Λευκός καπνός στις Βρυξέλλες-Συμφωνία για το Ταμείο Ανάκαμψης

Επειτα από μια μαραθώνια σύνοδο κορυφής, οι ευρωπαίοι ηγέτες κατέληξαν τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα σε συμφωνία για το σχέδιο ανάκαμψης που θα επιτρέψει στις οικονομίες τους να ξεπεράσουν το πλήγμα από την παγκόσμια πανδημία του κορωνοϊού.

Χρειάστηκαν πάνω από τέσσερις ημέρες και νύχτες συνομιλιών, συχνά τεταμένων, ώστε οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων των 27 χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης να συμφωνήσουν ως προς τις λεπτομέρειες αυτού του γιγαντιαίου σχεδίου ανάκαμψης ύψους 750 δισεκατομμυρίων ευρώ.

«Deal!», ανήγγειλε μέσω Twitter στις 06:31 (ώρα Ελλάδας) ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, ενώ λίγο αργότερα ανάρτησε «Τα καταφέραμε!», κάνοντας λόγο για μια «δυνατή συμφωνία», την κατάλληλη-όπως ανέφερε-για τη δεδομένη στιγμή.

Τα δύο «μπλοκ» έκαναν οπισθοχωρήσεις και έφτασαν στην συμφωνία, με τον Εμανουέλ Μακρόν σε ανάρτησή του να κάνει λόγο για «ιστορική μέρα για την Ευρώπη».

Καρπός σκληρών και εντατικών διαπραγματεύσεων, το τελικό κείμενο της συμφωνίας προβλέπει ότι το ποσό που θα χορηγηθεί υπό μορφή επιχορηγήσεων και ενισχύσεων θα ανέλθει σε 390 δισεκ. ευρώ, θα είναι δηλαδή μειωμένο σε σχέση με ό,τι προβλεπόταν αρχικά, σε μια χειρονομία κατευνασμού των λεγόμενων «φειδωλών» κυβερνήσεων (Ολλανδία, Σουηδία, Δανία, Αυστρία, συν τη Φινλανδία).

Βερολίνο και Παρίσι είχαν εισηγηθεί το ποσό αυτό να ανέλθει σε 500 δισεκατομμύρια ευρώ, με την επίκληση της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης προς χώρες όπως η Ιταλία και η Ισπανία, που δέχθηκαν τα σκληρότερα πλήγματα στην Γηραιά Ήπειρο από την πανδημία του κορωνοϊού.

Η μαραθώνια Σύνοδος Κορυφής πέρα από την ιστορική της σημασία, ήταν ιστορική και σε... χρόνο, καθώς έφτασε το συνέδριο της Νίκαιας στη Γαλλία το 2000, όπου τα μέλη της ΕΕ είχαν συνεδριάσει για 90 περίπου ώρες, με τους ηγέτες των 27 χωρών να επιστρέφουν σήμερα στην Ολομέλεια στις 06:15 ώρα Ελλάδας, για τις τελικές συζητήσεις.

Στις 6:31 ο Μισέλ ανακοίνωσε την Συμφωνία, ενώ αμέσως ξεκίνησε και η συνέντευξη Τύπου με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για την ιστορική συμφωνία.

Το ποσό που θα χορηγηθεί υπό μορφή ενισχύσεων ή δανείων θα αντληθεί από τις αγορές, κάτι άνευ προηγουμένου, βάσει της γαλλογερμανικής πρότασης που συνάντησε σφοδρή αντίδραση από τις «φειδωλές» χώρες. Η απόφαση επιβεβαιώνει ότι το κοινό χρέος της ΕΕ θα εκδοθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξ ονόματος των 27.

Θα είναι διαθέσιμα επίσης 360 δισεκ. ευρώ για δανεισμό σε χώρες που θα τα ζητήσουν.

Κατά την συνέντευξη Τύπου, ο Σαρλ Μισέλ ανέφερε πως οι 27 χώρες μέλη μπόρεσαν να σταθούν η μια δίπλα στην άλλη με πίστη στο κοινό τους μέλλον.

