Το σχέδιο της Ευρώπης για την τεχνητή νοημοσύνη
Μπορεί να χρειάζονται ακόμα χρόνια ώστε να κινδυνεύσουμε από έναν HAL ή μετατραπεί ο κόσμος μας σε Matrix, όμως η τεχνητή νοημοσύνη είναι από τα πεδία που ιντριγκάρουν τους ανθρώπους. Ο φόβος της νέας τεχνολογίας σε συνδυασμό με την έλλειψη γνώσης των περισσοτέρων επιτάσσει να υπάρξει η καλλιέργεια μιας κουλτούρας προς τις σύγχρονες καινοτόμες τεχνολογίες. Στο πλαίσιο αυτό παρουσιάστηκε από την Κομισιόν το σχέδιο που έχει στόχο την συντονισμένη ανάπτυξη και χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στην Ευρώπη.
Το σχέδιο προτείνει μία σειρά από κοινές δράσεις για στενότερη και αποτελεσματικότερη συνεργασία, έτσι ώστε, μεταξύ άλλων, να υπάρξει αύξηση των σχετικών επενδύσεων και προώθηση των αναγκαίων ταλέντων, προκειμένου η Ευρώπη να γίνει πρωτοπόρα και διεθνώς ανταγωνιστική, αλλά επίσης να διασφαλισθεί η ανάπτυξη μίας ηθικής και ασφαλούς τεχνητής νοημοσύνης.
Στόχος είναι να υπάρξουν τουλάχιστον 20 δισ. ευρώ ιδιωτικών και δημόσιων επενδύσεων έως το τέλος του 2020, ενώ μετά το 2020 κρίνεται αναγκαίο να επενδύεται κάθε χρόνο από τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα ένα παρόμοιο ποσό της τάξης των 20 δισ. ευρώ. Τα σημερινά επίπεδα επενδύσεων στην τεχνητή νοημοσύνη στην ΕΕ θεωρούνται χαμηλά και χαρακτηρίζονται από κατακερματισμό σε σύγκριση με τις ΗΠΑ και την Κίνα.
Συμπληρώνοντας τις εθνικές επενδύσεις, η Επιτροπή θα επενδύσει 1,5 δισ. ευρώ έως το 2020, περισσότερα κατά 70% σε σύγκριση με την περίοδο 2014-2017. Για τον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ (2021-2027), η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει προτείνει να επενδύσει στην τεχνητή νοημοσύνη τουλάχιστον 7 δισ. ευρώ από τα προγράμματα «Ορίζων Ευρώπη» και «Ψηφιακή Ευρώπη».
Το συντονισμένο σχέδιο με την ονομασία «Τεχνητή νοημοσύνη με τη σφραγίδα της Ευρώπης» περιγράφει δράσεις που θα αρχίσουν το 2019 ή το 2020 και προετοιμάζει το έδαφος για τις δραστηριότητες κατά τα επόμενα έτη. Το σχέδιο θα αναθεωρείται και θα επικαιροποιείται σε ετήσια βάση. Η νέα υπηρεσία τεχνητής νοημοσύνης της Επιτροπής, «AI Watch», θα συμβάλει στην παρακολούθηση της ανάπτυξης της τεχνητής νοημοσύνης στην Ευρώπη και στην εφαρμογή του συντονισμένου σχεδίου.
Οι κοινές δράσεις περιλαμβάνουν:
– Εθνικές στρατηγικές για την τεχνητή νοημοσύνη έως τα μέσα του 2019, οπότε όλα τα κράτη-μέλη θα πρέπει πλέον να έχουν χαράξει τις δικές τους στρατηγικές για τις επενδύσεις και τα μέτρα εφαρμογής τους.
– Νέα ευρωπαϊκή σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για την τεχνητή νοημοσύνη, προκειμένου να ενισχυθεί η συνεργασία μεταξύ πανεπιστημίων και βιομηχανίας στην Ευρώπη.
– Νέο ταμείο για την εξάπλωση της τεχνητής νοημοσύνης, που θα στηρίξει νεοφυείς επιχειρήσεις και φορείς καινοτομίας στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης.
– Θα αναπτυχθούν και θα συνδεθούν μεταξύ τους ευρωπαϊκά κέντρα αριστείας για την τεχνητή νοημοσύνη και θα ενθαρρυνθεί η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης σε ολόκληρη την οικονομία μέσω των κόμβων ψηφιακής καινοτομίας (σε αυτό το πλαίσιο ανακοινώθηκε η διάθεση 66 εκατ. ευρώ για κόμβους ρομποτικής).
Ακόμη, θα προωθηθεί η δημιουργία ευρωπαϊκών χώρων δεδομένων, απόλυτα αναγκαίων για τη μελλοντική ανάπτυξη τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης. Έως τα μέσα του 2019, η Επιτροπή θα δημιουργήσει ένα κέντρο υποστήριξης για την ανταλλαγή δεδομένων, το οποίο θα παρέχει πρακτικές συμβουλές σε όλους τους συμμετέχοντες στην οικονομία δεδομένων της Ευρώπης.
Επίσης, επειδή οι χώρες της ΕΕ αντιμετωπίζουν ελλείψεις σε επαγγελματίες στον τομέα των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) και στερούνται εξειδικευμένων προγραμμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην τεχνητή νοημοσύνη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, από κοινού με τις ευρωπαϊκές χώρες, θα στηρίξει πτυχία προηγμένων γνώσεων στην τεχνητή νοημοσύνη, μέσω π.χ. ειδικών υποτροφιών. Όσον αφορά την ανάπτυξη τεχνητής νοημοσύνης με επίκεντρο τον άνθρωπο, κρίνεται σημαντικό να υπάρχει η τεχνητή νοημοσύνη στα εκπαιδευτικά προγράμματα κλάδων όπως η νομική.
Τέλος, επειδή η τεχνητή νοημοσύνη εγείρει νέα ηθικά ζητήματα και προκειμένου να δημιουργηθεί κλίμα εμπιστοσύνης, ώστε οι κοινωνίες να αποδεχθούν και να χρησιμοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη, το νέο συντονισμένο σχέδιο δίνει έμφαση στην ανάπτυξη «έξυπνων» τεχνολογιών που θα σέβονται τα θεμελιώδη δικαιώματα και τους κανόνες δεοντολογίας.
Ήδη, μία ευρωπαϊκή ομάδα εμπειρογνωμόνων από την πανεπιστημιακή κοινότητα, τις επιχειρήσεις και την κοινωνία των πολιτών εργάζεται πάνω σε ένα σχέδιο κατευθυντήριων γραμμών δεοντολογίας για την ανάπτυξη και τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης. Η πρώτη έκδοσή του θα δημοσιευθεί έως τα τέλη του 2018 και οι εμπειρογνώμονες θα παρουσιάσουν την τελική μορφή τους στην Επιτροπή τον Μάρτιο του 2019, μετά από ευρεία διαβούλευση μέσω της Ευρωπαϊκής Συμμαχίας για την Τεχνητή Νοημοσύνη. Στη συνέχεια, η φιλοδοξία είναι να προωθηθεί η δεοντολογική προσέγγιση της Ευρώπης σε παγκόσμιο επίπεδο.