Θρίλερ στις Βρυξέλλες-Τέταρτη ημέρα διαπραγματεύσεων
Χωρίς συμφωνία κατέληξαν οι μαραθώνιες ολονύχτιες διαπραγματεύσεις στη Σύνοδο Κορυφής και όλα δείχνουν ότι η συμφωνία για το Ταμείο Ανάκαμψης και τον επταετή προϋπολογισμό της ΕΕ θα εξελιχθεί σε θρίλερ.
Οι 27 ηγέτες διαβουλεύονταν όλο το βράδυ για να βρουν κοινό τόπο και να καταλήξουν σε συμφωνία για το σχέδιο ανάκαμψης των ευρωπαϊκών οικονομιών από την πανδημία του κορωνοϊού, ενώ στις 7 το πρωί ο εκπρόσωπος του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ανακοίνωσε τη λήξη της Ολομέλειας της Συνόδου, ενημερώνοντας αρχικά ότι θα συνεχιστεί στις 3 μετά το μεσημέρι και εν συνεχεία διορθώνοντας ότι θα συνεχιστεί τελικά στις 5.
Σύμφωνα με συγκλίνουσες πηγές, μέχρι την ώρα εκείνη θα διανεμηθεί στις αντιπροσωπείες των 27 χωρών μελών της ΕΕ νέα πρόταση, η οποία θα προβλέπει ότι το ποσό του ταμείου ανάκαμψης θα ανέρχεται σε 750 δισεκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων τα 390 δισεκατομμύρια ευρώ θα αποτελούν επιχορηγήσεις και τα υπόλοιπα 360 δισεκατομμύρια δάνεια.
Το αρχικό σχέδιο, το οποίο είχαν χαρακτηρίσει απαράδεκτο οι λεγόμενες «φειδωλές» χώρες (Ολλανδία, Αυστρία, Σουηδία, Δανία και Φινλανδία), προέβλεπε το ότι ποσό των επιχορηγήσεων που θα μπορούσαν να λάβουν οι χώρες μέλη να ανέρχεται σε 500 δισεκατομμύρια ευρώ.
Η Γαλλία και η Γερμανία άσκησαν πιέσεις ώστε το ποσό να παραμείνει γύρω στα 400 δισεκατομμύρια ευρώ.
«Πλέον υπάρχει πεδίο συμφωνίας», σχολίασε ευρωπαϊκή πηγή.
«Οι σκληρές διαπραγματεύσεις μόλις έφθασαν στο τέλος τους και μπορούμε να είμαστε πολύ ικανοποιημένοι για το σημερινό αποτέλεσμα. Θα συνεχίσουμε το απόγευμα», ανέφερε ο Αυστριακός καγκελάριος Σεμπάστιαν Κουρτς μέσω Twitter.
Και ο πρωθυπουργός της Ολλανδίας Μαρκ Ρούτε εκτίμησε ότι σημειώνεται πρόοδος στις διαπραγματεύσεις μιλώντας σε δημοσιογράφους.
«Υπήρξαν στιγμές που τα πράγματα δεν έμοιαζαν καλά χθες βράδυ, αλλά η αίσθησή μου είναι ότι συνολικά κάνουμε πρόοδο», είπε ο Ρούτε.
Δήλωσε ακόμη πως είναι ευτυχής με τις τρέχουσες προτάσεις πάνω στο τραπέζι για το ταμείο ανάκαμψης και το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ.
«Η ερώτηση είναι η ακόλουθη: είναι οι 27 ηγέτες , οι υπεύθυνοι για τους λαούς της Ευρώπης, ικανοί να χτίσουν ευρωπαϊκή ενότητα και εμπιστοσύνη; Ή μ’ ένα δάκρυ, θα παρουσιάσουμε το πρόσωπο μιας αδύναμης Ευρώπης, η οποία υπονομεύεται από την κακοπιστία;» ανέφερε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Ο Σαρλ Μισέλ υπενθύμισε στους 27 ηγέτες της ΕΕ πως περισσότεροι από 600.000 άνθρωποι έχουν πεθάνει από τον κορωνοϊό παγκοσμίως και είναι στο δικό τους χέρι να σταθούν ενωμένοι ενώπιον αυτής της πρωτοφανούς κρίσης.
«Ελπίδα μου είναι πως θα καταλήξουμε σε συμφωνία και πως ο τίτλος… αύριο θα είναι πως η ΕΕ εκτέλεσε την επικίνδυνη αποστολή», είπε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στο τρίτο δείπνο των ηγετών χθες στις Βρυξέλλες. «Αυτή είναι ολόψυχα η ευχή μου… μετά από τρεις ημέρες ασταμάτητης εργασίας.»
