Τέλος στην κρίση στο Γιβραλτάρ με το ιρανικό δεξαμενόπλοιο

Η κυβέρνηση του Ιράν επιβεβαίωσε ότι το δεξαμενόπλοιο που βρέθηκε στην καρδιά της διπλωματικής κρίσης μεταξύ του Λονδίνου και της Τεχεράνης αναχώρησε από το Γιβραλτάρ, όπου παρέμεινε πάνω από έξι εβδομάδες. Σύμφωνα με τον εξειδικευμένο ιστότοπο παρακολούθησης των κινήσεων των πλοίων Marine Traffic, το δεξαμενόπλοιο, που παρέμενε ακινητοποιημένο από την 4η Ιουλίου στα ανοικτά των ακτών του Γιβραλτάρ, σήκωσε άγκυρα το βράδυ κι άρχισε να κινείται προς νότο.

«Επιβεβαιώνουμε ότι το δεξαμενόπλοιό μας εγκατέλειψε το Γιβραλτάρ και πλέει σε διεθνή ύδατα έπειτα από 45 ημέρες», ανέφερε ο πρεσβευτής της Ισλαμικής Δημοκρατίας στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο Χαμίντ Μπαϊντινετζάντ, μέσω Instagram. Ο διπλωμάτης ενημέρωσε νωρίτερα ότι δύο ομάδες βρίσκονταν καθ’ οδόν προς το Γιβραλτάρ για να ετοιμάσουν το Adrian Darya 1, το ως πρότινος Grace 1, για το ταξίδι.

Οι αρχές της περιοχής δεν επιβεβαίωσαν επίσημα τον απόπλου του. Το δημόσιο τηλεοπτικό δίκτυο Gibraltar Broadcasting Corporation (GBC) πάντως μεταφόρτωσε στο Twitter ένα σύντομο βίντεο που ανέφερε πως εικονίζει το Adrian Darya 1, το πρώην Grace 1, καθώς αναχωρεί . Το πλοίο άλλαξε νηογνώμονα, πλέει πια υπό ιρανική σημαία (ως τώρα, είχε αυτήν του Παναμά).

Με ανακοίνωσή τους που δημοσιοποιήθηκε χθες, οι αρχές του «Βράχου» απέρριψαν το αίτημα σύλληψης του σκάφους που υπέβαλε η Ουάσινγκτον κατ’ εφαρμογή κυρώσεων που προβλέπει αμερικανικός νόμος. «Βάσει του ευρωπαϊκού δικαίου, το Γιβραλτάρ αδυνατεί να παράσχει τη συνδρομή που ζητήθηκε από τις ΗΠΑ», ανέφεραν. Αυτή ήταν η δεύτερη φορά που η βρετανική περιοχή απέρριψε αμερικανικό αίτημα συνδρομής στην κρίση στην οποία ενεπλάκησαν η Ουάσινγκτον, η Τεχεράνη και το Λονδίνο.

Το Grace 1 συνελήφθη από τις βρετανικές ειδικές δυνάμεις δυτικά του στενού που οδηγεί στη Μεσόγειο την 4η Ιουλίου, εξαιτίας υποψιών ότι επρόκειτο να παραβιάσει κυρώσεις της ΕΕ μεταφέροντας αργό στη Συρία, σύμμαχο του Ιράν. Η Τεχεράνη διέψευσε ότι προορισμός των 2,1 εκατομμυρίων βαρελιών πετρελαίου ήταν η Συρία.

Στο μεταξύ, εξήγησαν οι αρχές του Γιβραλτάρ, οι αρχές των ΗΠΑ υπέβαλαν πολλά αιτήματα προκειμένου το τάνκερ να παραμείνει ακινητοποιημένο και το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης εξέδωσε «ένταλμα σύλληψης» του. Όμως «το καθεστώς των κυρώσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι θεμελιωδώς διαφορετικό από εκείνο των ΗΠΑ», υπογράμμισαν οι αρχές του Γιβραλτάρ, ενώ ευρωπαϊκοί κανονισμοί «απαγορεύουν συγκεκριμένα την εφαρμογή κάποιων αμερικανικών νόμων», όπως αυτοί που αφορούν τις κυρώσεις σε βάρος του Ιράν.

Η σύλληψη του (πρώην) Γκρέις 1 προκάλεσε σοβαρή κρίση μεταξύ Λονδίνου και Τεχεράνης, με τις ιρανικές αρχές να προχωρούν δεκαπέντε ημέρες αργότερα στη σύλληψη του Stena Impero, δεξαμενόπλοιου υπό βρετανική σημαία, στο Στενό του Χορμούζ, θαλάσσια οδό μεγάλης διεθνούς σημασίας.

Τα δύο πλοία και τα πληρώματά τους μετατράπηκαν σε πιόνια στο ευρύτερο γεωπολιτικό παιγνίδι που εκτυλίσσεται από τον Μάιο του 2018, όταν οι ΗΠΑ αποσύρθηκαν από τη διεθνή συμφωνία για το πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας του Ιράν και επέβαλαν εκ νέου τις βαριές οικονομικές κυρώσεις που επέβαλαν στην Ισλαμική Δημοκρατία. Έκτοτε, η ένταση δεν σταματά να κλιμακώνεται με μόνο το τελευταίο διάστημα κατασχέσεις πλοίων, δολιοφθορές και ζημιές από νάρκες σε άλλα, την κατάρριψη κατασκοπευτικού μη επανδρωμένου αμερικανικού αεροσκάφους από το Ιράν, και το σφίξιμο του κλοιού των δρακόντειων κυρώσεων να ανεβάζουν διαρκώς το θερμόμετρο. Η αναχώρηση του δεξαμενόπλοιου οδηγεί ορισμένους παρατηρητές να εκφράζουν ελπίδες ότι θα υπάρξει αποκλιμάκωση στην περιοχή του Κόλπου.

Παράλληλα, ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ υποστήριξε χθες Κυριακή ότι «το Ιράν θα ήθελε να μιλήσουμε», κάτι που απέδωσε στην δεινή θέση που έχει βρεθεί η ιρανική οικονομία, προσθέτοντας «μπορούμε να κάνουμε κάτι πολύ γρήγορα, αλλά [οι Ιρανοί] δεν ξέρουν πώς να αρχίσουν». Ο Τραμπ έκανε τη δήλωση σε δημοσιογράφους στο Νιου Τζέρσι πριν επιβιβαστεί στο προεδρικό αεροσκάφος.