Παζάρι στις Βρυξέλλες για το Ταμείο Ανάκαμψης -Οι κόντρες, το «αγκάθια» και η ελληνική θέση
Το μεγάλο παζάρι για το δισεκατομμύρια του Ταμείου Ανάκαμψης ξεκίνησε το πρωί της Παρασκευής στις Βρυξέλλες, σε ένα περιβάλλον τελείως διαφορετικό από τα συνηθισμένα. Με μάσκες, αποστάσεις και αγκώνες αντί για χειραψίες.
Οι ηγέτες προσήλθαν με διάθεση να βρεθεί μια λύση για το Ταμείο που θα βοηθήσουν στην ανάκαμψη της Ευρώπης από την κρίση του κορωνοϊού.
Οι πληροφορίες για το τι συμβαίνει στην αίθουσα των Βρυξελλών που συνεδρίασαν -σε αποστάσεις- οι 27 ηγέτες της ΕΕ, (επί ένα 7ωρο αρχικά και ακολούθησε διάλειμμα για διμερείς συναντήσεις), μιλούν για μια εν εξελίξει... ζωηρή συζήτηση.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Ελληνας πρωθυπουργός εμμένει τις θέσεις με τις οποίες προσήλθε στη Σύνοδο Κορυφής για το Ταμείο Ανάκαμψης. Δηλαδή, ζητεί να είναι ακέραιο το πρόγραμμα, καθώς και να παραμείνει η αναλογία επιχορηγήσεων-δανείων. Επιπροσθέτως, η ελληνική πλευρά τάσσεται κατά του επιμερισμού 70-30, όπως η πλειονότητα των χωρών, υπογραμμίζοντας ότι είναι επιθυμητή η προβλεψιμότητα και όχι η αβεβαιότητα.
Παράλληλα, σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, η Αθήνα είναι υπέρ της μεγαλύτερης διάρκειας του προγράμματος, ενώ τονίζει ότι υπάρχει ήδη έτοιμο σχέδιο. Αναφορικά με το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, η ελληνική πλευρά ζητεί να δοθεί έμφαση στο Ταμείο Ασφάλειας Συνόρων.
Μέχρι στιγμής, πάντως, φαίνεται ότι δεν υπάρχει περιθώριο απομάκρυνσης από την πρόταση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ.
Όπως μεταδίδουν τα μέσα ενημέρωσης στη Ρώμη, ο Ιταλός πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε στη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες ήρθε σε ευθεία σύγκρουση με τον Ολλανδό πρωθυπουργό, Μαρκ Ρούτε.
Όπως διέρρευσαν συνεργάτες του Ιταλού πρωθυπουργού, ο Κόντε τόνισε ότι «η πρόταση Ρούτε είναι μη συμβατή με τις ευρωπαϊκές συνθήκες και μη εφαρμόσιμη σε πολιτικό επίπεδο». Υπενθυμίζεται ότι η Ολλανδία έχει ζητήσει κάθε χώρα να μπορεί να απορρίπτει, με βέτο, τα σχέδια μεταρρυθμίσεων που θα παρουσιάσουν τα κράτη-μέλη τα οποία θα λάβουν την οικονομική στήριξη του Ταμείου Ανάκαμψης.
«Ο Κόντε αποδόμησε τη θέση αυτή, με μια παρέμβαση η οποία βασίσθηκε σε αναλυτικές νομικές αρχές», τονίζει ο ιταλικός Τύπος. Παράλληλα, πάντως, σύμφωνα με την εφημερίδα La Repubblica, είναι σαφές ότι «η όλη πορεία της διαπραγμάτευσης είναι ανηφορική».
Η ιταλική δημόσια τηλεόραση Rai, τέλος, σε ό,τι αφορά την έγκριση των σχεδίων μεταρρυθμίσεων των διαφόρων χωρών, τονίζει ότι μπορεί, τελικά, να μη θεωρηθεί αρκετό μόνο το «πράσινο φως» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αλλά να χρειαστεί και το «ελεύθερο» από μια ενισχυμένη πλειοψηφία κρατών-μελών της Ένωσης.
Αν δεν επιτευχθεί μια ικανοποιητική λύση, προσθέτει η Rai, η Ιταλία θα μπορούσε να θέσει βέτο κατά την τελική έγκριση του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου της ΕΕ.
