Ποιες αλλαγές έρχονται στο εργασιακό καθεστώς
Τα τελευταία χρόνια, η ελληνική οικονομία έχει περάσει από «σαράντα κύματα», ενώ οι πολίτες της χώρας μας έχουν έλθει αντιμέτωποι με σωρεία περικοπών και έχουν δει τα εισοδήματά τους να ελαττώνονται δραματικά. Ταυτόχρονα, στον αντίποδα αυτού, επεβλήθησαν οδυνηρά μέτρα αύξησης της άμεσης και έμμεσης φορολογίας, των ασφαλιστικών εισφορών, καθώς και ανατίμησης των προϊόντων ανελαστικής ζήτησης. Μέσα σε όλο αυτόν τον κυκεώνα δυσμενών εξελίξεων για τη χώρα μας, το εργατικό δίκαιο βρέθηκε στο επίκεντρο των εξελίξεων και των αλλαγών. Με την υπογραφή των Μνημονίων και την επακολουθήσασα έκδοση πληθώρας νόμων, υπουργικών αποφάσεων, πράξεων υπουργικού συμβουλίου και εγκυκλίων οι διατάξεις του εργατικού δικαίου υπέστησαν ποικίλες αλλαγές και μάλιστα επί τα χείρω για το σύνολο των εργαζομένων.
Με την 6η Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου (ΠΥΣ) και το άρθρο 1 του Ν.4046/2012 ο κατώτατος μισθός διαμορφώθηκε -νομοθετικά πλέον- στο ποσό των 586,08 ευρώ για υπαλλήλους ηλικίας άνω των 25 ετών, στο ποσό των 510,35 για υπαλλήλους ηλικίας μέχρι 25 ετών, ενώ το κατώτατο ημερομίσθιο για εργατοτεχνίτες ηλικίας άνω των 25 ετών στο ποσό των 26,18 ευρώ και για εργατοτεχνίτες ηλικίας μέχρι και 25 ετών στο ποσό των 22,83 ευρώ (άγαμοι, νεοπροσλαμβανόμενοι μισθωτοί). Ταυτόχρονα, «πάγωσε» η καταβολή συγκεκριμένων επιδομάτων, ενώ επιπλέον επήλθαν αλλαγές και στον τομέα των συλλογικών διαπραγματεύσεων με την αναστολή της αρχής της ευνοϊκότερης ρύθμισης και της επεκτασιμότητας των κλαδικών συμβάσεων. Καθίσταται εύληπτο συνεπώς, πως την τελευταία εξαετία τα πλήγματα ήταν αρκετά, οι αποδοχές των εργαζομένων μειώθηκαν σημαντικά, ενώ ταυτόχρονα καταστρατηγήθηκαν και εργασιακά δικαιώματα συναρτώμενα με την ελευθερία των συλλογικών διαπραγματεύσεων των μερών, ήτοι των εργαζομένων και των εργοδοτών.
Αξίζει να αναφερθεί στο σημείο αυτό ότι βάσει στοιχείων του γερμανικού ινστιτούτου Wirtschafts-und Sozialwissenschaftliches Institut (WSI), που επικαλείται το World Economic Forum (Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ) σε άρθρο του με τίτλο «These countries have the highest minimum wages», η Ελλάδα βρίσκεται μαζί με την Αργεντινή, τη Βραζιλία, και τη Ρωσία στις τέσσερις τελευταίες θέσεις της κατάταξης με το ωρομίσθιο να ανέρχεται αντιστοίχως στο ποσό των 4,00, των 4,10, των 2,00 και του 1,64 ευρώ, ενώ στην πρώτη θέση βρίσκεται η Αυστραλία με το ωρομίσθιό της να ανέρχεται στο ποσό των 9,47 ευρώ.
Από τον Αύγουστο του 2018, με τη λήξη του Προγράμματος Οικονομικής Προσαρμογής η αρχή της ευνοϊκότερης ρύθμισης και η επεκτασιμότητα των κλαδικών συμβάσεων επανήλθαν σε ισχύ, με αρκετές μάλιστα κλαδικές συμβάσεις να έχουν ήδη κηρυχθεί γενικώς υποχρεωτικές και να δεσμεύουν το σύνολο των εργαζομένων του συγκεκριμένου κλάδου. Σήμερα, αρχές του 2019, βρισκόμαστε πια αρκετά κοντά στην αύξηση του κατώτατου μισθού, ενώ αναμένεται επιπρόσθετα να καταργηθεί και ο υποκατώτατος μισθός, ήτοι ο μισθός νέων ηλικίας μέχρι και 25 ετών. Σύμφωνα λοιπόν, με εξαγγελίες του Υπουργείου Εργασίας και βάσει πορίσματος επιτροπής εμπειρογνωμόνων, από 01/02/2018 θα αυξηθεί ο κατώτατος μισθός συλλήβδην για όλους τους εργαζομένους κατά ποσοστό που θα κυμαίνεται από 5%-10%. Το ποσοστό αυτό μεταφράζεται στα ποσά των 30,00-58,60 ευρώ και έτσι ο μισθός για όλους τους εργαζομένους, ανεξαρτήτως ηλικίας, αναμένεται να διαμορφωθεί ανάμεσα σε 615,00 και 645,00 ευρώ. Ταυτόχρονα, από την εν λόγω αύξηση συμπαρασύρονται προς τα άνω και κάποια επιδόματα, τα οποία υπολογίζονται επί του βασικού μισθού, όπως το επίδομα ανεργίας του ΟΑΕΔ, το επίδομα μητρότητας κ.ά..
*Η κα Ρωσάνα Παναγιώτου είναι Δικηγόρος, LLM Εργατικού Δικαίου.
Αν υπάρχει κάποιο ζήτημα που σας απασχολεί μπορείτε να μας ρωτήσετε: editors@economistas.gr.