Ποια είναι η Huawei και γιατί η Δύση την κοιτά με επιφυλάξεις
Η σύλληψη της οικονομικής διευθύντριας της Huawei την περασμένη εβδομάδα στο αεροδρόμιο της Οτάβα στον Καναδά ήταν άλλο ένα επεισόδιο στις πολυτάραχες, τον τελευταίο καιρό, σχέσεις της κινεζικής εταιρείας με τις δυτικές χώρες. Η είδηση για τη σύλληψη της Μενγκ Ουάνγκζου, η οποία εκτός από οικονομική διευθύντρια είναι και κόρη του ιδρυτή της Huawei, προκάλεσε ανησυχία στις διεθνείς χρηματαγορές, καθώς σημειώθηκε ελάχιστα μόλις 24ωρα μετά τη συμφωνία των προέδρων των ΗΠΑ και της Κίνας για εκεχειρία 90 ημερών στον μεταξύ τους εμπορικό πόλεμο. Μέχρι στιγμής, πάντως, η Κίνα έχει αποφύγει ενέργειες που θα δυναμίτιζαν την εκεχειρία και έχει περιοριστεί στο να εκφράζει την έντονη διαμαρτυρία της για τη σύλληψη της Μενγκ και να απειλεί τον Καναδά με αντίποινα.
Όμως ποια είναι η Huawei;
Η Huawei ιδρύθηκε το 1987 από τον Ρεν Ζενγκφέι, πρώην στέλεχος των ενόπλων δυνάμεων της χώρας, που τότε ήταν 42 ετών. Σήμερα είναι 73 ετών και ένας από τους 500 πλουσιότερους ανθρώπους της Κίνας. Η εταιρεία σήμερα ελέγχει το 15,8% της παγκόσμιας αγοράς smartphones, απασχολεί περισσότερους από 170.000 υπαλλήλους και το 2017 είχε έσοδα 92,5 δισ. δολάρια.
Σήμερα ο Ρεν διατηρεί μόλις το 1,4% της εταιρείας και το υπόλοιπο ελέγεται από μία επιτροπή εργαζομένων που εκλέγεται από το προσωπικό και η οποία συνδέεται με την εταιρεία συμμετοχών της Huawei. Ουσιαστικά, περίπου 110.000 εργαζόμενοι διατηρούν μετοχές της εταιρείας τις οποίες όμως δεν μπορούν να ρευστοποιήσουν παρά μόνο αν φύγουν από την Huawei. Στην περίπτωση αυτή ο εργαζόμενος λαμβάνει σε μετρητά την τρέχουσα αξία των μετοχών, οι οποίες επιστρέφουν στην εταιρεία και διανέμονται στους υπόλοιπους υπαλλήλους. Ωστόσο, οι εργαζόμενοι δεν έχουν δικαίωμα λόγου στα διοικητικά της εταιρείας.
Αρχικά η Huawei έφτιαχνε τηλεπικοινωνιακό εξοπλισμό για μεγάλες εταιρείες στην Κίνα και αργότερα άρχισε τη διεθνή της επέκταση η οποία δεν ήταν καθόλου ανέφελη. Το 2002 η Cisco, αμερικανική εταιρεία παραγωγής εξοπλισμού για δίκτυα κινήθηκε νομικά κατά της Huawei με την κατηγορία της κλοπής τεχνογνωσίας που προστατεύεται από τους διεθνείς νόμους περί πνευματικής ιδιοκτησίας. Οι δύο εταιρείες κατέληξαν σε συμβιβασμό δύο χρόνια μετά και πριν η υπόθεση φτάσει στο αρμόδιο δικαστήριο.
Αυτός ο συμβιβασμός σηματοδότησε και την άνοδο της Huawei τόσο στις «βαριές» υποδομές που χρησιμοποιούν οι εταιρείες τηλεπικοινωνιών όσο και στον τερματικό εξοπλισμό, δηλαδή κινητά τηλέφωνα, tablets και routers. Η άνοδος αυτή αντιμετωπίστηκε με δυσπιστία τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη. Το 2012 αρμόδια επιτροπή του αμερικανικού Κογκρέσου χαρακτήρισε την Huawei ως απειλή για την εθνική ασφάλεια, με το επιχείρημα ότι η εταιρεία διατηρεί στενούς δεσμούς με την κινεζική κυβέρνηση. Αυτό όπως φαίνεται ήταν η αρχή.
Στα χρόνια που έχουν ακολουθήσει αρκετές δυτικές χώρες έχουν απαγορεύσει στην Huawei την πώληση τηλεπικοινωνιακού εξοπλισμού στις τοπικές εταιρείες. Πρόσφατα η Ιαπωνία ανακοίνωσε πως θα σταματήσει τις κρατικές προμήθειες εξοπλισμού τόσο από την Huawei όσο και από την ΖΤΕ, τον έτερο μεγάλο κατασκευαστή τηλεπικοινωνιακού εξοπλισμού της Κίνας.
Στη Βρετανία η British Telecom ανακοίνωσε πως θα απομακρύνει από το δίκτυο κινητής τηλεφωνίας της εξοπλισμό της Huawei από «κομβικά σημεία», ενώ η εταιρεία υποσχέθηκε να συνεργαστεί με το Λονδίνο σε θέματα ασφαλείας. Είχαν προηγηθεί προειδοποιήσεις από τη βρετανική κυβέρνηση πως θα απαγόρευε στην εταιρεία να συμμετάσχει σε διαγωνισμούς προμήθειας εξοπλισμού για τα δίκτυα 5G, αν δεν συνεργαζόταν με τις αρχές ασφαλείας της χώρας για την αντιμετώπιση ευπαθειών και κενών ασφαλείας στον εξοπλισμό που η ίδια κατασκευάζει.
H Huawei απορρίπτει τις αιτιάσεις περί δεσμών με το Πεκίνο και αρνείται κάθε κατηγορία ότι ο εξοπλισμός της χρησιμοποιείται για διενέργεια κατασκοπείας. Ωστόσο αυτές οι διαβεβαιώσεις δεν έχουν πείσει αρκετές κυβερνήσεις, κυρίως στη Δύση. Η σύλληψη της οικονομικής διευθύντριας της εταιρείας την περασμένη εβδομάδα ήταν ένα ακόμα επεισόδιο σε μια αλυσίδα γεγονότων που δεν αφορούν βεβαίως μόνο την Huawei, αλλά επηρεάζουν το σύνολο των σχέσεων της Κίνας με τη Δύση και οπωσδήποτε θα υπάρξει και συνέχεια.