Σύμφωνα με το Politico και τον David M. Herszenhorn, η συζήτηση των ηγετών περιστρέφεται γύρω από τρεις άξονες: το συνολικό μέγεθος του πακέτου προϋπολογισμού και ανάκαμψης, συμπεριλαμβανομένων των επιχορηγήσεων και των δανείων, τους μηχανισμούς, ιδίως όσον αφορά την εκταμίευση των κεφαλαίων, και τις επιστροφές που περιορίζουν τις συνεισφορές για τους μεγαλύτερους πληρωτές στον προϋπολογισμό.
Σύμφωνα με έναν διπλωμάτη της ΕΕ, οι ηγέτες έχουν ευθυγραμμιστεί γενικά, όπως αναμενόταν, η Δανία «να ηγηθεί της επιβάρυνσης» στο συνολικό ανώτατο όριο του προϋπολογισμού και να διατηρήσει τη μείωση εισφορών, ενώ η Γαλλία πιέζει να τερματίσει τις επιστροφές μια για πάντα. Ο πρωθυπουργός της Ολλανδίας, Μαρκ Ρούτε, έκανε μια νέα προσέγγιση, σύμφωνα με το Politico, που ονομάζεται «μηχανισμός διακανονισμού εκταμιεύσεων». Από την πλευρά του, ο Ιταλός Τζουζέπε Κόντε και ο Ισπανός Πέδρο Σάντσεθ έχουν καταστήσει σαφές ότι η πρόταση της Κομισιόν πρέπει να είναι το ελάχιστο και ότι δεν απαιτούνται περαιτέρω περικοπές.
Παράλληλα, ένας αξιωματούχος της ΕΕ, που παρακολουθεί τις συνομιλίες, επιβεβαίωσε ότι οι ηγέτες παραμένουν επικεντρωμένοι σε αυτά τα τρία θέματα και υπάρχει μια καλή διάθεση απ’ όλο το τραπέζι. Αυτό χαρακτήρισε ως «καλό σημάδι». «Μέχρι στιγμής η θερμοκρασία στο δωμάτιο δεν έχει ανέβει ουσιαστικά. Φαίνεται ότι οι ηγέτες διατηρούν την ενέργειά τους γι' αυτό που θα έρθει αύριο», τόνισε.
Ο ανταποκριτής Florian Eder αναφέρει ότι o Σαρλ Μισέλ πρότεινε μια συμβιβαστική ιδέα για τους ηγέτες της ΕΕ, σύμφωνα με δύο διπλωμάτες της ΕΕ: Πρόκειται για έναν μηχανισμό που ονομάζεται «φρένο έκτακτης ανάγκης», το οποίο θα επιτρέπει τη συζήτηση σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, εάν υπάρχει δυσαρέσκεια με τα εθνικά σχέδια μεταρρυθμίσεων μιας άλλης χώρας.
Το Ταμείο Ανάκαμψης έχει σχεδιαστεί ειδικά για την αντιμετώπιση της κρίσης του κορωνοϊού. Χώρες όπως η Αυστρία, η Ολλανδία και η Φινλανδία αντιτίθεται στη διανομή χρημάτων με τη μορφή επιχορηγήσεων. Την ίδια στιγμή, οι χώρες παραμένουν διχασμένες σχετικά με τα κριτήρια που πρέπει να χρησιμοποιηθούν για τον καθορισμό της διανομής. Υπάρχει επίσης πίεση από ορισμένες χώρες να επιλέξουν μικρότερο προϋπολογισμό από αυτόν που πρότεινε η Κομισιόν και ο Σαρλ Μισέλ.
Από τα 750 δισεκατομμύρια ευρώ, τα 310 δισ. θα διανεμηθούν με βάση έναν τύπο που θα λαμβάνει υπόψη το κατά κεφαλήν ΑΕΠ και τα επίπεδα ανεργίας μεταξύ 2015 και 2019, σύμφωνα με την πρόταση της Κομισιόν. Στο συμβιβαστικό του σχέδιο, ο Σαρλ Μισέλ πρότεινε την προσαρμογή αυτής της φόρμουλας και τον τελευταίο χρόνο του προγράμματος, λαμβάνοντας υπόψη μόνο τη μείωση του ΑΕΠ.