Mobbing, bullying και παρενόχληση στο χώρο εργασίας

-- Τι είναι το mobbing στο χώρο εργασίας, πως διακρίνεται από το bullying και ποιά τα δικαιώματα του θύματος;

Είναι δυνατόν στο χώρο εργασίας να εκδηλώνονται φαινόμενα «mobbing» ή και «bullying» από εργαζόμενο σε έτερο εργαζόμενο, από προϊστάμενο σε υφιστάμενό του ή ακόμη και το αντίστροφο. Και στις δύο περιπτώσεις υφίσταται παρενόχληση του θύματος αλλά υπάρχουν διαφορές ως προς τον τρόπο στοιχειοθέτησης των φαινομένων αυτών.

Ως παρενόχληση στο χώρο εργασίας εννοείται κάθε καταχρηστική συμπεριφορά που εκδηλώνεται με λόγια, πράξεις, γραπτά μηνύματα και μπορεί να ζημιώσει την προσωπικότητα, την αξιοπρέπεια ή τη σωματική ή ψυχική ακεραιότητα του ατόμου, να θέσει σε κίνδυνο την εργασία του ή να διαταράξει το εργασιακό κλίμα. Εν αντιθέσει με το «mobbing», το «bullying» πράττεται κυρίως μέσω της σκόπιμης και επαναλαμβανόμενης χρήσης σωματικής ή λεκτικής βίας με σκοπό τον εκφοβισμό του θύματος.

Όταν αναφερόμαστε στο φαινόμενο «mobbing» εννοούμε την ηθική παρενόχληση στο χώρο εργασίας, η οποία παίρνει τη μορφή ταπεινωτικής συμπεριφοράς, άνισης μεταχείρισης, προσβολών, απομόνωσης, εξώθησης σε σφάλματα, απειλών, άσκησης ψυχολογικής βίας, ανάθεσης υπερβολικού όγκου εργασίας σε συνδυασμό με κακόβουλα σχόλια για την δήθεν ελλιπή απόδοση, τοποθέτησης σε θέση «ψυγείο» χωρίς καθήκοντα και αντικείμενο εργασίας κ.α..

Μέσω του φαινομένου αυτού προσβάλλεται καίρια η εργασιακή ειρήνη, η ψυχική υγεία των εργαζομένων, η αξιοπρέπειά τους και εν συνόλω πλήττεται η επιχείρηση, αφού μειώνεται σημαντικά, βάσει ερευνών, και η αποδοτικότητα των εργαζομένων-θυμάτων. Δεν είναι δυστυχώς λίγες και οι περιπτώσεις όπου το άγχος και η πίεση που δημιουργείται στο θύμα, του γεννά ψυχοσωματικά προβλήματα, τα οποία εν τέλει το οδηγούν σε απονενοημένες πράξεις.

Ο εργαζόμενος-θύμα δεν πρέπει να σιωπά όταν βρίσκεται αντιμέτωπος με τέτοιου είδους φαινόμενα αλλά τουναντίον να δρα και να εναντιώνεται. Δύναται κατ’ αρχάς να προβεί σε καταγγελία ενώπιον του Συνηγόρου του Πολίτη ή ακόμη και ενώπιον του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας, εφόσον ο εργοδότης του είναι ο θύτης. Ας μην λησμονούμε πως συμπεριφορές αυτού του είδους από τη μεριά του εργοδότη ει δυνατόν να σκοπούν στη δημιουργία ενός ανυπόφορου κλίματος στο χώρο εργασίας και στον εξαναγκασμό του θύματος προς παραίτηση ή στη «διευκόλυνση» του εργοδότη να προβεί σε καταγγελία. Σε τέτοιες περιπτώσεις το θύμα πρέπει να κινείται άμεσα, ώστε να επιδιώξει μέσω αγωγής την ακύρωση της ενδεχόμενης καταγγελίας της συμβάσεώς του και φυσικά την καταβολή αποζημίωσης απόλυσης.

Επιπλέον, μπορεί να επιδιώξει δικαστικά την επιδίκαση αποζημίωσης για την ηθική και ενδεχομένως και υλική βλάβη που υπέστη, ενώ δύναται τέλος, μέσω υποβολής μήνυσης, να προκαλέσει και την ποινική δίωξη του θύτη.

*Η κα Ρωσάνα Παναγιώτου είναι Δικηγόρος, LLM Εργατικού Δικαίου.

Αν υπάρχει κάποιο ζήτημα που σας απασχολεί μπορείτε να μας ρωτήσετε: editors@economistas.gr.