«Η συμφωνία αυτή στέλνει το ισχυρό μήνυμα ότι η Ευρώπη είναι μια δύναμη που αναλαμβάνει δράση», είπε ο Μισέλ κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε μετά το πέρας της συνόδου, στην πέμπτη της ημέρα.

Η συμφωνία που κλείστηκε «αφορά πολύ περισσότερα πράγματα από τα χρήματα. Αφορά τους εργαζόμενους και τις οικογένειες, τις θέσεις εργασίας τους, την υγεία τους και την ευημερία τους. Πιστεύω ότι η συμφωνία αυτή θα θεωρηθεί κομβική στιγμή στο ταξίδι της Ευρώπης, αλλά και ότι θα μας εκτοξεύσει στο μέλλον» σχολίασε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Η πρόταση του Σαρλ Μισέλ προβλέπει από τα 750 δις, τα 390 να δοθούν με την μορφή επιχορηγήσεων και τα 360 με την μορφή δανείων, καθώς και πως ο προϋπολογισμός για το διάστημα 2021-27 θα φτάσει το 1,074 τρις ευρώ.

Το σχέδιο προβλέπει επίσης ότι τα εθνικά σχέδια διάθεσης των χρημάτων θα πρέπει να λάβουν την έγκριση της ενισχυμένης πλειοψηφίας των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων. Η εκταμίευση θα συνδέεται επίσης με κυβερνήσεις που τηρούν το κράτος δικαίου, γεγονός που θα καθιερωθεί επίσης με ενισχυμένη πλειοψηφία των «27».

Το κείμενο πέρασε από χίλια κύματα, καθώς αντιδράσεις από έθνη, όπως η Πολωνία και η Ουγγαρία, ανάγκασαν τον Μισέλ να αναπροσαρμόσει παραγράφους, όπως αυτή σχετικά με την σύνδεση της χρηματοδότησης της ΕΕ με τα κριτήρια του κράτους δικαίου. Οι «27» τα ξημερώματα κατέληξαν σε συμφωνία για την μορφή του τελικού σχεδίου κειμένου, το οποίο ωστόσο καθυστερούσε.

Ο Εμανουέλ Μακρόν μετά την ανάρτησή του στο twitter, για την «ιστορική ημέρα της Ευρώπης», έκανε δηλώσεις, δείχνοντας πως η συμφωνία δεν είναι... ακριβώς ότι περίμενε, αλλά δεν παύει να είναι θετικό πως τα βρήκαν οι 27 ηγέτες.

«Είναι ένας τέλειος μηχανισμός; Όχι, αλλά καταφέραμε να αλλάξουμε κάτι θεμελιώδες… που είναι να δανειζόμαστε από κοινού. Δεν υπάρχει τέλειος κόσμος αλλά καταφέραμε να κάνουμε πρόοδο»,είπε χαρακτηριστικά.

Δεν μπορούσε να κρύψει την ικανοποίησή της και η Ανγκελα Μέρκελ, για το αίσιο τέλος που είχαν οι διαπραγματεύσεις στην Σύνοδο Κορυφής. Η Γερμανίδα Καγκελάριος, μετά τις ανακοινώσεις για συμφωνία των «27», δήλωνε «πολύ χαρούμενη» με την συμφωνία και «ανακουφισμένη» που οι 27 ηγέτες κατάφεραν να τα βρουν μετά από πέντε ημέρες διαπραγματεύσεων. Η Μέρκελ τόνισε πως «σε κρίσιμους καιρούς απαιτούνται κρίσιμες προσπάθειες», τονίζοντας την υπερβολικά μεγάλη διάρκεια που είχε αυτή η Σύνοδος Κορυφής.

Επίσης, η Γερμανίδα Καγκελάριος σημείωσε ότι οι διαπραγματεύσεις ήταν «πολύ δύσκολες» και ότι γνώριζε πως «θα είναι πρόκληση η όλη διαδικασία», όμως η συμφωνία αποτελεί «καλό σημάδι» για την Ευρώπη.