Φταίνε οι αλγόριθμοι για τη βουτιά των αγορών;

Μπορεί η βουτιά των αγορών στις ΗΠΑ τις προηγούμενες εβδομάδες να προκάλεσε σοκ σε πολλούς επενδυτές ωστόσο όπως επισημαίνουν έμπειροι χρηματιστές η αστάθεια και η έντονη μεταβλητότητα δεν αποτελούν άγνωστες έννοιες για τις μεγάλες αγορές.

Στην πραγματικότητα η ιστορία των χρηματιστηρίων είναι γεμάτη από περιστατικά όπου οι δείκτες κινήθηκαν απότομα προς τα κάτω και η πρόσφατη αναταραχή με επίκεντρο την Wall Street κάθε άλλο παρά πρωτοφανής είναι. Αναλυτές με δεκαετίες εμπειρίας που μίλησαν στο Bloomberg για το θέμα κάνουν λόγο για μια διαδικασία που συμβαίνει ξανά και ξανά. «Είναι μια αναπόφευκτη διαδικασία, που συνεχίζεται ξανά και ξανά», σημείωσε ο Marshall Front, ιδρυτής της Front Barnett Advisers, ο οποίος δραστηριοποιείτια στη Wall Street από το 1963.

Σε ότι αφορά τους αλγόριθμους και τις συναλλαγές υψηλής συχνότητας, όπου πολύπλοκα λογισμικά προγράμματα πραγματοποιούν αγοραπωλησίες μετοχών και το κατά πόσο υποδαυλίζουν την αστάθεια των αγορών και τροφοδοτούν απότομες διακυμάνσεις, σημειώνουν ότι δεν πρέπει να θεωρούνται οι αποκλειστικοί υπεύθυνοι των απότομων διορθώσεων, αφού αναταράξεις -κάποιες από αυτές πολύ πιο βίαιες- συνέβαιναν και στην εποχή που το trading δεν ήταν υπόθεση των υπολογιστών και των ειδικευμένων εφαρμογών λογισμικού.

Όπως σημειώνουν χρηματιστές στο Bloomberg οι συναλλαγές υψηλής συχνότητας και οι εταιρίες που βασίζονται στην τεχνολογία και πολύπλοκους αλγόριθμους συναλλαγών αποτελούν εύκολο στόχο, και πολλοί τους αποδίδουν ευθύνες για την κατάρρευση. Ωστόσο η πορεία των αγορών είναι γεμάτη με περιστατικά σαν αυτό που βιώσαμε τον Δεκέμβριο, και απότομες βυθίσεις και έντονη αστάθεια εκδηλώνονταν και πριν την έλευση των συναλλαγών υψηλής συχνότητας.

Η φούσκα των εταιρειών ηλεκτρονικού εμπορίου έσκασε τον Μάρτιο με τον S&P 500 να υποχωρεί κατά 35% μέσα σε δύο μήνες και τον Nasdaq να σημειώνει ελεύθερη πτώση από το ιστορικό υψηλό των 5.040,62 μονάδων που είχε σημειώσει στις 10 Μαρτίου 2000. Χρειάστηκαν 15 χρόνια για να ανακτηθούν αυτές οι απώλειες, σχολιάζει το Bloomberg.

Πρόκειται για τη πιο γνωστή αναταραχή στις χρηματαγορές για τις πιο πρόσφατες δεκαετίες. Μετά από μια ανοδική πορεία μεταξύ Ιανουαρίου και Αυγούστου του 1987, στη διάρκεια της οποίας ο S&P 500 ενισχύθηκε κατά 36%, ο δείκτης έχασε το 31% της αξίας του μέσα σε 15 ημέρες τον Οκτώβριο, με τη Δευτέρα 19 Οκτωβρίου να αποκτά το προσωνύμιο της «Μαύρης Δευτέρας».

Οι παλαιότεροι ίσως θυμούνται όχι με νοσταλγία εκείνη τη χρονιά που ήταν η χειρότερη για τον S&P 500 από το 1937. Ο δείκτης υποχώρησε κατά 33% μέσα σε 115 ημέρες, αποτυπώνοντας τις έντονες ανησυχίες των επενδυτών για την αποδυνάμωση της αμερικανικής οικονομίας, την άνοδο της ανεργίας και του πληθωρισμού. Η ανάκαμψη ήρθε σταδιακά, από τον Οκτώβριο του 1974 και μετά, με τις μετοχές να ενισχύονται κατά 50% μέχρι τον Ιούλιο του 1975.

Μετά από μια ανοδική πορεία τεσσάρων ετών, στη διάρκεια της οποίας ενισχύθηκε κατά 79%, ο S&P 500 υποχώρησε κατά 25% στο τετράμηνο Μαρτίου - Ιουνίου 1962. Το “φλας κραχ” που σημειώθηκε επί προεδρίας Κένεντι εγκαινίασε μία περίοδο δύο δεκαετιών στην οποία ο S&P 500 έμεινε, πρακτικά, στάσιμος.

Η μείωση στις πωλήσεις αυτοκινήτων και στην κατασκευή νέων κατοικιών προκάλεσε την πτώση των μετοχών κατά 20% σε διάστημα μικρότερο των τριών μηνών το 1957. Η συγκεκριμένη διόρθωση αποτέλεσε τον πρόλογο μιας υφεσιακής περιόδου εντός του 1958, στη διάρκεια της οποίας το αμερικανικό ΑΕΠ υποχώρησε κατά 10%.