Σε αναζήτηση του διαδόχου του Ζαν Κλοντ Γιούνκερ
Στις Βρυξέλλες έχει ξεκινήσει και επίσημα η συζήτηση για τον διάδοχο του Ζαν Κλοντ Γιούνκερ στην προεδρία της Κομισιόν. Αυτή τη φορά, το ποιος θα αναλάβει το «τιμόνι» της Κομισιόν δεν είναι απλή υπόθεση, αφού δεν θα γίνει «αυτόματα», κάτι που υπογράμμισε και ο Ντόναλντ Τουσκ στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε μετά το δείπνο των ηγετών των 28 της ΕΕ.
Ο Μάνφρεντ Βέμπερ, ο επικεφαλής του ψηφοδελτίου του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ), καλείται να ξεπεράσει πολλά εμπόδια για να εξασφαλίσει την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ιδίως την εναντίωση του προέδρου της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν. Έχει επίσης μπροστά του μια δύσκολη πολιτική εξίσωση, καθώς το κεντροδεξιό ΕΛΚ βγήκε εξασθενημένο από τις ευρωεκλογές της περασμένης εβδομάδας.
Για να καταλάβει την προεδρία της Κομισιόν, ένας υποψήφιος ή μια υποψήφια θα πρέπει να λάβει την πλειοψηφία των ψήφων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και ταυτόχρονα να εξασφαλίσει την υποστήριξη τουλάχιστον 21 από τα 28 κράτη μέλη, με προϋπόθεση ότι αυτά τα κράτη μέλη αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 65% του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ.
Αυτή τη στιγμή, εννέα από τους αρχηγούς των κρατών και των κυβερνήσεων της ΕΕ χαρακτηρίζονται φιλελεύθεροι και πολλοί από αυτούς υποστηρίζουν την επίτροπο Μαργκρέτε Βεστάγκερ από τη Δανία.
Οκτώ ανήκουν στο στρατόπεδο της κεντροδεξιάς, αν αφαιρεθεί από την εικόνα ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν. Ο εθνικιστής δεξιός πολιτικός έχει ξεκαθαρίσει πως δεν πρόκειται να υποστηρίξει την υποψηφιότητα του Βέμπερ, έπειτα από μια σειρά σφοδρών συγκρούσεων.
Πέντε ηγέτες ανήκουν στην κεντροαριστερά και υποστηρίζουν τον επικεφαλής του ψηφοδελτίου των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών, τον Φρανς Τίμερμανς (Ολλανδία). Ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Αλέξης Τσίπρας έχει ήδη αποκλείσει το ενδεχόμενο να ταχθεί υπέρ του Βέμπερ.
Στο ΕΚ, ο υποψήφιος ή η υποψήφια χρειάζεται 376 από τις 751 έδρες. Εάν το ΕΛΚ κατάφερνε να συνεννοηθεί με τους Σοσιαλιστές και τους Πράσινους, θα εξασφάλιζε οριακή πλειοψηφία, η οποία θα βασιζόταν — κάτι άβολο και ενοχλητικό για πολλούς — στις ψήφους των βρετανών ευρωβουλευτών, που θα αποχωρήσουν όταν το Brexit ολοκληρωθεί.
Αν πάντως η πλειοψηφία στο ΕΚ ταχθεί υπέρ του Βέμπερ, αυτό ίσως πείσει τους ηγέτες της ΕΕ να συμφωνήσουν να του ανατεθεί η προεδρία της Κομισιόν, πιθανόν στο πλαίσιο μιας ευρύτερης συμφωνίας για το πώς θα μοιραστούν τα κορυφαία αξιώματα στους ευρωπαϊκούς θεσμούς-κλειδιά.
Το συνολικό πακέτο πρέπει να εμφανίζει ισορροπία μεταξύ γεωγραφικής και πολιτικής προέλευσης, αλλά και μεταξύ των φύλων.
«Δεν συζητήσαμε ονόματα απόψε, μόνο τη διαδικασία», είπε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντάνιελ Τουσκ. «Επιβεβαιώσαμε τη συμφωνία του περσινού Φεβρουαρίου. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα διαδραματίσει ρόλο για την επιλογή του προέδρου της Κομισιόν, που δεν θα γίνει αυτόματα. Κανείς υποψήφιος δεν μπορεί να αποκλειστεί. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα προτείνει και το ευρωκοινοβούλιο θα εκλέξει. Θα πρέπει να έχει τη στήριξη της πλειοψηφίας και των δύο θεσμών», είπε ο Ντόναλντ Τουσκ, που πλέον θα ξεκινήσει τις διαπραγματεύσεις τόσο με το ευρωκοινοβούλιο, όσο και με τους ηγέτες της ΕΕ, για τον πρόεδρο της Κομισιόν και της ΕΚΤ.
Την ίδια ώρα μιλούσε στους δημοσιογράφους και η Ανγκελα Μέρκελ, η οποία διαφωνεί με τον Εμανουέλ Μακρόν στο πρόσωπο που θα πρέπει να επιλεγεί για την προεδρία της Κομισιόν. Η καγκελάριος δήλωσε ότι η συζήτηση μεταξύ των ηγετών ήταν «αρμονική». Ανέφερε ακόμη ότι συμφώνησαν ότι θα προσπαθήσουν να συμφωνήσουν στο πρόσωπο που θα προτείνουν για επικεφαλής της Κομισιόν μέχρι την επόμενη σύνοδο κορυφής, στα τέλη Ιουνίου.
Η Μέρκελ σημείωσε ότι ο πρόεδρος του ευρωκοινοβουλίου, Αντόνιο Ταγιάνι, είπε στους ηγέτες ότι η πλειοψηφία της ευρωβουλής είναι υπέρ της διαδικασίας του κορυφαίου υποψηφίου. «Αυτό ήταν ένα σημαντικό μήνυμα για το Συμβούλιο, παρότι δεν συμφωνούν όλα τα μέλη του με τη διαδικασία», πρόσθεσε.
Πάντως, η καγκελάριος- που επανέλαβε τη στήριξή της στον Μάνφρεντ Βέμπερ- τόνισε ότι η εμπειρία στο ευρωκοινοβούλιο πρέπει να θεωρείται σχετική πολιτική εμπειρία. Ενα σχόλιο που απευθυνόταν σε εκείνους που υποστηρίζουν ότι ο Βέμπερ δεν έχει τα προσόντα για πρόεδρος της Κομισιόν λόγω έλλειψης εμπειρίας.
Τα υπόλοιπα αξιώματα για τα οποία θα διεξαχθεί η διαπραγμάτευση είναι η προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, η προεδρία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η προεδρία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αλλά και το αξίωμα του ή της επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας.