Ο «διευθύνων σύμβουλος» που χρηματοδότησε τη Χαμάς για να επιτεθεί στο Ισραήλ
Όταν ο Zaher Jabarin διοικούσε έναν πυρήνα της Χαμάς τη δεκαετία του 1980, δανείστηκε μετρητά από τη μητέρα του για να αγοράσει όπλα. Τώρα, επιβλέπει μια οικονομική αυτοκρατορία που οι ΗΠΑ εκτιμούν ότι αξίζει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια και χρηματοδοτεί τις επιχειρήσεις της Χαμάς κατά του Ισραήλ.
Ο 55χρονος μαχητής διαχειρίζεται την οικονομική σχέση της Χαμάς με τον κύριο ευεργέτη της, το Ιράν, υποστηρίζουν Αμερικανοί και Ισραηλινοί αξιωματούχοι. Φροντίζει για ένα χαρτοφυλάκιο εταιρειών που αποφέρουν έσοδα ετησίως στη Χαμάς και διαχειρίζεται ένα δίκτυο ιδιωτών δωρητών και επιχειρηματιών που επενδύουν για την εξτρεμιστική ισλαμιστική οργάνωση, σύμφωνα με την Wall Street Journal.
Η επιρροή του Jabarin στα οικονομικά της Χαμάς είναι τόσο σημαντική που νυν και πρώην αξιωματούχοι ασφαλείας των ΗΠΑ και του Ισραήλ πιστεύουν ότι επέτρεψε στην ομάδα να πληρώσει για όπλα και μισθούς μαχητών για να οργανώσει τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου.
«Ο Jabarin έπαιξε τεράστιο ρόλο επειδή χειρίζεται όλα τα οικονομικά της Χαμάς εκτός Γάζας», δήλωσε ο Uzi Shaya, πρώην αξιωματούχος της ισραηλινής ασφάλειας που έχει ερευνήσει την παράνομη χρηματοδότηση. «Ο Jabarin είναι ο διευθύνων σύμβουλος της Χαμάς»,τονίζει.
Ο Jabarin ήταν κοντά στον Saleh al-Arouri, τον αξιωματούχο της Χαμάς που σκοτώθηκε την Τρίτη σε έκρηξη. Οι δυο τους βοήθησαν στην ίδρυση της στρατιωτικής πτέρυγας της Χαμάς στη Δυτική Όχθη και θεωρούνται και οι δύο σύμμαχοι του Ιράν. Ο Arouri μάλιστα, έγραψε την εισαγωγή σε ένα βιβλίο που δημοσίευσε ο Jabarin μετά την απελευθέρωσή του από τη φυλακή.
«Οι μέρες στην φυλακή δεν αποδυνάμωσαν την αποφασιστικότητά του». έγραψε ο Arouri για τον σύντροφό του. «Συνεχίζει, Θεού θέλοντος, για να ολοκληρώσει αυτό το ταξίδι, που είναι ο δρόμος του τζιχάντ».
Το Ισραήλ φοβάται ότι ακόμη και αν καταστρέψει τον στρατό της Χαμάς στη Γάζα, η οικονομική αυτοκρατορία της οργάνωσης θα παραμείνει. Ο Jabarin για χρόνια αψηφούσε τις τις δυτικές κυρώσεις και χρησιμοποιούσε τα χρηματοπιστωτικά συστήματα στη Σαουδική Αραβία, τον Λίβανο, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Σουδάν και πρόσφατα την Τουρκία, για να ιδρύσει εταιρείες και να μεταφέρει χρήματα στη Γάζα, σύμφωνα με τους νυν και πρώην αξιωματούχους ασφαλείας των ΗΠΑ και του Ισραήλ και τους νυν και πρώην παλαιστίνιους οικονομικούς αξιωματούχους.
Οι διαρκείς οικονομικές ροές καταδεικνύουν τη δυσκολία που αντιμετωπίζουν οι ΗΠΑ και το Ισραήλ να σταματήσουν τη χρηματοδότηση της Χαμάς. Οι ΗΠΑ έχουν επιβάλει κυρώσεις σε αξιωματούχους της Χαμάς και σε συνδεδεμένες με αυτήν εταιρείες για περισσότερες από δύο δεκαετίες, αλλά δυσκολεύτηκαν να διακόψουν την ικανότητά της να αντλεί μετρητά.
Η Χαμάς έχει χαρακτηριστεί ως τρομοκρατική οργάνωση από την Ουάσινγκτον, αλλά έχει διατηρήσει την υποστήριξή της στον αραβικό και μουσουλμανικό κόσμο ως υποστηρικτής της παλαιστινιακής υπόθεσης.
