Σύνοδος Κορυφής: Συνεχίζεται το σκληρό πόκερ στις Βρυξέλλες

Πυρετός διαβουλεύσεων στις Βρυξέλλες, με τη διαπραγμάτευση για το Ταμείο Ανάπτυξης να εξελίσσεται σε ένα ατελείωτο θρίλερ.

Κατά τη σημερινή ημέρα υπήρξαν συζητήσεις ανά «ομάδες».

H Ολομέλεια των 27 της ΕΕ δεν έχει συνέλθει ακόμα, με την ώρα έναρξης της κοινής συνεδρίασης να αλλάζει συνεχώς. Και ενώ ήταν προγραμματισμένο να ξεκινήσει στις 20:00, ο εκπρόσωπος του Σαρλ Μισέλ ανακοίνωσε στις 20:20 στο Twitter ότι οι ηγέτες των «27»... δειπνούν.

Οι διαπραγματεύσεις αναμένεται να συνεχιστούν, πιθανότατα κατά τη διάρκεια της νύχτας. Σύμφωνα με πληροφορίες που μετέδωσε ο ΣΚΑΪ, πάντως, δεν αποκλείεται η Σύνοδος να πάρει παράταση για μια ημέρα ακόμη και να συνεχιστεί και τη Δευτέρα. Αν όντως συμβεί κάτι τέτοιο θα είναι η πρώτη φορά που γίνεται ύστερα από 20 χρόνια, καθώς 4ήμερη ήταν και η Σύνοδος για την υπογραφή της Συνθήκης της Νίκαιας.

Σε κάθε περίπτωση η συνέχιση μέχρι αυτή την ώρα της Συνόδου δείχνει το σύνθετο των διαβουλεύσεων που βρίσκονται σε εξέλιξη, αλλά φανερώνει και τη διάθεση των χωρών να συνεχίσουν την προσπάθεια για την εξεύρεση μιας λύσης.

Σύμφωνα με τον ΣΚΑΪ είναι επίσης πιθανό ο Σαρλ Μισέλ κατά τη διάρκεια του δείπνου να καταθέσει τη νέα του πρόταση για το Ταμείο Ανάπτυξης η οποία θα αντικατροπτίζει και θα συνθέτει όλα αυτά που συζητήθηκαν κατά τις πολυμερείς και διμερείς συναντήσεις σήμερα, στη βελγική πρωτεύουσα.

Ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, αρχικά, συναντήθηκε με τους Α. Μέρκελ, Εμ. Μακρόν, Τζ. Κόντε και Π. Σάντσεθ, συνάντηση στην οποία συμμετείχαν επίσης η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ και ο πρωθυπουργός της Πορτογαλίας Αντόνιο Κόστα.

Στη συνέχεια, ο κ. Μητσοτάκης μαζί με τους ομολόγους του της Ισπανίας, Πέδρο Σάντσεθ, της Ιταλίας, Τζουζέπε Κόντε, και της Πορτογαλίας, Αντόνιο Κόστα, είχε συνάντηση με τους ηγέτες των «φειδωλών» χωρών, δηλαδή των Ολλανδίας, Δανίας, Αυστρίας, Σουηδίας, αλλά και της Φινλανδίας, που φαίνεται να γίνεται το πέμπτο μέλος των «frugal».
Στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής πραγματοποιήθηκαν και άλλες ολιγομερείς συναντήσεις, κυρίως του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ: με εκπροσώπους των «φειδωλών», με τους ηγέτες των χωρών του Βίσεγκραντ κ.λπ.

Σύμφωνα με το Politico, οι τέσσερις «φειδωλές» χώρες, ήτοι η Αυστρία, η Δανία, η Ολλανδία και η Σουηδία, πιέζουν για επιχορηγήσεις 350 δισ. ευρώ και δάνεια 350 δισ. ευρώ (ενώ η πρόταση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ήταν 500 δισ. και 250 δισ, ευρώ, αντίστοιχα), κάτι που σημαίνει ότι θέλουν το συνολικό ποσό για το Ταμείο Ανάκαμψης να μειωθεί στα 700 δισ. ευρώ, με σαφώς λιγότερες επιχορηγήσεις και περισσότερα δάνεια.

