Τα βρώμικα… φάουλ στις τραπεζικές μετοχές

Περίεργα «χτυπήματα» μετά τη λήξη της χρηματιστηριακής συνεδρίασης δέχονται οι τραπεζικές μετοχές μέσω της διαδικασίας των δημοπρασιών και με μεγάλες εντολές πώλησης σε χαμηλές τιμές, «ψαλιδίζουν» τις τιμές κλεισίματος και δημιουργούν δυσμενείς εντυπώσεις στο επενδυτικό κοινό.

Το πρόβλημα είναι τόσο έντονο, που οι τραπεζικές διοικήσεις, σύμφωνα με πληροφορίες, προσανατολίζονται να θέσουν στη διοίκηση του Χρηματιστηρίου ζήτημα επανεξέτασης των κανονισμών για τις δημοπρασίες.

Τον "πονοκέφαλο" των διοικήσεων ενισχύει το γεγονός ότι τα "χτυπήματα" έρχονται σε μια περίοδο που οι τραπεζικές μετοχές παραμένουν στο στόχαστρο των short (παρότι έχουν κλείσει ορισμένες θέσεις) καθώς Marshall Wace και κυρίως η Lansdowne Partners διατηρούν σημαντικές θέσεις short σε Πειραιώς, Alpha και Eurobank.

Είναι χαρακτηριστικά όσα συνέβησαν αυτή την Παρασκευή, όπου οι τιμές κλεισίματος για την εβδομάδα στρεβλώθηκαν έντονα στις δημοπρασίες, με αποτέλεσμα η διολίσθηση που σημειώθηκε μετά την καλή συνεδρίαση της Δευτέρας, λόγω εισαγόμενων πιέσων, να φανεί ακόμη χειρότερη στη λήξη της χρηματιστηριακής εβδομάδας.

Ειδικότερα,

• Η μετοχή της Τράπεζας Πειραιώς έκλεισε τη συνεδρίαση στις 17.00 με τιμή 0,9744 ευρώ. Όμως, τρία λεπτά αργότερα, μπήκε στο σύστημα εντολή πώλησης 224.000 μετοχών στην τιμή των 0,83 ευρώ, δηλαδή σχεδόν 15% χαμηλότερη από την τιμή κλεισίματος της κανονικής διαπραγμάτευσης. Το τελικό αποτέλεσμα ήταν να κλείσει η μετοχή με πτώση 1,54%, ενώ είχε κινηθεί ανοδικά καθ' όλη τη διάρκεια της συνεδρίασης. Η εντολή στα 0,83 ευρώ είχε καταλυτική επίδραση, όχι μόνο εξαιτίας της τεράστιας και μάλλον αδικαιολόγητης διαφοράς από την τιμή κλεισίματος στις 17.00, αλλά και επειδή ήταν αρκετά μεγάλη, αντιστοιχώντας στο 10% των ημερήσιων συναλλαγών, που ανήλθαν σε 2,1 εκατ. μετοχές.
• Ο τίτλος της Alpha Bank βρισκόταν στο 1,28 ευρώ στις 17.00, αλλά επίσης στις 17.03 μπήκε εντολή πώλησης 222.000 τεμαχίων στα 1,27 ευρώ. Έτσι, έκλεισε στο 1,272 με πτώση 2,9%, δηλαδή στο χαμηλότερο σημείο της συνεδρίασης. Οι συνολικές συναλλαγές ήταν 2,45 εκατ. μετοχές, δηλαδή και πάλι η κρίσιμη εντολή αντιστοιχούσε σε υψηλό ποσοστό της ημερήσιας συναλλακτικής δραστηριότητας (9%).
• Η μετοχή της Εθνικής έκλεισε την κανονική διαπραγμάτευση στα 1,1512 ευρώ, αλλά με μια μεγάλη εντολή πώλησης (160.000 τεμάχια), που μπήκε στο σύστημα στις δημοπρασίες έκλεισε επίσης στο χαμηλότερο σημείο της ημέρα (1,1430, πτώση 1,47%), με συνολικές συναλλαγές 2,57 εκατ. μετοχών.
• Μια μεγάλη εντολή (850.000 μετοχές) στα 0,52 ευρώ «χτύπησε» και τη μετοχή της Eurobank στις δημοπρασίες, ενώ στην κανονική διαπραγμάτευση είχε κλείσει στα 0,53 ευρώ. Η τελική τιμή κλεισίματος ήταν 0,5280 ευρώ (πτώση 3,12%), που ήταν επίσης το χαμηλότερο σημείο της ημέρας. Οι συναλλαγές ανήλθαν σε 9,23 εκατ. τεμάχια.

