Οι αλλαγές στο δίκαιο καταγγελίας εργασιακών συμβάσεων

Με το άρθρο 48 του Ν. 4611/2019 (ΦΕΚ A' 73/17.05.2019) επήλθαν αλλαγές στο δίκαιο της καταγγελίας των εργασιακών συμβάσεων και συγκεκριμένα των αορίστου χρόνου συμβάσεων. Ειδικότερα, ενώ μέχρι πρότινος η καταγγελία της αορίστου χρόνου συμβάσεως ήταν αναιτιώδης, πλέον απαιτείται, ως επιπλέον προϋπόθεση εγκυρότητας, η βασιμότητα του λόγου αυτής.

Πιο συγκεκριμένα, αυτό το όποιο ίσχυε μέχρι και πριν την ψήφιση του ως άνω νόμου ήταν ότι ο εργοδότης μπορούσε να καταγγείλει μία σύμβαση αορίστου χρόνου οποτεδήποτε, δίχως να χρειάζεται να αιτιολογήσει την απόλυση, υπόκειτο ωστόσο στον έλεγχο της κατάχρησης δικαιώματος.

Για την εγκυρότητα της απόλυσης αναγκαία ήταν η τήρηση του εγγράφου τύπου, η καταβολή της νόμιμης αποζημίωσης και η καταχώριση της απασχόλησης του απολυομένου στα τηρούμενα για τον ΕΦΚΑ (τ. ΙΚΑ) μισθολόγια ή η ασφάλισή του. Εάν ο εργοδότης δεν τηρούσε μία από τις ανωτέρω προϋποθέσεις, η καταγγελία ήταν άκυρη και η σύμβαση εργασίας εξακολουθούσε να παράγει τις έννομες συνέπειές της.

Και υπό το προϊσχύσαν νομοθετικό πλαίσιο όμως, ο εργαζόμενος δεν ήταν απροστάτευτος, καθώς από τα δικαστήρια γινόταν έλεγχος της καταγγελίας ως προς την αντικειμενική ή μη επιλογή του απολυομένου και ως προς την κατάχρηση δικαιώματος γενικώς, εκ μέρους του εργοδότη.

Πλέον, μετά την ψήφιση του Ν. 4611/2019, η ελληνική νομοθεσία, σε εναρμόνιση με το άρθρο 24 του Αναθεωρημένου Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη, προσθέτει μία ακόμη προϋπόθεση εγκυρότητας της καταγγελίας, ήτοι τη βασιμότητα του λόγου της απόλυσης. Ο Ευρωπαϊκός Κοινωνικός Χάρτης συνδέει το βάσιμο λόγο με την ικανότητα ή τη συμπεριφορά των εργαζομένων ή με τις λειτουργικές απαιτήσεις της επιχείρησης, της εγκατάστασης ή της υπηρεσίας.

Η εν λόγω τροποποίηση είναι βέβαιο πως θα δημιουργήσει πρόσθετες γραφειοκρατικές υποχρεώσεις στις επιχειρήσεις, ενώ είναι αμφίβολο το εάν θα παράσχει τελικώς πρόσθετη κατοχύρωση στους εργαζομένους, καθώς είναι πολύ πιθανό να δημιουργήσει προσκόμματα και να οδηγήσει πληθώρα εργοδοτών σε πρόσληψη εργαζομένων με συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου, οι οποίες λήγουν αυτοδικαίως με το πέρας της χρονικής τους διάρκειας και δίχως να απαιτούνται πρόσθετες διατυπώσεις. Τέλος, ελλοχεύει ο κίνδυνος, ενδεχόμενη καταγγελία της οποίας ο βάσιμος λόγος συνδέεται με την ικανότητα ή τη συμπεριφορά του εργαζομένου, να έχει ως απόρροια τον «στιγματισμό» του απολυομένου και να επηρεάσει δυσμενώς το επαγγελματικό του μέλλον.