Στο τραπέζι βρίσκονται το πακέτο 1,8 τρισεκ. ευρώ για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ και το ταμείο ανάκαμψης, με τα 750 δισεκ. ευρώ (500 δισ. επιχορηγήσεις, 250 δισ. δάνεια). Τα 750 δις θα συγκεντρωθούν, εξ ονόματος όλων των χωρών μελών, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις αγορές κεφαλαίων. Θα πρόκειται για ένα ιστορικό βήμα προς τη στενότερη ολοκλήρωση. Κατόπιν, το ποσό αναμένεται να διατεθεί κυρίως στις χώρες του ευρωπαϊκού νότου (Ιταλία, Ισπανία...) που υπέστησαν τα βαρύτερα χτυπήματα από την πανδημία.
Μια ομάδα «φειδωλών» χωρών της βόρειας Ευρώπης πιέζουν ο ποσό που θα διατεθεί υπό μορφή δωρεών ή επιχορηγήσεων να είναι μικρότερο και μεγαλύτερο μέρος του κεφαλαίου του ταμείου να διατεθεί υπό τη μορφή δανείων. Η εισήγηση να διατεθούν 400 δισεκ. ευρώ ως δωρεές, ενισχύσεις και επιχορηγήσεις (από 500 δισεκ. που προέβλεπε η αρχική πρόταση) απορρίφθηκε από το μπλοκ του Βορρά, που θέλει το ποσό να περιοριστεί στα 350 δισεκατομμύρια.
Σύμφωνα με τους ανταποκριτές των FT και του AFP στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων υπάρχει νέα πρόταση για 390 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις.
Σύμφωνα με αξιωματούχο, στην διάρκεια των συζητήσεων της τρίτης ημέρας «υπήρξε ένα μπρα ντε φερ για το αν πρέπει το ποσό των επιχορηγήσεων να πέσει κάτω από τα 400 δις ή όχι». Παράλληλα, σημείωσε πως και το θέμα της σύνδεσης της χρηματοδότησης με την τήρηση των αρχών του κράτους δίκαιου «καταρρέει», με τις χώρες του Βίσεγκραντ να αντιδρούν.
Το γκρουπ των «φειδωλών» πρότεινε ακόμη να μειωθεί στα 700 δις. το Ταμείο Ανάκαμψης (από 750 που είναι η πρόταση της Κομισιόν).
Νωρίτερα διπλωματικές πηγές ανέφεραν ότι θα μπορούσαν τα δύο «μπλοκ», αυτά του Νότου και των «φειδωλών» να συμβιβαστούν στην ιδέα του να δοθούν επιχορηγήσεις 375 δις ευρώ (αντί για 500 δις) και τα υπόλοιπα 375 δισ. σε δάνεια, όμως, όπως αναφέρει το Politico, σε αυτό αντιστέκεται έντονα ο Εμανουέλ Μακρόν.
Η παρέμβαση Μητσοτάκη και το Κράτος Δικαίου
Χθες ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε ότι «από την πρώτη στιγμή έχω επισημάνει ότι όλοι πρέπει να κάνουμε συμβιβασμούς, αλλά αυτοί οι συμβιβασμοί δε μπορεί να είναι τέτοιοι που να αποδυναμώνουν τη φιλοδοξία μας για μία γενναία ευρωπαϊκή αντίδραση στην κρίση του κορωνοϊού και την οικονομική καταιγίδα που έχει προκαλέσει», επιμένοντας ότι «δεν έχουμε το περιθώριο να εμφανιστούμε διαιρεμένοι ή αδύναμοι».
Ένα ακόμα ζήτημα είναι ο σεβασμός του «κράτος δικαίου» που τίθεται ως προϋπόθεση για εκταμιεύσεις με την Πολωνία και την Ουγγαρία να ασκούν πιέσεις.
«Δεν ξέρω για ποιον προσωπικό λόγο ο Ολλανδός πρωθυπουργός μισεί εμένα ή την Ουγγαρία. Αλλά επιτίθεται σκληρά. Και λέει ξεκάθαρα ότι επειδή η Ουγγαρία, κατά την άποψή του, δεν σέβεται το κράτος δικαίου, θα πρέπει να τιμωρηθεί οικονομικά», δήλωσε ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν σε δημοσιογράφους.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει να συνδεθεί η χορήγηση ευρωπαϊκών πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης με το κράτος δικαίου. Ωστόσο, η Ουγγαρία, η Πολωνία και η Σλοβενία εναντιώνονται στον όρο αυτό.
Παράλληλα, ορισμένοι από τους «φειδωλούς» ζητούν από τον Σαρλ Μισέλ να μειώσει τα 750 δισεκατομμύρια ευρώ στα 700 και η αντιστοιχία επιχορηγήσεων και δανείων να είναι 50%-50%. Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σύμφωνα με ευρωπαϊκές πηγές δεν είναι διατεθειμένος να μειώσει το ποσό των επιχορηγήσεων κάτω από τα 400 δισεκατομμύρια ευρώ.