ΗΠΑ: Το δικαίωμα στην άμβλωση μπορεί να κρίνει τις επόμενες προεδρικές εκλογές
Έχοντας καταγράψει κάποιες νίκες στο ενεργητικό τους, οι ακτιβιστές υπέρ του δικαιώματος στις αμβλώσεις στις ΗΠΑ επιδιώκουν να θέσουν το ζήτημα σε ψηφοφορία σε πολλές πολιτείες το 2024, ένα ζήτημα που θα μπορούσε να επηρεάσει την έκβαση των επόμενων προεδρικών εκλογών.
Την περασμένη εβδομάδα, όταν οι πολίτες του Οχάιο ψήφισαν υπέρ ενός μέτρου για την προστασία των αμβλώσεων σύμφωνα με το σύνταγμα της πολιτείας, ήταν η έβδομη διαδοχική νίκη για τις ομάδες υπέρ των αμβλώσεων, στις πρωτοβουλίες που έχουν αρχίσει από πέρυσι όταν το Ανώτατο Δικαστήριο ακύρωσε το συνταγματικό δικαίωμα στη διαδικασία. Επιτυχίες όμως έχουν σημειωθεί και σε άλλες πολιτείες, από το Κάνσας και το Κεντάκι μέχρι το Μίσιγκαν και την Καλιφόρνια.
Επί του παρόντος, καλά χρηματοδοτούμενες και οργανωμένες προσπάθειες βρίσκονται σε εξέλιξη για να οργανώσουν μια ψηφοφορία στην Αριζόνα -η οποία είναι από τις πολιτείες που θα πρωταγωνιστήσουν στις προεδρικές εκλογές του επόμενου έτους- και στη Φλόριντα. Γίνονται επίσης προσπάθειες για την προώθηση δημοψηφισμάτων σε πολιτείες όπως το Κολοράντο, η Νεμπράσκα και η Νεβάδα.
Από την άλλη, στη Νέα Υόρκη οι πολίτες θα κληθούν να εξετάσουν μια τροποποίηση στο σύνταγμα της πολιτείας αναφορικά με το δικαίωμα στις αμβλώσεις. Η πολιτεία στηρίζει το δικαίωμα αυτό, εντούτοις δεν είναι σίγουρο εάν το μέτρο θα κινητοποιήσει τους ψηφοφόρους όπως σε άλλες πολιτείες. Οι Δημοκρατικοί της Νέας Υόρκης ελπίζουν ότι το δημοψήφισμα θα αναστρέψει το αρνητικό κλίμα μετά την περυσινή αποτυχία στις ενδιάμεσες εκλογές, που αναμφισβήτητα κόστισε στον κόμμα τον έλεγχο της Βουλής των ΗΠΑ.
Oι προσπάθειες αυτές ενδεχομένους να επηρεάσουν τις επόμενες προεδρικές εκλογές, δίνοντας στους Δημοκρατικούς ένα ατού -το οποίο το έχουν χρησιμοποιήσει για να βοηθήσουν στην ενεργοποίηση της βάσης τους-, προκειμένου να αντιμετωπίσουν την απογοήτευση των ψηφοφόρων με την οικονομία και την έλλειψη ενθουσιασμού για την επανεκλογή του προέδρου Μπάιντεν. Οι Ρεπουμπλικάνοι, από την πλευρά τους, θέλουν την περυσινή απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου να τη μετατρέψουν σε ένα νικηφόρο μήνυμα.
Ενώ οι Δημοκρατικοί θέλουν να αξιοποιήσουν το θέμα, οι ομάδες για τα δικαιώματα των αμβλώσεων δεν θέλουν να κάνουν μεγάλα ανοίγματα και να οργανώσουν νέες πρωτοβουλίες που μπορεί να χάσουν. Για να τεθεί ένα ζήτημα σε ψηφοφορία, απαιτούνται χιλιάδες υπογραφές από εγγεγραμμένους ψηφοφόρους, χρόνος και χρήματα. Με τις επερχόμενες προεδρικές εκλογές να είναι προγραμματισμένες για το επόμενο έτος, η συγκέντρωση κεφαλαίων θα είναι δύσκολη καθώς μεγάλο μέρος αυτών θα απορροφηθούν στις προεκλογικές εκστρατείες. Όπως αναφέρει στην ιστοσελίδα της η αμερικανική εφημερίδα Wall Steet Journal, οι πρόσφατες προσπάθειες σε ορισμένες πολιτείες έχουν κοστίσει περισσότερα από 40 εκατομμύρια δολάρια.