Είναι χαρακτηριστικό ότι αισιόδοξος πως «τα πράγματα εξελίσσονται σε μια δίκαιη κατεύθυνση» εμφανιζόταν το απόγευμα της Κυριακής ο ομοσπονδιακός καγκελάριος της Αυστρίας Σεμπάστιαν Κουρτς, προσθέτοντας ότι «εδώ και ημέρες υπήρξε κίνηση προς την κατεύθυνσή μας», δηλαδή την μείωση των επιχορηγήσεων. Ο ίδιος, μαζί με τους πρωθυπουργούς των τριών άλλων χωρών της αυτοαποκαλούμενης «ομάδας των τεσσάρων φειδωλών» (Αυστρία, Δανία, Ολλανδία, Σουηδία) και με την πρωθυπουργό της Φινλανδίας, είχε συνάντηση σε έναν μικρό γύρο το απόγευμα με τους αρχηγούς των κυβερνήσεων Ελλάδας, Ισπανίας, Ιταλίας και Πορτογαλίας.

Στις δηλώσεις του, ο Αυστριακός καγκελάριος άφηνε να εννοηθεί ότι θα μπορούσε να υπάρξει μεγαλύτερη έκπτωση για την ετήσια συνεισφορά της Αυστρίας στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, η οποία, σύμφωνα με το τρέχον σχέδιο, φέρεται πως θα είναι ύψους 287 εκατομμυρίων, ενώ αρχικά προβλέπονταν μόνο 137 εκατομμύρια και κατόπιν 237 εκατομμύρια ευρώ .

Ένα αμφιλεγόμενο ζήτημα είναι η σχέση μεταξύ επιχορηγήσεων και επιστρεπτέων δανείων στο Ταμείο Ανάπτυξης της ΕΕ ύψους 750 δισεκατομμυρίων ευρώ, για το οποίο η Αυστρία, η Δανία, η Ολλανδία και η Σουηδία θέλουν να μειώσουν τις επιχορηγήσεις κάτω από 400 δισεκατομμύρια ευρώ (αντί των αρχικών 500 δισεκατομμυρίων ευρώ), που όμως απορρίπτουν οι χώρες του Νότου, αλλά και η Γερμανία και η Γαλλία.

Όπως δήλωνε το απόγευμα ο πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου Ξαβιέ Μπετέλ, «σπάνια έχω δει τόσο διαμετρικά αντίθετες θέσεις» σε τόσους πολλούς τομείς, ενώ ο ίδιος τόνιζε ότι «είναι μια στιγμή αλληλεγγύης, γιατί αν κάποιες χώρες καταρρεύσουν, πιστεύω ότι μπορεί να έχει συνέπειες για άλλες».
.

Το τι συμβαίνει στη Σύνοδο Κορυφής και για την πορεία των διαπραγματεύσεων είχε περιγράψει νωρίτερα ο Τζουζέπε Κόντε.

Πιο αναλυτικά, ο Ιταλός πρωθυπουργός τόνισε:

«Η διαπραγμάτευση συνεχίζεται. Από την μία έχουμε την συντριπτική πλειοψηφία των χωρών – συμπεριλαμβανομένων των μεγαλύτερων, Γερμανία, Γαλλία, Ισπανία και Ιταλία, οι οποίες υπερασπίζονται τους ευρωπαϊκό όραμα και τους ευρωπαϊκους θεσμούς– και από την άλλη λίγες χώρες, τις λεγόμενες "φειδωλές"».

Ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν κατηγόρησε σήμερα τον Ολλανδό ομόλογό του, τον Μαρκ Ρούτε, ότι θέλει «να τιμωρήσει οικονομικά» τη χώρα του, καθώς επιμένει να συνδεθεί ο σεβασμός στο κράτος δικαίου με την εκταμίευση ευρωπαϊκών κονδυλίων στο πλαίσιο του σχεδίου ανάκαμψης της ΕΕ.

