Εκλογές στη Βρετανία: Το διακύβευμα για τη βρετανική οικονομία
Τα δύο βασικά κόμματα στις αυριανές εκλογές στη Βρετανία προσφέρουν αντικρουόμενα σχέδια για τις δαπάνες, τους φόρους, τον ρόλο του κράτους, τα εργατικά συνδικάτα και το Brexit.
Ακολουθεί μια περίληψη των βασικών οικονομικών πολιτικών του Συντηρητικού Κόμματος του πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον και του Εργατικού Κόμματος του Τζέρεμι Κόρμπιν.
Ο Τζόνσον ήδη χαλαρώνει τους περιορισμούς ύστερα από σχεδόν 10 χρόνια περικοπών για τις πολλές δημόσιες υπηρεσίες. Ενέκρινε τη μεγαλύτερη αύξηση στις καθημερινές δαπάνες εδώ και 15 χρόνια τον Σεπτέμβριο.
Ωστόσο, οι προτάσεις στο προεκλογικό μανιφέστο των Συντηρητικών για περαιτέρω αυξήσεις στη χρηματοδότηση είναι μέτριες και θα σημαίνουν συνεχή λιτότητα για πολλές υπηρεσίες εκτός του συστήματος υγείας, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Δημοσιονομικών Μελετών (IFS).
Τα σχέδια των Εργατικών για τις δαπάνες κάνουν τα πλάνα του Τζόνσον να φαίνονται μικροσκοπικά.
Ο Κόρμπιν θέλει να αντιστρέψει τις περικοπές σε υπηρεσίες όπως η αστυνομία και να δώσει στους δημόσιους υπαλλήλους αύξηση 5%, κάτι που θα αυξήσει τις καθημερινές δαπάνες κατά 82,9 δισεκ. λίρες (106 δισεκ. δολάρια) τον χρόνο έως το 2024. Η αντίστοιχη αύξηση στα σχέδια των Συντηρητικών για τις δαπάνες είναι 2,9 δισεκ. λίρες.
Στις επενδύσεις, η διαφορά είναι μικρότερη, αλλά και πάλι εμφανής. Σε μια κυβέρνηση Συντηρητικών, θα αυξηθούν κατά περίπου 20 δισεκ. λίρες τον χρόνο ή το ένα τρίτο της αύξησης που σχεδιάζουν οι Εργατικοί.
Το IFS έχει πει ότι τα σχέδια των Εργατικών είναι πολύ μεγάλα για να εφαρμοστούν, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα.
Ο Τζόνσον σταδιακά θα αυξήσει το όριο πάνω από το οποίο οι εργαζόμενοι καταβάλουν εισφορές κοινωνικής ασφάλισης. Έχει επίσης αποκλείσει την αύξηση του φόρου εισοδήματος και του ΦΠΑ.
Ο Κόρμπιν έχει πει ότι οι αυξήσεις δαπανών των Εργατικών θα χρηματοδοτηθούν κυρίως από υψηλότερους φόρους για τις επιχειρήσεις και τους ιδιώτες που βρίσκονται στην ανώτερη εισοδηματική κλίμακα.
Το IFS έχει πει ότι και τα δύο κόμματα πιθανόν θα πρέπει να αυξήσουν περαιτέρω τους φόρους ή να δανειστούν περισσότερο, εάν εμμείνουν στα σχέδιά τους.
Η αριστερή ηγεσία των Εργατικών θέλει να επαναφέρει το κράτος στο επίκεντρο της βρετανικής οικονομίας. Τα σχέδια για εθνικοποίηση των δικτύων ενέργειας, των επιχειρήσεων ύδρευσης, των σιδηροδρομικών δικτύων και των ταχυδρομείων διευρύνθηκαν τον περασμένο μήνα προκειμένου να συμπεριλάβουν το δίκτυο σταθερής τηλεφωνίας του τηλεπικοινωνιακού οργανισμού BT ώστε να δοθεί ελεύθερο ευρυζωνικό δίκτυο σε όλους.
Οι Εργατικοί υποστηρίζουν ότι οι εργαζόμενοι σε μεγάλες επιχειρήσεις θα λάβουν ποσοστό 10% μέσω των Ταμείων Συμμετοχικής Ιδιοκτησίας, που θα μοιράζονται τα κέρδη με το προσωπικό και θα δίνουν κεφάλαια σε κυβερνητικά προγράμματα μαθητείας.
Ο Τζόνσον τάσσεται υπέρ πολιτικών της ελεύθερης αγοράς, αλλά έχει προτείνει νέους κανόνες για την κρατική βοήθεια, την αλλαγή των πολιτικών για τις κρατικές προμήθειες και τη μεταρρύθμιση του γεωργικού τομέα ώστε δημόσιοι φορείς να αγοράζουν περισσότερα βρετανικά προϊόντα.
Οι Εργατικοί έχουν υποσχεθεί «μεγάλη επέκταση των μεμονωμένων και των συλλογικών δικαιωμάτων» προκειμένου να δοθούν μεγαλύτερες εξουσίες στα συνδικάτα.
Η σχέση της Βρετανίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση θα επηρεάσει ιδιαίτερα την οικονομία.
Ο Τζόνσον θέλει η Βρετανία να αποχωρήσει έως τις 31 Ιανουαρίου και να εξασφαλίσει μια εμπορική συμφωνία με το μπλοκ έως τα τέλη του 2020 όταν θα λήξει η μεταβατική περίοδος, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να τεθούν σε ισχύ δασμοί σε βρετανικά προϊόντα και υπηρεσίες και άλλα εμπόδια στο εμπόριο. Ο Τζόνσον υποστηρίζει ότι ο τερματισμός της αβεβαιότητας του Brexit θα «απελευθερώσει ένα μεγάλο κύμα επενδύσεων» και θα τονώσει την οικονομία. Ωστόσο, η επίτευξη μιας νέας συμφωνίας πριν από το τέλος του επόμενου έτους θεωρείται δύσκολη δεδομένης της περιπλοκότητας των εμπορικών διαπραγματεύσεων.
Ο Κόρμπιν δηλώνει ότι θα διαπραγματευθεί μια νέα συμφωνία εξόδου και θα τη θέσει σε δημοψήφισμα, αυξάνοντας τις πιθανότητες να ανακληθεί τελείως η απόφαση για το Brexit. Το υπουργείο Οικονομικών εκτίμησε το 2018 ότι η επίτευξη μιας συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου με την ΕΕ θα μειώσει το μέγεθος της οικονομίας κατά περίπου 5% έως τα μέσα του 2030, συγκριτικά με την παραμονή στην ΕΕ.
Η πρόταση των Εργατικών για παραμονή στην τελωνειακή ένωση της ΕΕ με στενή ευθυγράμμιση με την ενιαία αγορά θεωρείται από πολλούς ότι είναι λιγότερο επιζήμια για την οικονομία.