Το προσφυγικό «στριμώχνει» την ΕΕ για Ιταλία και Ισπανία
Μία μονομαχία, 160 πρόσφυγες και ολάκερη η Ευρώπη που γυρίζει την πλάτη της στο δράμα που εκτυλίσσεται στη Μεσόγειο. Για 17 ατέλειωτες- για τους διασωθέντες πρόσφυγες- ημέρες, ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ κι ο Ιταλός υπουργός Εσωτερικών Ματέο Σαλβίνι αποτελούν τους δύο πόλους στην πολιτική διαμάχη για την υποδοχή των 160 προσφύγων πάνω στο σκάφος της ΜΚΟ Open Arms, με την Ευρώπη, η οποία κινείται σε αργούς ρυθμούς και τον πρόεδρό της, όπως και τον αρμόδιο επίτροπο Μετανάστευσης απόντες, να περιορίζεται να προσφέρει απλώς υπηρεσίες συντονισμού και να επαναλαμβάνει πως δεν έχει αρμοδιότητες για να παρέμβει ώστε να τερματισθεί η τραγωδία τούτη, που έχει μετατρέψει τη Μεσόγειο στην πιο θανατηφόρο μεθόριο στον πλανήτη.
Το νιοστό επεισόδιο του δράματος εξελίχθηκε χθες μετά την πρόταση της Ισπανίας να δεχθεί την αποβίβαση των προσφύγων στον λιμένα του Αλχεθίρας, που έγινε δεκτό από τις Βρυξέλλες με ένα συγχαρητήριο μήνυμα προς τη Μαδρίτη. Όμως η λύση αυτή αντικρούει λογικά την πραγματικότητα, καθώς η Ισπανία, όπως και η Ελλάδα, είναι σύμφωνα με τα στοιχεία της Frontex οι χώρες που υποδέχονται τον μεγαλύτερο αριθμό προσφύγων--παρόλο που φέτος οι ροές τους είναι κατά 30% μικρότερες από πέρυσι. Η Ιταλία βρίσκεται πολύ πιο κάτω σε αντίστοιχους αριθμούς, με τον Σαλβίνι να θριαμβολογεί πως «η Ιταλία έπαψε πλέον να είναι ο καταυλισμός προσφύγων της Ευρώπης».
Ωστόσο, η άρνηση της ισπανικής MKO να αποβιβάσει τους πρόσφυγες στον τόσο μακρινό από τη Λαμπεντούζα προορισμό του Αλχεθίρας, έφερε ακόμη μία φορά στο προσκήνιο τόσο το δράμα και τη δεινοπάθεια των προσφύγων, όσο και την έλλειψη μίας πολιτικής της ΕΕ για τη μετανάστευση και το άσυλο, που θα ανταποκρίνεται στις πραγματικότητες μίας ηπείρου με εξωτερικά σύνορα που έχουν πάψει να είναι στενά εθνικά και αποτελούν κοινή μεθόριο.
Η αδιαλλαξία του Σαλβίνι να δεχθεί τα σκάφη των ΜΚΟ στους ιταλικούς λιμένες, ανταποκρίνεται σαφώς στους εκλογικούς και πολιτικούς στόχους του ακροδεξιού ηγέτη, όμως κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει πως τους λόγους που βρίσκει αποδοχή το ξενοφοβικό του μήνυμα τους έχει καλλιεργήσει και συδαυλίσει η ανεύθυνη ευρωπαϊκή πολιτική που «ξεφορτώνεται» , μέσω του Κανονισμού του Δουβλίνου, στις χώρες πρώτης υποδοχής όλη τη διαχείριση της μεταναστευτικής κρίσης. Η αποτυχία του Κανονισμού του Δουβλίνου σε καταστάσεις κρίσης έχει γίνει πλέον ορατή, αναγκάζοντας χώρες όπως η Ελλάδα να συντηρούν, συχνά κάτω από δύσκολες, έως απάνθρωπες, συνθήκες χιλιάδες ανθρώπους σε καταυλισμούς προσφύγων.
Σε πρόσφατη συνέντευξή της στην ισπανική εφημερίδα El Pais, η μέλλουσα πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, παραδεχόταν την άνιση κατανομή και μεταχείριση που προκαλεί ο Κανονισμός του Δουβλίνου. «Αναρωτιέμαι πως είναι δυνατόν να έχει υπογραφεί μία τόσο αποτυχημένη συμφωνία», τόνιζε, προσθέτοντας πως «αυτό που θέλει η Ιταλία είναι μία τροποποίηση του δυσλειτουργικού συστήματος του Δουβλίνου». Η ίδια τόνισε πως μέλημά της θα είναι να επιδιώξει μία νέα συμφωνία για τη μετανάστευση και το άσυλο, με γνώμονα να προκύψει μία ευρωπαϊκή λύση για ένα ευρωπαϊκό πρόβλημα.
Έως τώρα, όλες οι κατά περίσταση προσπάθειες της ΕΕ να δώσει λύσεις στο πρόβλημα, που κατά κύριο λόγο βασιζόταν στην ποσοστιαία κατανομή προσφύγων στις χώρες της επικράτειάς της, αποδείχθηκαν ανεπαρκείς και προσέκρουσαν και στις αντιδράσεις χωρών, ιδίως από την Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη, παρά τις κυρώσεις που επέσειαν οι Βρυξέλλες εναντίον τους σε περίπτωση άρνησης. Αλλά και η εναλλακτική λύση να διοχετεύονται ανά περίσταση οι μετανάστες στις «πρόθυμες» χώρες, στάθηκε ανεπαρκής, προκαλώντας την αντίδραση και των χωρών υποδοχής, όπως η Ιταλία και η Ισπανία.
Η τρέχουσα ηγεσία της ΕΕ έχει παραιτηθεί πλέον από την προσπάθεια και μένουν μόνον οι υποσχέσεις της φον ντερ Λάιεν για μία νέα συμφωνία. Εντούτοις, η νέα πρόεδρος της Κομισιόν θα αναλάβει τα καθήκοντά της την 1η Νοεμβρίου. Και μέχρι τότε, η κοινή γνώμη θα παρακολουθεί καθημερινά την καταστροφική προσπάθεια να διαχειρισθεί το κάθε κράτος του Νότου ένα πρόβλημα που ανήκει σε όλη την Ευρώπη. Και η ξενοφοβική εκστρατεία πολιτικών, όπως ο Σαλβίνι, θα εξακολουθεί να βρίσκει ανταπόκριση στον απλό κόσμο, χάρη σε παρόμοια περιστατικά του σκάφους του Open Arms και μίας διάσωσης που τελικά καταλήγει σε φιάσκο.