Τρεις βασικοί πυλώνες για την ανάπτυξη

του Αριστοτέλη Αϊβαλιώτη*

Η χώρα πελαγοδρομεί εδώ και δέκα χρόνια μέσα στο περιβάλλον της πρωτοφανούς κρίσης. Παρά τα διαδοχικά μνημόνια και παρά την συσσωρευμένη εμπειρία των μέτρων που εφαρμόστηκαν, παρά την καταστροφή που σημειώθηκε στο εθνικό εισόδημα και στην οικονομική δραστηριότητα μεγάλων κλάδων της οικονομίας, πολύ μικρή είναι η αλλαγή που παρατηρήθηκε στην παραγωγική διάρθρωση της χώρας.

Είναι κοινή αντίληψη ότι αυτό δεν μπορεί να συμβεί αν δεν καταστεί εφικτή η προσέλκυση νέων επενδύσεων. Επενδύσεις μεγάλες και πολλές που θα δημιουργήσουν το κατάλληλο οικοσύστημα για να ακολουθήσουν και πολλές άλλες μικρότερου βεληνεκούς.

Σύμφωνα με τις μετρήσεις όλων των οικονομικών φορέων η χώρα χρειάζεται 100 δισ. ευρώ νέες επενδύσεις τα επόμενα 6 χρόνια για να δημιουργήσει έναν νέο, ενάρετο, οικονομικό κύκλο ανάπτυξης που θα αντιμετωπίσει όλα τα συσσωρευμένα αδιέξοδα της ελληνικής κοινωνίας, το δημοσιονομικό πρόβλημα, την μετανάστευση των νέων, τις ανάγκες των ανθρώπων για προκοπή και ευημερία.

Οι ανάγκες αυτές, σε μία χώρα που έχει καθαρή μείωση των επενδύσεων τα τελευταία χρόνια, χρειάζονται μεγάλες αλλαγές στους θεσμούς που επηρεάζουν το οικονομικό περιβάλλον.

Χρειάζεται πρώτα από όλα μια γενναία φορολογική μεταρρύθμιση, με δραστική γενική μείωση των φόρων πάνω στην παραγωγή και την εργασία, ώστε το φορολογικό περιβάλλον να γίνει ανταγωνιστικό με άλλες χώρες που και αυτές επιδιώκουν να προσελκύσουν επενδύσεις. Αυτή η γενναία και γρήγορη μείωση θα πρέπει να εξεταστεί κατά προτεραιότητα, χωρίς να περιορίζεται από την ανάγκη διατήρησης των δαπανών του Κράτους στο σημερινό τους επίπεδο. Οι δαπάνες θα ακολουθούν τα έσοδα. Και όχι το αντίθετο.

Πέρα από την οριζόντια αυτή πολιτική χρειάζονται και στοχευμένες μειώσεις φόρων σε κατηγορίες επιχειρηματικών δραστηριοτήτων ώστε να ευνοηθούν επιθυμητές οικονομικές ενέργειες. Για παράδειγμα στην παραγωγή ενέργειας, ώστε να μειωθεί το κόστος της ενέργειας, ή πρόσθετη μείωση φορολογίας σε περιπτώσεις συγχωνεύσεων ή δημιουργίας επιχειρηματικών ομίλων και συνενώσεων.

Ο δεύτερος πυλώνας για την προσέλκυση επενδύσεων είναι η μείωση της γραφειοκρατίας. Σήμερα οι αποφάσεις που αφορούν επενδύσεις παντός τύπου, νέες ή παλαιές, είναι υπερβολικά αποκεντρωμένες, με διάσπαρτα δικαιώματα σε θεσμούς, συλλογικότητες, τοπικές αρχές, ακόμα και ξεχωριστά άτομα που έχουν δικαίωμα είτε να γνωμοδοτήσουν είτε να αποφασίσουν είτε ακόμα και να εμποδίσουν επενδύσεις. Η εμπειρία του Ελληνικού, όπου έχουν περάσει 17 χρόνια από το κλείσιμο του πρώην αεροδρομίου και 10 χρόνια από τότε που διαμορφώθηκε το σημερινό σχέδιο αξιοποίησης, δείχνει ότι το σημερινό μοντέλο αδειοδοτικής διαδικασίας εμποδίζει συνολικά τις επενδύσεις.

