όσους αποζητούν διεθνή προστασία.