Υπό τον Jabarin, το οικονομικό γραφείο της Χαμάς εδρεύει σε ένα κτίριο στην Κωνσταντινούπολη με φιμέ παράθυρα, όπου κατέχει μερίδια σε εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων μετοχών σε μια εταιρεία ακινήτων που είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο της Τουρκίας. «Είναι τιμή μου να παίρνω κεφάλαια για τη Χαμάς», δήλωσε ο Jabarin σε συνέντευξή του. Ωστόσο, αρνείται τη δική του ανάμειξη στη συγκέντρωση χρημάτων. «Πρόκειται για κατηγορία, όχι για γεγονός», υποστηρίζει.
Η Τουρκία έχει δηλώσει ότι δεν θεωρεί τη Χαμάς τρομοκρατική οργάνωση και κάνει διάκριση μεταξύ της στρατιωτικής και της πολιτικής πτέρυγας. Η Άγκυρα έχει υποστηρίξει ότι νόμιμες τουρκικές επιχειρήσεις δεν χρηματοδοτούν τις στρατιωτικές επιχειρήσεις της Χαμάς και ότι το χρηματοπιστωτικό της σύστημα δεν έχει γίνει αντικείμενο κατάχρησης.
Η τουρκική κυβέρνηση δεν απάντησε σε αίτημα της Wall Street Journal για σχολιασμό.
Ο Jabarin έχει αναπτύξει σχέσεις με ανθρώπους που βρίσκονται κοντά στον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, οι οποίοι, σύμφωνα με ισραηλινούς αξιωματούχους ασφαλείας, βοήθησαν τη Χαμάς να προμηθεύεται όπλα. Επιπλέον, βοήθησε στη διατήρηση της σχέσης της Χαμάς στο Λίβανο με τον Ιρανό πληρεξούσιο της Χεζμπολάχ σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους που έχουν παρακολουθήσει τις οικονομικές ροές.
Το Ιράν μετέφερε δεκάδες εκατομμύρια δολάρια στη Χαμάς τα τελευταία χρόνια μέσω χρηματιστών που χρησιμοποιούσαν το σύστημα hawala και πιο πρόσφατα κρυπτονομίσματα, σημειώνει η Wall Street Journal. Τα χρήματα δρομολογήθηκαν μέσω ανταλλακτηρίων στη Βηρυτό, την Κωνσταντινούπολη και άλλους περιφερειακούς επιχειρηματικούς κόμβους πριν φτάσουν στη Γάζα, σύμφωνα με τους Αμερικανούς αξιωματούχους και τους νυν και πρώην Παλαιστίνιους αξιωματούχους.
Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι το σύνολο της οργάνωσης της Χαμάς χρηματοδοτεί τις στρατιωτικές επιχειρήσεις και τις επιθέσεις εναντίον Ισραηλινών.
Όπως και ο Yahya Sinwar, ο σημερινός ηγέτης στη Γάζα, ο Jabarin απελευθερώθηκε από τη φυλακή το 2011 στο πλαίσιο μιας συμφωνίας για την απελευθέρωση περισσότερων από 1.000 Παλαιστίνιων κρατουμένων για έναν Ισραηλινό στρατιώτη. Ενώ ο Sinwar ανέβηκε στις τάξεις της Χαμάς στη Γάζα, ο Jabarin ανέβηκε εκτός των παλαιστινιακών εδαφών.
Εντός της Χαμάς, ο Jabarin είναι επίσης υπεύθυνος για τους κρατούμενους και μαζί με τον Sanwar διαπραγματεύτηκε τη συμφωνία για την απελευθέρωση ισραηλινών ομήρων για παλαιστίνιους κρατούμενους, σύμφωνα με Αιγύπτιους αξιωματούχους.
«Δεν βγαίνεις από τη φυλακή και δεν παίρνεις αυτό το χαρτοφυλάκιο ως αρχάριος ή ως κάποιος μεσαίου επιπέδου», δήλωσε ο Matthew Levitt, πρώην αξιωματούχος του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών που τώρα εργάζεται στο Ινστιτούτο Πολιτικής της Ουάσινγκτον για την Εγγύς Ανατολή, σχετικά με τον ρόλο του Jabarin ως ανεπίσημου επικεφαλής των οικονομικών της Χαμάς. «Πρόκειται για μια θέση εξουσίας», τονίζει χαρακτηριστικά.