«Νομίζω ότι θα ήταν μια πραγματική παρανόηση της ευκαιρίας να προσπαθήσουμε να το κάνουμε παντού. Είναι ένα μεγάλο λάθος», εξηγεί ο Ντερντ Σίφελινγκ, επικεφαλής της πολιτικής και της υπεράσπισης της Αμερικανικής Ένωσης Πολιτικών Ελευθεριών.
Οι ομάδες των ακτιβιστών εναποθέτουν πολλές από τις ελπίδες τους για το 2024 στην Αριζόνα. Σε αυτή την πολιτεία οι συνθήκες μοιάζουν ιδανικές για τις ομάδες υπέρ των αμβλώσεων: Περιοριστικοί νόμοι για τις αμβλώσεις, ένας «συμπαθητικός» κυβερνήτης και γενικός εισαγγελέας και μια σχετικά απλή διαδικασία για να τεθεί ένα μέτρο στην ψηφοφορία. Η Αριζόνα διαθέτει επίσης ένα εκλογικό σώμα δεκτικό σε μηνύματα σχετικά με την προσωπική ελευθερία, μηνύματα που έχουν αποδειχθεί ότι είναι στρατηγική σημασίας σε άλλες πολιτείες.
«Όταν μπορεί να μπει στο πλαίσιο των ελευθεριών, τότε μπορούν να δημιουργηθούν μεγάλοι συνασπισμοί που θα φέρουν τη νίκη», δηλώνει ο Τόρι Γκαβίτο, πρόεδρος της Way to Win, μιας μη κερδοσκοπικής οργάνωσης που βοηθά τους Δημοκρατικούς υποψηφίους στη διαδικασία εκλογής τους. «Τα μέτρα που τίθενται σε ψηφοφορία αποτελούν μέρος αυτής της στρατηγικής».
Η νομοθεσία της Αριζόνα απαιτεί περίπου 384.000 υπογραφές για να τεθεί μια πρωτοβουλία ενώπιον των ψηφοφόρων. Οι οργανώσεις που ηγούνται της προσπάθειας, ελπίζουν να συγκεντρώσουν διπλάσιο αριθμό υπογραφών, ούτως ώστε να αντιμετωπίσουν καλύτερα μια πιθανή νομική πρόκληση από τους αντιπάλους τους. Οι υπογραφές αυτές θα πρέπει να υποβληθούν στον υπουργό μέχρι το επόμενο καλοκαίρι.
Κάποτε ένα Ρεπουμπλικανικό προπύργιο, η Αριζόνα έχει καταστεί ένα σημαντικό πολιτικό πεδίο κατά τη διάρκεια των τελευταίων εκλογών. Ο πρώην πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ κέρδισε την πολιτεία το 2016, όμως την έχασε το έχασε από τον Τζο Μπάιντεν το 2020. Εκτός από την προεδρία, το 2024 ο ανταγωνισμός θα είναι έντονος για τη Γερουσία των ΗΠΑ, τη Βουλή των Αντιπροσώπων και το νομοθετικό σώμα της πολιτείας. Εάν το δικαίωμα στην άμβλωση τεθεί στην ψηφοφορία, θα μπορούσε να βοηθήσει να αυξηθούν οι συμμετοχές των ψηφοφόρων και ενδεχομένως να επηρεάσει την έκβαση των προαναφερθέντων ζητημάτων.
Στη Φλόριντα, οι οργανώσεις για τα δικαιώματα των αμβλώσεων εργάζονται από την περασμένη άνοιξη για να συγκεντρώσουν υπογραφές και οι διοργανωτές λένε ότι βρίσκονται σε καλό δρόμο έχοντας συγκεντρώσει περισσότερο από το ήμισυ του αριθμού που χρειάζονται να συλλέξουν πριν από την προθεσμία της 1ης Φεβρουαρίου. Από την άλλη, η δυναμική της πολιτείας δείχνει επίσης πώς οι ακτιβιστές αντιμετωπίζουν προκλήσεις όταν θέλουν να θέσουν ένα ζήτημα σε ψηφοφορία, ακόμη και όταν είναι καλά οργανωμένοι σε ένα θέμα που φαίνεται να τυγχάνει της λαϊκής υποστήριξης.
Ο Ρεπουμπλικανός γενικός εισαγγελέας Άσλεϊ Μούντι, έχει καταθέσει μια ένσταση στην πρωτοβουλία στο Ανώτατο Δικαστήριο της Φλόριντα, υποστηρίζοντας ότι το περιεχόμενό της είναι ασαφές και συγκεχυμένο.
Οι υποστηρικτές των αμβλώσεων «έχουν προτείνει μια τροποποίηση στο Σύνταγμα της Φλόριντα χρησιμοποιώντας μια παραπλανητική περίληψη για να εξαπατήσουν τους ψηφοφόρους σε ένα νομικό πλαίσιο που αποκρύπτει τα δυνητικά σαρωτικά νομικά αποτελέσματα της τροπολογίας», έγραψε Μούντι στην επιστολή που κατατέθηκε τον περασμένο μήνα.