Έτσι με σχετικά περιορισμένες εντολές πώλησης -αντιστοιχούν περίπου στο 10% του ημερήσιου όγκου συναλλαγών - πετυχαίνουν να πιέσουν τις τιμές σε επίπεδα που που δεν είχαν δει καθόλη τη διάρκεια της συνεδρίασης.

Σύμφωνα με πληροφορίες, τέτοιες εντολές εισάγονται συνήθως από μέλη εξ αποστάσεως, δηλαδή μεγάλους χρηματιστηριακούς οίκους του εξωτερικού, που εξυπηρετούν συναλλαγές ξένων funds. Χρηματιστηριακές πηγές αναφέρουν ότι η παραπάνω εικόνα επαναλαμβάνεται εδω και πολλές εβδομάδες με προφανή στόχο την πίεση των τραπεζικών μετοχών προς χαμηλότερα επίπεδα.

Το ερώτημα, ιδιαίτερα όταν σημειώνονται ακρότητες, όπως στην περίπτωση της Τρ. Πειραιώς, όπου καταγράφηκε τεράστια διαφορά ανάμεσα στην τιμή της μεγάλης εντολής στις δημοπρασίες και στην τιμή κλεισίματος της κανονικής συνεδρίασης, είναι γιατί αυτά τα εξ αποστάσεως μέλη πωλούν σαν να μην υπάρχει… αύριο.

Δίνουν, δηλαδή, την εντύπωση ότι είναι τόσο επείγουσα η ανάγκη ρευστοποίησης των μετοχών, που θα πρέπει να εισαχθεί μια εντολή σε τόσο χαμηλό επίπεδο τιμής. Αυτή η πρακτική δεν φαίνεται να δικαιολογείται από τις χρηματιστηριακές συνθήκες, θα μπορούσε να έχει λογική, αν κάποια έκτακτη, αρνητική είδηση στα τελευταία λεπτά της χρηματιστηριακής συνεδρίασης είχε προκαλέσει ευρύτερα συνθήκες πανικού.

Η κατάσταση αυτή απομακρύνει πολλούς επενδυτές καθώς θεωρούν ότι πραγματοποιείται χειραγώγιση των τιμών.

Το πρόβλημα με τις στρεβλώσεις που δημιουργούνται στο στάδιο των δημοπρασιών, δηλαδή μετά τη λήξη της κανονικής διαπραγμάτευσης των μετοχών, είναι παλιό και γνώριμο σε όσους παρακολουθούν συστηματικά την αγορά. Δεν αφορά, μάλιστα, μόνο τις τραπεζικές μετοχές, αλλά και άλλους τίτλους τις υψηλής κεφαλαιοποίησης, που έχουν συμμετοχή στη διαμόρφωση των βασικών δεικτών της αγοράς.

Όμως, οι τραπεζικές διοικήσεις προβληματίζονται έντονα αυτή την περίοδο με τα… βρώμικα χρηματιστηριακά φάουλ, καθώς οι μετοχές του τραπεζικού κλάδου βρίσκονται διαρκώς υπό πίεση και οι απώλειες του κλαδικού δείκτη, από το υψηλό έτους των 1.031 μονάδων, που σημειώθηκε τον Απρίλιο, ξεπερνούν το 50%.

Η αδυναμία των μετοχών δημιουργεί ένα φαύλο κύκλο για τις τράπεζες, καθώς όσο χαμηλότερες είναι οι κεφαλοποιήσεις τους, τόσο δυσκολότερη γίνεται και οποιαδήποτε προσπάθεια άντλησης κεφαλαίων από τις αγορές, κάτι που, με τη σειρά του, δημιουργεί αμφισβήτηση των προοπτικών του κλάδου, όταν όλοι γνωρίζουν ότι από το 2019 θα πρέπει να «καούν» περισσότερα κεφάλαια για την ταχύρρυθμη εξυγίανση των ισολογισμών.