«Δεν ξέρω για ποιον προσωπικό λόγο ο Ολλανδός πρωθυπουργός μισεί εμένα ή την Ουγγαρία. Αλλά επιτίθεται σκληρά. Και λέει ξεκάθαρα ότι επειδή η Ουγγαρία, κατά την άποψή του, δεν σέβεται το κράτος δικαίου, θα πρέπει να τιμωρηθεί οικονομικά», είπε ο Όρμπαν μιλώντας σε δημοσιογράφους.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προτείνει να συνδεθεί η χορήγηση ευρωπαϊκών πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης –για το οποίο διαπραγματεύονται από την Παρασκευή οι Ευρωπαίοι ηγέτες στις Βρυξέλλες– με το κράτος δικαίου. Η Ουγγαρία, η Πολωνία και η Σλοβενία αντιτίθενται σε αυτόν τον όρο. Η Βουδαπέστη εκτιμά ότι υπάρχουν άλλοι μηχανισμοί στις ευρωπαϊκές Συνθήκες που εγγυώνται το κράτος δικαίου. Εξάλλου, εδώ και δύο χρόνια το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει ενεργοποιήσει τη λεγόμενη «διαδικασία του άρθρου 7» (της Συνθήκης της ΕΕ) για την επιβολή κυρώσεων στην Ουγγαρία λόγω κατάφωρης παραβίασης των αξιών επί των οποίων ιδρύθηκε η Ένωση. Παρ’ ότι έχουν γίνει πολλές συζητήσεις επί του θέματος αυτού, ακόμη δεν έχει ληφθεί καμία απόφαση.

Η θέση του Ρούτε «δεν είναι αποδεκτή», είπε ο Όρμπαν, επειδή η διαδικασία είναι ακόμη σε εξέλιξη και δεν έχουν εξαχθεί συμπεράσματα για το κράτος δικαίου στην Ουγγαρία.

Η Ουγγαρία διαβεβαιώνει ότι ζήτησε από τη γερμανική προεδρία της ΕΕ «να εγγυηθεί ότι το Συμβούλιο θα συζητήσει και θα λάβει μια απόφαση». «Κάντε το, σας παρακαλώ. Αντί να δημιουργούμε έναν νέο μηχανισμό, ολοκληρώστε αυτό που έχει ήδη ξεκινήσει, πάρτε μια απόφαση για την Ουγγαρία το συντομότερο δυνατόν», είπε ο Όρμπαν, επισημαίνοντας ότι η δημιουργία ενός «νέου μηχανισμού» θα απαιτούσε χρονοβόρες διαπραγματεύσεις επειδή θα πρέπει να τροποποιηθούν οι Συνθήκες.

Το θέμα συζητήθηκε κατά το δείπνο που είχαν οι ηγέτες το βράδυ του Σαββάτου. Ένας Ευρωπαίος διπλωμάτης είπε ότι ο Ρούτε και η πρωθυπουργός της Φινλανδίας Σάνα Μάρι υπερασπίστηκαν την πρόταση περί σύνδεσης των κονδυλίων με το κράτος δικαίου. «Σε τελική ανάλυση, δεν πιστεύω ότι η σύνοδος αυτή θα καταρρεύσει λόγω των χρημάτων», είπε η πηγή αυτή, επισημαίνοντας ότι η αντιπαράθεση μεταξύ Όρμπαν και Ρούτε είναι μια από τις αιτίες που μπλοκάρουν οι συζητήσεις. «Το πρόβλημα είναι ότι αυτά τα θέματα είναι θεμελιώδη και δεν θα επιλυθούν απλώς με μια δεύτερη σύνοδο», πρόσθεσε ο ίδιος διπλωμάτης.

Ο Πολωνός πρωθυπουργός Ματέους Μοραβιέτσκι επανέλαβε σήμερα ότι δεν πρόκειται να συμφωνήσει στην εφαρμογή ενός νέου μηχανισμού με τον οποίο θα αποκλείονται από την εκταμίευση κονδυλίων οι χώρες που παραβιάζουν το κράτος δικαίου, όπως έχει προταθεί στο πλαίσιο του σχεδίου οικονομικής ανάκαμψης στην ΕΕ μετά την πανδημία της Covid-19.

Ο Μοραβιέτσκι είπε ότι οι ηγέτες των χωρών παραμένουν διχασμένοι σε διάφορα θέματα, όπως στις επιστροφές κονδυλίων, ή το ποσοστό επιχορηγήσεων και δανείων στο πλαίσιο του νέου Ταμείου Ανάκαμψης.

«Οι θέσεις έρχονται εγγύτερα αλλά δεν είναι ακόμη αρκετά κοντά», κατέληξε, προσερχόμενος στη σύνοδο για την Τρίτη ημέρα των διαπραγματεύσεων.