Εάν το δικαστήριο -στο οποίο οι διορισμένοι Ρεπουμπλικανοί έχουν την πλειοψηφία- συμφωνήσει, τότε η απόφαση αυτή μπορεί να αποτρέψει την ψηφοφορία το επόμενο έτος.
Στη Νεβάδα, οι οργανώσεις υπέρ του δικαιώματος στις αμβλώσεις νωρίτερα αυτό το φθινόπωρο υπέβαλαν αίτηση για να προσπαθήσουν να θέσουν μια συνταγματική τροπολογία που ενισχύει την προστασία για τις αμβλώσεις σε ψηφοφορία. Σύμφωνα με το πολιτειακό δίκαιο, θα πρέπει επίσης να περάσει σε δύο εκλογές, το 2024 και στις ενδιάμεσες το 2026.
Πέρυσι το Βερμόντ, η Καλιφόρνια και το Μίτσιγκαν έγιναν οι πρώτες πολιτείες που κατοχύρωναν ρητά την προστασία των αμβλώσεων στο σύνταγμά τους. Περισσότερες από δώδεκα πολιτείες προστατεύουν με το συνταγματικό τους δίκαιο τις αμβλώσεις, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Guttmacher, ενώ ορισμένα πολιτειακά δικαστήρια έχουν επίσης αλλάξει τα συντάγματά τους για να προστατεύσουν το δικαίωμα στην άμβλωση.
Μέχρι στιγμής, οι ομάδες έχουν κινητοποιηθεί περισσότερο στις πολιτείες όπου υπήρχε πραγματική απειλή ότι η άμβλωση θα μπορούσε να περιοριστεί αυστηρά. Αυτό ίσχυε για το Οχάιο, το Μίσιγκαν και το Κάνσας, όπου οι ψηφοφόροι πέρυσι απέρριψαν μια προτεινόμενη συνταγματική τροποποίηση της πολιτείας για να αποκλείσουν την προστασία του δικαιώματος στην άμβλωση.
Ενώ οι ψηφοφόροι της Καλιφόρνια ψήφισαν μια τροπολογία για τα δικαιώματα των αμβλώσεων πέρυσι, το ζήτημα δεν φαίνεται να έχει διευθετηθεί. Οι Ρεπουμπλικανοί κέρδισαν αρκετές έδρες στη Βουλή των Αντιπροσώπων.
Η ίδια δυναμική θα μπορούσε να διαδραματισθεί και την επόμενη χρονιά στη Νέα Υόρκη.
Η ιδέα για το δημοψήφισμα, το οποίο οι υποστηρικτές λένε ότι θα καθιστούσε τους νόμους που περιορίζουν τις αμβλώσεις αντισυνταγματικούς, συζητιόταν για χρόνια κυρίως μεταξύ των βουλευτών. Τον Ιούλιο του 2022, οι βουλευτές της πολιτείας έκαναν το πρώτο απαιτούμενο βήμα για να το θέσουν σε ψηφοφορία.
Η Δημοκρατική γερουσιαστής Λιζ Κρούγκερ που υποστήριξε την τροπολογία, δήλωσε ότι επέλεξε σκόπιμα να θέσει το δημοψήφισμα στην ψηφοφορία το 2024 αντί για φέτος, επειδή η προσέλευση θα είναι υψηλότερη στις προεδρικές εκλογές.
«Οι ψηφοφόροι στην πολιτεία της Νέας Υόρκης θα πάνε στην κάλπη τόσο για αυτή τη συνταγματική τροπολογία, όσο και εναντίον των ανθρώπων που δεν υποστηρίζουν αυτά τα δικαιώματα», είπε.
Η άμβλωση είναι νόμιμη βάσει του νόμου της Νέας Υόρκης από το 1970 και οι βουλευτές το 2019 ενίσχυσαν τα αναπαραγωγικά δικαιώματα με ένα νέο καθεστώς.
Η καθηγήτρια πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Iona, Τζιν Σιχάν Ζάινο, υποστηρίζει ότι άλλες ανησυχίες των ψηφοφόρων πιθανόν να είναι πιο σημαντικές. «Στη Νέα Υόρκη, ενώ μπορεί να τρομάξουν οι άνθρωποι για ορισμένα πράγματα που αφορούν το δικαίωμά τους να επιλέξουν κάτι, ή τι συμβαίνει κάπου αλλού, δεν είναι τόσο φοβισμένοι όσο είναι για την εγκληματικότητα, την ασφάλεια και πράγματα όπως ο πληθωρισμός», τονίζει.