Τι σημαίνει όμως μείωση της γραφειοκρατίας; Ειδικά για τις μεγάλες επενδύσεις έχει διατυπωθεί εδώ και χρόνια η ιδέα του one stop shop, μιας μοναδικής αδειοδοτικής αρχής στην οποία ο επενδυτής θα απευθύνεται και αυτή θα είναι η μόνη υπόλογη για την άδεια της επένδυσης. Η ιδέα όμως εκφυλίστηκε καθώς η οργανωμένη κρατική γραφειοκρατία την μετέτρεψε σε ένα είδος ΚΕΠ, που απλώς προσπαθεί να ελιχθεί μέσα στο υπάρχον καθεστώς, χωρίς δική του ανεξάρτητη εξουσία και δύναμη αποφάσεων.

Το ελληνικό Κράτος έχει ένα μεγάλο μέγεθος, χωρίς όμως να έχει και ανάλογη μεγάλη δύναμη.

Για να έχουμε πιθανότητα να προσελκύσουμε επενδύσεις πρέπει να συγκεντρώσουμε εξουσία σε μία μοναδική αρχή, που να μπορεί να υπερβαίνει τις διάχυτες άλλες εξουσίες και τα διάσπαρτα δικαιώματα, να δίνει εκείνη την άδεια και να είναι εκείνη υπόλογη σε κάθε τρίτο που ενδεχομένως να έχει άλλη άποψη για την επένδυση. Η αρχή αυτή θα εξαρτάται μόνο από τον πρωθυπουργό και οι φορείς της θα πρέπει να έχουν αυξημένη νομική προστασία ώστε να μπορούν να αποφασίζουν.

Ο τρίτος πυλώνας μόχλευσης για την υλοποίηση επενδύσεων έχει σχέση με το ανθρώπινο κεφάλαιο της χώρας. Η οποία έχει υποστεί σημαντική αφαίμαξη από την φυγή σημαντικού τμήματος των παραγωγικών ηλικιών στο εξωτερικό. Εάν δημιουργηθεί το επενδυτικό κύμα στην Ελλάδα πολλοί από αυτούς θα επιστρέψουν. Ωστόσο αυτό δεν θα συμβεί βραχυπρόθεσμα, θα πάρει αρκετά χρόνια η δημιουργία ενός ανταγωνιστικού περιβάλλοντος εργασίας, ευκαιριών και αμοιβών ώστε να δελεαστούν να επιστρέψουν τα παιδιά του brain drain. Μέχρι τότε θα πρέπει να δημιουργήσουμε συνθήκες και κίνητρα ώστε να επιστρέψουν, εθελοντικά πάντα, στην οικονομική δραστηριότητα άνθρωποι που σήμερα έχουν βγει στην σύνταξη ενώ είναι αρκετά νέοι για να το κάνουν. Είναι σχετικά απλό, αρκεί μια φορολογική ελάφρυνση στην θέση της σημερινής σχεδόν δημευτικής φορολογίας τυχόν εργασίας των συνταξιούχων. Σε επίπεδο αριθμών, οι μετανάστες των παραγωγικών ηλικιών ισούνται σε αριθμό με πέντε ετήσιες (γενιές) συνταξιούχων.

Και φυσικά για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που θέτει στην Ελλάδα το ανθρώπινο κεφάλαιο χρειαζόμαστε μια σύγχρονη μεταναστευτική πολιτική, ώστε να προσελκύονται στην χώρα άνθρωποι που θέλουν να εμπλουτίσουν την κοινωνία μας. Αλλά αυτό είναι μια άλλη, μεγάλη, συζήτηση.

Τρεις πυλώνες για την ανάπτυξη της επόμενης ημέρας: Χαμηλοί φόροι, Ενιαία και ισχυρή αδειοδοτική αρχή, εμπλουτισμός του ανθρωπίνου κεφαλαίου μας.

Μετά από δέκα χρόνια αμηχανίας ελπίζω ότι είμαστε έτοιμοι.

* Ο κ. Αϊβαλιώτης ειναι Επιχειρηματίας, Υποψήφιος Βουλευτής ΝΔ στον Νότιο Τομέα Β' Αθηνών.